Beeldbepalend 282

Den Helder 3

Woensdag 30 oktober 2024

De havenplaats Den Helder is omstreeks 1500 ontstaan als een vissersdorp op het Eijlandt van Huysduijnen als vervanger van een door de golven verzwolgen dorp. Het landinwaarts in 1570 gebouwde Oud Helder nam in de zeventiende eeuw de rol van Huisduinen over. Na de Vierde Engelse Oorlog, van 1780-1784 werd de Hollandse oorlogsvloot van Texel verplaatst naar de haven aan het Nieuwe Diep nadat de waterbouwkundige Laurens Brandligt de getijdenkreek de Meir had ingedamd tot een haven. Dat was het begin van Den Helder als marineplaats.

Simon Krijnen, geboren in 1859 in Den Helder en daar in 1940 ook overleden, begon als timmerman/aannemer en werkte zich op als bouwkundige en architect. In 1922 was hij verantwoordelijk voor de bouw  van een huizenblok met poortgebouw aan de Van Galenstraat.

De terracottabeelden die aan weerszijden van de poort te zien zijn, zijn van de hand van beeldhouwer en keramist Willem Coenraad Brouwer, die in 1877 in Leiden is geboren en in 1933 in Zoeterwoude is overleden.

Als ik door het poortje wandel kom ik uit bij de Wetstraat. Boven de ingang is een ingemetseld reliëf Helder te lezen. Boven dit terracotta object is een plaat aangebracht met de vermelding dat dit werk in 1922 is gemaakt en in 1982 is gerestaureerd. Vermoedelijk is dit ook van de hand van Brouwer.

Als ik in de Spoorstraat beland kan ik niet op het gebouw van De MOOC heen. In de gevel zijn een drietal tableaus met reliëf te zien. De middelste geeft aan dat hier het Algemeen Tehuis voor militairen is gevestigd.

Links en rechts zijn tweemaal drie symbolen te ontdekken van diverse activiteiten die hier hebben plaatsgevonden en tegenwoordig nog steeds mogelijk zijn. Deze reliëfs zijn gecreëerd in 1917.

In het gebouw is namelijk de Marine Onderofficieren Club (MOOC) ondergebracht. Een vereniging die in 1950 is opgericht en waar leden kunnen kaarten, biljarten, praten, eten en zelfs kunnen logeren al dan niet met hun partner.

Iets verderop in de Spoorstraat bij het Jutterspleintje zijn de restanten van een fontein te zien. Het bassin ziet er nog prima uit, maar de zuil is gebroken waardoor het een zielig geheel is.

Bij de Spoorbrug, die in 1960 is aangelegd, ben ik al eerder geweest en heb toen in de vorige aflevering het wapen van Den Helder laten zien. Mede door de stand van de zon was het niet mogelijk om ook het anker vast te leggen. Maar zie, de aanhouder wint. Alleen restauratie is nog niet aan bod gekomen.

Bij de ingang van de Weststraat van de voormalige rijkswerf Willemsoord staan op twee zuilen, die behoren bij de restanten van de voormalige Westpoort evenveel Leeuwen. De leeuwen zijn vermoedelijk omstreeks 1863 gemaakt en zijn de oudste beelden van leeuwen in Den Helder.

Deze aflevering sluit ik af met Schaduwen van Licht. Dit bronzen werk is te zien op Willemsoord en is in 2009 vervaardigd door Caroline van ’t Hoff-Hörchner, geboren in 1961 in Den Helder. Zij heeft haar atelier Het Kunsthoff in Beusichem.

Het is een herdenkingsmonument voor de militairen en burgermedewerkers van de Koninklijke Marine die in actieve dienst zijn overleden en het is gemaakt in opdracht van de marine. Het monument bestaat uit vier pilaren met silhouetten van personen. Boven op de muur staat een bootje op golven van de zee met erin drie personen.

‘Schaduwen van Licht heeft betrekking op het effect wanneer de zon op het monument schijnt’, zegt de kunstenares. ‘De dood mag dan gaten geslagen hebben in mensenlevens, er is ruimte voor mooie herinneringen. In de slagschaduw van het monument zijn het de silhouetten waar het licht blijft schijnen.’

 

verbinding

 

omdat de treinen

niet meer verder rijden

werp ik hier mijn anker uit

 

het wonder is geschied

nog hoor ik

de wielen ratelen

 

ik sla een brug

van het verleden naar

hun toekomst

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – dbnl.org

2.       2. van Galenstraat – genealogieonline.nl – Kunstroute De Helder

3.       3. Wetstraat – Kunstroute Den Helder

4.       4. Spoorstraat – wikipedia – mooc.nl

5.       5. Spoorstraat – geen informatie

6.       6. Spoorbrug – bruggenstichting.nl

7.       7. Weststraat – Kunstroute Den Helder

8.       8. Willemsoord – hisdocmb.nl – 4en5mei.nl -  vanberkelbeelden