Beeldbepalend 270

Woudenberg

Woensdag 7 augustus 2024

Omstreeks 1240 is Woudenberg ontstaan toen de St. Laurensabdij in Oostbroek besloot een deel van het moerassige gebied in het Westerwoud, ten oosten van Henschoten, te ontginnen. Het dorp Woudenberg is na de Tweede Wereldoorlog aangewezen als groeikern waarna er in deze voormalige agrarische gemeente vanaf het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw diverse nieuwbouwwijken uit de grond zijn gestampt. Mede vanwege de centrale ligging in ons land zijn er in Woudenberg veel transportbedrijven gevestigd en enkele lichte industriebedrijven.

Deze aflevering begin ik aan de Henschoterlaan waar ik bij uitvaartcentrum Henschoten, dat in 2010 is geopend, op twee pilaren een kunstwerk zie staan in de vorm van een Zandloper. Die staan symbool voor de kortstondigheid van het leven. De omkeerbaarheid van de zandloper wordt in de christelijke traditie gezien als het nieuwe leven na de wederopstanding. Wie deze objecten heeft gemaakt is mij niet bekend.

Om de hoek aan de Voorstraat staat het Verzetsmonument dat in 1947 is onthuld. De gemetselde stenen muur bestaat uit drie zuilen die met elkaar verbonden zijn door twee naamplaten van natuursteen met opschrift. Het monument is ontworpen door Gerrit Kleinveld en uitgevoerd door het bedrijf Wolfswinkel. Met het monument worden zowel bewoners die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen herdacht als inwoners die in voormalig Nederlands-Indië zijn omgekomen.

Het volgende, bronzen beeld, is gemaakt door Djoeke van Zwetselaar en staat sinds 2005 aan de Maarsbergseweg op het terrein van het gemeentehuis. Van Zwetselaar is een Cesar therapeute, die dol is op tuinieren en daarnaast actief is als vogelaar. Zij heeft bij de Werkschuit in Zeist lessen beeldhouwkunst gevolgd en woont en werkt in Groenekan.

Vooral in het begin werkte zij zeer figuratief, maar is daar de laatste tijd toch wat van afgestapt en zoekt een weg tussen abstract en figuratief. Het hoeft niet minutieus te worden afgewerkt. ‘Ik wil een onderwerp zo goed mogelijk verbeelden, maar het hoeft niet haartje voor haartje, veertje voor veertje goed te zitten. Zeker niet glad gepoetst. Het beeld moet kloppen. De lijnen, de houding, de dynamiek, het wezen moet erin zitten.’

Haar JB de Beaufort maakte zij in opdracht van de gemeente Woudenberg. Johannes Bernardus de Beaufort (1847-1924) was van 1872 tot 1905 burgemeester van Woudenberg en heeft aan de basis gestaan van diverse bedrijven. Ook heeft hij onderzoek laten instellen naar de loden koker in de pyramide van Austerlitz en de houten obelisk, die in 1808 was afgebroken, laten herbouwen in steen.

Het gemeentehuis van Woudenberg heeft als adres Parklaan 1. Het is gebouwd op de voormalige buitenplaats Laanzicht waar De Beaufort heeft gewoond en waar zijn veertien kinderen zijn geboren. Omdat niemand van die kinderen daar wilde wonen werd het pand afgebroken en werd hier het door de Amersfoortse architect Hubertus Pothoven ontworpen raadhuis gebouwd. Hierop is het oude wapenschild uit 1818 te zien. In 1953 werd hier een kroon aan toegevoegd.

In 1970 heeft Woudenberg een tweede herdenkingsmonument gekregen. Het Oorlogsmonument is geplaatst in het De Beaufortpark achter het raadhuis. Op de voet is een plaquette aangebracht met de tekst 1940-1945 uit dank aan hen die voor onze toekomst vochten. Jeugd van Woudenberg. De ontwerper van deze sculptuur is mij niet bekend.

Bij het Cultuurhuis aan de Dorpsstraat staat een modern kunstwerk, dat in 2012 door de Rabobank, dat het pand ooit heeft verkocht aan de gemeente, is geschonken aan Woudenberg bij het openen van dit centrum.

Het werk is gemaakt door de Utrechtse kunstenares Anneke Schollaardt, die vooral met staal werkt, maar ook andere materialen gebruikt. Zij heeft gestudeerd aan de Hogeschool voor de Kunsten Constantijn Huygens in Kampen. ‘In wisselwerking met de omgeving werken de buitenbeelden de suggestie van ruimtelijke oneindigheid’, schrijft zij op haar website.

Encuentro transparente is ruim zes meter hoog en behalve staal heeft Schollaardt hiervoor lexaan gebruikt. De ‘transparante ontmoeting’ staat hier onder andere symbool voor contact, kennis en creativiteit.

Frans en Truus van der Veld zijn beiden geboren en getogen in Lisse en werken sinds 1980 samen. Frans van der Veld was lid van de Carolus Kring, die is in 1963 opgericht door Agnes Berck voor Haagse beeldhouwers. Op talloze plekken in ons land zijn in de openbare ruimte kunstwerken van dit duo te zien. Het bronzen werk Quattre Bras is in 2000 door hen gemaakt en is bij De Nieuwe Poort geplaatst. Het narrenbeeld met vier armen is in mei 2000 aangeboden door Frans Broekhof en Henk van Dijck namens de maatschap De Nieuwe Poort.

Ik sluit deze aflevering af met Vliegende zwanen. Dit beeld is in 2008 gemaakt door Yvonne Kors en staat in het groen bij Schans. Kors is geboren in 1962 en na een studie theologie hield zij zich bezig met beeldende kunst. Van de Amersfoortse kunstenaar Kees Verwey leerde zij werken met steen. Als docente is zij verbonden aan de stichting Kunst en Cultuur in Woudenberg.

Voor haar was het scheppend bezig zijn een bijzondere ervaring en zij noemde dat een ‘thuiskomen.’ Tegenwoordig maakt zij veel wandsculpturen. De Vliegende Zwanen zijn door Kors gemaakt vanwege de opening van Multifunctioneel Centrum De Schans op 28 juni 2008.

 

verenging

 

geduldig laat ik jou los

in de wetenschap dat

 

vergeet het maar

vergeet mij maar

er is niets om

 

treur niet

het is voorbij

ook al hoop jij op

 

het bredere effect van

ik laat het lopen

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – wikipedia

2.       2. Henschoterlaan – uitvaartcentrumwoudenberg.nl

3.       3. Voorstraat – 4en5mei.nl

4.       4. Maarsbergseweg – djoekevanzwetselaar.nl – canonvannederland.nl

5.       5. Parklaan – buitenplaatseninnederland – wikipedia

6.       6. De Beaufortpark -  4en5mei.nl

7.       7. Dorpsstraat – clutuurhuis – schollaardt.nl

8.       8. Nieuwe Poort – vanderkrogt.net

9.       9. Schans – yvonnekors.nl