Beeldbepalend 273

Kampen 3

Woensdag 28 augustus 2024

De IJssel was ooit een belangrijke levensader voor talloze steden en gebieden. Het was voor velen de verbinding tussen Rijn en het noorden van Europa. De steden langs deze rivier profiteerden volop van de uitwisseling van producten uit Friesland en Holland tegen goederen als wijn, hout en linnen uit de Duitse gebieden. Kampen, liggend aan de IJsselmond, was bovendien een belangrijk overslagpunt voor zeeschepen naar de kleinere binnenvaartschepen. Bijna al het transport ging jarenlang via het water. Op die manier kon Kampen uitgroeien tot een machtige internationale marktstad, die haar positie ook nog eens uitbuitte door tol te heffen op alle scheepvaart op de IJssel.

Ik maak een rondje op de fiets door Kampen en beland daarbij al snel bij de IJssel en het Park De la Sablonière. Dit Stadspark werd omstreeks 1880 aangelegd als wandelplantsoen langs de rivier nadat een deel van de stadswallen en -muren was afgebroken.

In het park staan enkele monumenten en kunstwerken. In 1949 is hier het Oorlogsmonument geplaatst. Dit monument is ontworpen door de bekende kunstenaar Hildo Krop. Op een zuil is een feniks te zien, terwijl voor de zuil een man ligt gehouwen uit kalksteen.

De achterzijde van het monument wordt gevormd door een natuurstenen lage muur. Bij dit monument worden jaarlijks op 4 mei de Kamper herdenking aan de slachtoffers van de Tweede Oorlog gehouden.

In de nabijheid staat ook het Bevrijdingsmonument, dat uit drie delen bestaat en in 1995 is onthuld. De drie gedenkstenen zijn uitgevoerd in marmer. Op de middelste steen is het embleem van de Royal Canadian Hussars, Duke of York, aangebracht. Dit onderdeel stak vijftig jaar eerder de IJssel over en bevrijdde daarmee de stad. De data en het oversteken zijn op de stenen op de stenen vermeld. De maker van dit monument heb ik nog niet kunnen achterhalen.

Op de brug van De La Sablonièrekade met de stadsgracht, hier Oorgat genoemd en ook wel omschreven als ‘Achter Bottenheim’, staat aan de stadszijde bij de brugmuur aan beide zijden een zuil, die mij enigszins doen denken aan het werk dat bij veel bruggen over Amsterdamse grachten is te zien en gemaakt zijn door Hildo Krop. Of dit ook van hem is, durf ik niet te schrijven maar uitsluiten doe ik dat ook niet.

Ik vervolg mijn route langs en door het parkje aan de andere kant van de waterdoorgang en beland bij Oplaadpunt. Inderdaad ook Kampen heeft zijn social sofa, er zijn er overigens meer, en de eerste zie ik hier aan het wandelpad door het De La Sablonièrepark en is er in 2014 in samenwerking met de bevolking van de gemeente gekomen.

Ertegenover staat Werk op een gemetselde zuil. Dit beeldje is gemaakt door Irma Horstman en een geschenk van de Hout- en Bouwbond CNV ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van deze bond.

Horstman is geboren in 1960 in Zelhem en studeerde bij Artez in Zwolle en Kampen. ‘Mijn werk is gëvolueerd van (religieus) symbolisch waarbij betekenis de vorm van de werken bepaalde naar abstractie waarbij de vorm de betekenis bepaalt. De vorm verschijnt eerst in veel tekeningen en later in het werkproces met het materiaal. Uiteindelijk levert de uiteindelijke vorm van het werk de titel op. Soms wordt de titel een gedicht’, zegt de beeldhoudster op haar website.

Iets verder staat een modern object gemaakt van aluminium. Dit kunstwerk is uit 1965 en gemaakt door Paul van Gysegem, die het geen titel heeft meegegeven. Het is een geschenk van de groep Belgische Aluchromisten aan de toenmalige Culturele Raad Overijssel ter gelegenheid van de festiviteiten Vlaanderen-Kampen in 1965.

Ik sluit deze aflevering af met De jongen met de vis. Dit bronzen beeldje dateert van 1991 en staat in de nabijheid van de Koornmarktspoort. Het is een schenking van ereburger Dr. Willem Kolff aan de stad. Hier in Kampen ontwikkelde hij tijdens de Tweede Wereldoorlog in het Stadsziekenhuis van de Stichting Engelenberg de eerste kunstnier en was daarmee de grondlegger van de nierdialyse.

Het beeldje in Kampen is een kopie van het fonteinbeeld Hechtbrunnen uit 1914 dat in het Duitse Teterow staat en is gemaakt door Wilhelm Wandschneider. Het beeldje is gebaseerd op een oud volksverhaal van een visser die een enorme snoek had gevangen, die hij later aan de koning wilde aanbieden. Het stadsbestuur hing de vis een bel om zodat deze later gemakkelijk kon worden teruggevonden. Dat gebeurde en de visser voer uit en zette de snoek inclusief bel terug, maar hij maakte voor de zekerheid ook nog een flinke inkeping in zijn vissersboot op de plek waar hij de vis in het water liet…

 

Zoals altijd bestaat er ook nog een ander verhaal waarbij een jongen een vis opvangt, een vis die niemand mag opeten. De vis krijgt heimwee en dan…

 

teruggezet

 

wie het beter weet

dient vanaf nu

de mond te houden

 

snoeren noemen zij

dat in de volksmond

opgerold haalt hij

haar binnen

 

gaat er nu een belletje

rinkelen

achter mij rookt

de barbecue

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – canonvannederland.nl

2.       2. Oorlogsmonument – wikipedia

3.       3. Bevrijdingsmonument – 4en5mei.nl

4.       4. Sablonièrekade – stadsarchiefkampen.nl

5.       5. Mozaïekbank – wikipedia

6.       6. Werk – irmahorstman.nl – irmahorstman.com

7.       7. abstract – stad.kampen.nl

8.       8. jongen – stad.kampen.nl – vanderkrogt.net – maxvelthuijs.org