Beeldbepalend 269

Antwerpen Centrum 5

Woensdag 31 juli 2024

Religie is door de eeuwen heen een veel besproken onderwerp geweest. Bijvoorbeeld via vereringen maar denk ook beeldenstormen uit naam van het geloof. Zowel vanuit protestantse als katholieke zijde en vanuit de islam. In Antwerpen hebben ook diverse vernielingen plaatsgevonden uit naam van het christelijke geloof. Het is bovendien een stad waar diverse kloosters gevestigd zijn geweest. Daar is nu niet zoveel meer van over. Ik noem er een aantal in alfabetische volgorde: Annunciatenklooster (Lange Winkelstraat), Apostelinnenklooster (Paardenmarkt), Franciscanenklooster (Lange Kongostraat), Grauwzustersklooster (Korte Winkelstraat), Kapucijnenklooster (Korte Winkelstraat), Kapucinessenklooster (Sint-Rochusstraat), Kamelietessenklooster (Rosier), Minderbroedersklooster (Mutsaardstraat), Miniemenklooster (Meir), Onze-Lieve-Vrouwebroedersklooster (Jodenstraat), Predikherenklooster (Veemarkt).

Ik begin deze aflevering in de Steenhouwersvest. Aan de gevel van het hoekpand met de Drukkerijstraat zie ik een aardige gevelversiering op een pand dat in 1965 is gebouwd. Het past in de Maria-verheerlijking en het gaat hier om een keramiekkunstwerk uit 1982 gemaakt door Hildeg Heymans. Onze-Lieve-Vrouw (Maria-Tenhemelopneming) is geplaatst op een wolkendek met de armen naar beneden en de ogen omhoog gericht ten teken dat zij nog onderweg is.

Door de Reyndersstraat wandelend zie ik op de hoek met de Pelgrimstraat bij Café Barries een bijzondere muurschildering. Het gaat om een muurschildering gemaakt door Nick Andrews. Deze in 1972 in Londen geboren kunstenaar bezocht onder andere opleidingen in Parijs en Antwerpen.

Boven de ingang hangt Docklands 2. Waarbij een man wegloopt bij de schilder over de kade naar een schip. Met dit werk en ook het volgende heeft Andrews de sfeer van de vroegere Antwerpse haven willen neerzetten. ‘Ik ben altijd al gefascineerd geweest door het land van de dokken. Het is een wereld apart, ver buiten de stad. ’s Avonds maken de vele lichtjes die er opflakkeren het allemaal nog mysterieuzer. Als ik een lange jas aantrek, herinneren mensen mij misschien wel in het beeld’, zegt de kunstenaar.

Als ik mij omdraai, zie ik achter mij eveneens een voorbeeld van streetart. Nick Andrews verzorgde eerder al de muurschildering Docklands boven Café Vagant. Andrews laat op deze plek een nadenkende man wandelen door het Antwerpse dokkengebied. ‘Het idee is al een tijdje geleden ontstaan. Er zitten een heleboel verborgen verwijzingen in.’ Het is onder andere een hommage aan Hergé. ‘Ik houd van de kleuren en dynamiek van zijn strips.’

En inderdaad als u goed heeft opgelet is dit dus een aflevering met iets minder monumentale beelden en gaat de aandacht uit naar de gevels. Toch kom ik ook tijdens dit deel van de wandeling grote sculpturen tegen zoals aan Oever. Hier staat het beeld van de schilder Jacob Jordaens dat in 2017 is verplaatst en een opknapbeurt heeft gekregen toen Oever een herinrichting onderging. Voor het opknappen werden mensen van Levanto ingezet. Dit is een sociale onderneming die mensen inzet die nog niet klaar zijn voor de reguliere arbeidsmarkt. Het gaat hierbij niet om restauratie van het beeld dat is gemaakt door Jochem Pechau in 1880 en heeft aanvankelijk in de Van Breestraat gestaan.

In de Kloosterstraat 46 is een designzaak gevestigd, maar op dit hoekpand met de Sint Michielsstraat valt mij de bijzondere gevel op. Hier is Akanthos gevestigd sinds 1988, maar wie maakte de gevelversiering?

Op Vrijdagmarkt vind ik Heilige Catharina van Alexandrië. In 1864 is er midden op het markt een beeld geplaatst voor de oudekleerkopers, die haar als patrones hebben. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd de markt en de bebouwing getroffen door een V-bom. Het beeld overleefde het niet en Mariëtte Coppens werd gevraagd een nieuw beeld te maken. In 1962 werd de replica op de herstelde sokkel geplaatst.

Deze aflevering sluit ik af met een gevelsteen. Dit is int voske is gemaakt in 1584 en hangt aan het pand Heilige Geeststraat 10. Het behoort bij het museum Plantin-Moretus. Hier staat tegenwoordig een aaneengeschakeld pand dat ooit bestond uit diverse woningen en aansloten bij de drukkerij van Plantin. Diverse woningen werden door Plantin gekocht en na zijn dood verdeeld onder zijn dochters. Moretus kocht het pand Dit is int voske aan. Dit is het vijfde pand van links.

wie o wie

 

een wolkje

onder haar voeten

en langzaam

uitermate langzaam

stijgt zij op

 

even weten wij het niet

meer

even weet zij het niet

 

de overgave

en de vraag

wie vang mij op

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Inleiding – wikipedia

2.       Steenhouwersvest – inventaris.onroerenderfgoed.be – verbeelding.be

3.       Reyndersstraat 21 – ap-arts.be – Gazet van Antwerpen

4.       Reyndersstraat 25 -  gva.be – Gazet van Antwerpen

5.       Oever – hln.be – vanderkrogt.net

6.       Kloosterstraat 46 – akanthos.be

7.       Vrijdagmarkt – verbeelding.be

8.       Heilige Geeststraat – gevelstenen.net – inventaris.onroerenderfgoed.be