Beeldbepalend 247

Rotterdam Feijenoord

Woensdag 28 februari 2024

Het is soms een sport om iets nieuws te ontdekken. Voor een stad als Rotterdam is dat voor mij niet zo heel moeilijk, omdat ik daar veel minder vaak ben geweest dan bijvoorbeeld in de hoofdstad. De naam Feijenoord, vroeger vooral de Noord genoemd, is de eerste uitbreidingswijk ten zijden van de Nieuwe Maas. Het wordt begrensd door de Spoorweghaven (deels gedempt) in het westen en de Koningshaven en Nieuwe Maas in het noorden en oosten. De wijk maakt deel uit van het stadsdeel met dezelfde naam. Vroeger was Feijenoord een eiland in de rivier, dat door aanslibbing naar IJsselmonde toegroeide.

Steeds vaker zie ik muurschilderingen die gebruikt worden om een stad te verfraaien. Blinde muren een beter aanzicht geven. In deze eerste aflevering over Feijenoord begin ik bij het Hefpark met een werk van OX-Alien. Hij maakte dat tijdens het Pow Wow festival in 2021 en heeft een hoogte van 16 meter en is 11 meter breed. De kunstenaar heeft hier vijf dagen aan gewerkt. Het was op dat moment zijn grootste werk ooit. Kenmerk van deze artiest is de figuur, die hij vaak tekent en afbeeldt met een 0 als linkeroog en X als rechteroog, dat verklaart ook zijn artiestennaam. Het is bovendien de verwijzing naar 010, het netnummer van Rotterdam. Net onder De Hef is dit symbool ook duidelijk herkenbaar. OX-Alien, begon eind jaren ’80 met taggen van zijn naam en maakt deel uit van het collectief Lastplak.

Het hoofdstation van de Rotterdamsche Tramwegmaatschappij (RTM) is in 1905 verhuisd van de Isaäc Hubertstraat naar de Rosestraat en heeft tot 1970 als zodanig dienst gedaan. Het fungeerde tevens als begin- en eindpunt van de tramlijnen naar de Hoeksche Waarden Voorne-Putte. De ingang van het pand is versierd en inderdaad het is duidelijk dat hier een station gevestigd is geweest.

Levi Jacobs is een illustrator die zich na een studie in Breda in Rotterdam heeft gevestigd. Behalve met maken van prenten en animatiefilmpjes houdt hij zich ook bezig met muurschilderingen, zoals op een blinde muur bij het begin van het groene speelparadijs dat afgesloten tussen een aantal woningen te vinden is aan Draaischijf.

In opdracht van de gemeente Rotterdam en het woningcorporatie Vestia heeft hij Peperklip gemaakt. Jacobs heeft toen ook een workshop gegeven aan kinderen, ‘die me inspiratie gaven voor de muurschildering’, schrijft de kunstenaar op zijn website.

Aan het Burgemeester Hoffmanplein staat de Wihelminafontein. De fontein werd gemaakt ter ere van de troonsbestijging van Wilhelmina in 1898 en is ontworpen door Henri Evers. Deze Nederlandse architect studeerde aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en de Koninklijke Academie van Schoone Kunsten in Antwerpen. Hij werkte in Brussel, Wenen en Boedapest voor hij terugkeerde in Nederland en zich in Amsterdam vestigde. Later werd hij hoofd van de Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen in Rotterdam.

De beelden op de fontein zijn gemaakt door Siemon Miedema, die in 1860 is geboren in Harlingen en in 1934 is overleden in Rotterdam, waar hij jarenlang verbonden was als docent aan de academie. Werk van hem is vooral in Rotterdam te vinden.

De scheepsboegen, die aan beide kanten als sproeiers uitsteken zijn dus van zijn hand, net zoals de gevleugelde vrouwenfiguur op de zuil van de fontein. Op een gedenkteken is te lezen ‘Hulde aan Koningin Wilhelmina der Nederlanden bij Hare Troonsbestijging.’

Wortels van de kastanjeboom, die vermoedelijk ook in 1898 is geplant, zorgden ervoor dat er scheuren in het stenen bassin ontstonden. Mede door inzet van bewonersorganisatie Noordereiland, de vereniging Historisch Rotterdam en de deelgemeente Feyenoord konden het bassin en de rest van het fontein worden hersteld.

De beeldhouwer en industrieel vormgever Dik Box is in 1947 geboren in Overveen. Hij studeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en maakt zijn kunstwerken vanuit zijn atelier in Cruquius. Soms alleen, maar soms ook met anderen.

Lang maakte hij vooral loodzware objecten uit staal, maar ook werken samengesteld uit kogels, staafjes, transparant ogend. Maar ook dan meestal vrij zwaar. En dat maken gaat altijd spontaan, nooit vanuit een schets. ‘Dat verstoort mijn creatief proces alleen maar. Soms maak ik hooguit een vluchtig tekeningetje op een krant of papier; wat ik op dat moment maar voor handen heb. Ik wil zoveel mogelijk vanuit spontaniteit werken.’

Dat geldt overigens niet als hij in opdracht werkt. ‘Dan heb je met randvoorwaarden en eisen te maken, zoals locatie weerbestendigheid en hufterproof. Weliswaar iets anders dan mijn vrije werk, maar de uitdaging en het plezier in het scheppende proces zijn er niet minder om’, zegt Box. In 1985 ontstond Mobile en bestaat uit bewegende haakvormen op staanders. Box maakte dit in opdracht van de gemeente. Het is uitgevoerd in aluminium en staat op het bruggenhoofd van de voormalige Willemsbrug als verwijzing van die brug.

Met de muurschildering Your ego is not your Amigo sluit ik deze aflevering af. Het is in 2021 gemaakt aan de Roentgenstraat ter ere van het Rotterdamse streetart festival POW! WOW! Deze kunstenares heeft voor haar werk veel fluorverf gebruikt en dat is in de loop der tijd vervaagd. Het origineel kan ik dus niet laten zien. Het is gemaakt door de Duitse kunstenares Anna Eisenhauer die werkt onder de naam de Anna T-Iron.

 

vandaag neem ik

 

vandaag neem ik jullie mee

en verhef de rest tot aan

de regenboog

 

de knipoog is begrepen

onder palmbomen waar

oranje heerst

 

de tenten opgeslagen

langs de kade behoed

voor tegenslag

 

de tijdreizer beneemt

mij het uitzicht dat ook

nu terugkeert

 

jouw aandachtspunt

heb ik voor het laatst

bewaard

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – wikipedia

2.       2. Hefpark – bkor.nl

3.       3. Rosestraat – rtm-rotterdam.nl

4.       4. Draaischijf – levijacobs.nl

5.       5. Hoffmanplein – wikipedia – bkor.nl

6.       6. Maaskade – dikbox.nl – bkor.nl

7.       7. Roentgenstraat – indebuurt.nl – bookastreetartis.com