Beeldbepalend 239

Hoek van Holland 2

Woensdag 3 januari 2024

Natuurlijk kennen wij Hoek van Holland van zijn strand en de veerverbinding naar Harwich, waar zowel veel vrachtverkeer als autoverkeer gebruik van maakt. En uiteraard kan ik daar als fietser ook gebruik van maken. Veerpontliefhebbers zullen ook het Hoeksveer wel kennen. Die veerdienst verbindt Hoek van Holland (Berghaven) met de Maasvlakte II (Futureland) en is voor fietsers en voetgangers bestemd. Deze veerdienst komt door de drukke haven van Rotterdam. Het is een kleine minicruise van 45 minuten en sluit aan op wandel- fietsnetwerken. Maar… er is inderdaad een maar, van eind september tot half mei is het veer uit de vaart.

De Nederlandse beeldhouwster (Johanna Hendrika) Hank Hans is in 1919 in Den Haag geboren en in 2015 in Rotterdam overleden. Zij studeerde in Rotterdam en Amsterdam en werkte regelmatig samen met architect Kees Elffers. Ook was Hans actief als medailleur. Haar Moeder en kind uit 1965 heeft aanvankelijk in Hoogvliet aan de Traviataweg gestaan en is sinds 2013 te zien aan de Harwichweg in Hoek van Holland.

Soms is iets niet wat het lijkt, zoals wat wij aan de Prins Hendrikstraat zien. Hier staat een serie straatlantaarns die veel weg hebben van een kunstproject. Ze hebben de vorm gekregen van een mast met zeil en kraaiennest. Behalve verlichting heeft het in de top ook nog een bijzondere kroon met daarin Koop Hoek van Holland. Is dit een mooie reclamestunt van de lokale ondernemers? Namens de winkeliers weet Danny Houtman het antwoord. ‘Ze zijn ongeveer dertig jaar geleden door de vroegere winkeliersvereniging zo neergezet. Omdat het onderhoud bewerkelijk is, verdwijnen ze binnenkort uit het straatbeeld.´ Wie de lantaarns heeft ontworpen, daar moet hij echter het antwoord op schuldig blijven.

De Hoekse vogel staat langs de Hoeksebaan, de provinciale weg die langs het station gaat en waarover automobilisten de veerhaven bereiken. Maar niet alleen daar is dit kunstwerk van roestvrijstaal te zien. Het is op meerdere plekken in dit dorp terug te vinden en is bedoeld als beeldmerk van de badplaats Rotterdam Beach.

Volgens de kunstenares José Knippenberg-Fronen zijn Hoek van Holland en de meeuw onlosmakelijk verbonden met de Noordzee en de Waterweg; ‘Met mensen die reizen en hun grenzen verleggen. Ook de levensreddende transporten van joodse kinderen naar Engeland vlak voor WO II refereren aan deze gedachte’, zo schrijft de kunstenares.

Als autodidact opende Knippenberg in 1998 haar eerste atelier De Fuut en maakte later een doorstart met Flor-Art. Sinds zij kunstwerken voor de openbare ruimte en buitenruimte ontwerpt heeft haar atelier in Hoek van Holland de naam José beeldend gekregen. Zij noemt zichzelf een duizendpoot en houdt zich onder andere bezig met dichten. Zo schreef zij:

Hoekse Vogel

Vleugels in vrijheid

rank in de wind

haar silhouet fier

in spiegelbeeld

overstijgt zij haar schaduw

Hier heb ik verder niets meer aan toe te voegen.

Het monument De Redder is gemaakt door Elisa de Ridder-van Mastrigt. Deze beeldhoudster is in 1896 in Zederik geboren en in 1989 in Den Haag overleden. Behalve beeldhoudster en monumentaal kunstenaar schilderde De Ridder ook. Haar opleiding kreeg zij aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.

Haar bronzen redder is door de burgers van Hoek van Holland opgedragen aan de gevallenen der zee. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan de omgekomen redders van de schepen De President van Heel en De Prins der Nederlanden. Van laatstgenoemde boot kwam de bemanning in 1929 om tijdens een reddingspoging om het Letlandse stoomschip Valka vlot te trekken op de Maasvlakte.

In 1921 zijn zeven opvarenden van ‘De President’ verdronken toen zij de bemanning van de nood verkerende Franse lichter Falaise  wilden halen. De namen van deze omgekomen zeelui zijn in de sokkel vermeld. Daar is later de naam van de in 1952 verdronken reddingsbootschipper Arend Brinkman aan toegevoegd.

Het voormalig treinstation van Hoek van Holland is verbonden aan de veerbootterminal van Stena Line aan de Pastoor Onderwaterstraat. Op het veerbootgebouw staan op de twee hoeken dezelfde beeldengroep van twee leeuwen met wapenschild. Alleen door een kaartje voor de veerboot te kopen kan ik dit werk van de voorzijde vanaf de Harwichsteiger fotograferen. Dat is voor mij een stap te ver.

Op hetzelfde gebouw, dat door Sybold van Ravesteyn in 1950 is gebouwd en tegenwoordig dus van de Stena Line is, staat ook Man uitkijkend over zee gemaakt door Jo Uiterwaal, die veelvuldig werk heeft afgeleverd bij stations. Het beeld is eveneens alleen vanaf de Nieuwe Waterweg of vanaf het veerterrein te zien. Het beeld is gemaakt bij Goedewaagen’s Koninklijke Hollandsche Aardewerkfabriek in Gouda.

Architect Marc Verheijen, verbonden aan de gemeente Rotterdam. heeft getekend voor het ontwerp van de stations van de nieuwe Hoekse Lijn, de metro die van Schiedam naar Hoek van Holland voert. Hij heeft daarbij de stationspoorten voorzien van een eigen kleur, geel aan de stadszijde en avondrood aan de zeezijde. Het golfreliëf is de verwijzing dat de lijn bij zee eindigt.

 

de kroon op het werk

 

de kroon op het werk

verdwijnt

net zoals de piraten

in het kraaiennest

zijn opgelost

nu de wind de zeilen

bolt van hen

die goed ondernemen

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – hoeksveer.nl

2.       2. Harwichweg – wikipedia – vanderkrogt.net

3.       3. Prins Hendrikstraat – Danny Houtman

4.       4. Hoeksebaan – joseknippenberg.nl

5.       5. Stationsweg -bkor.nl – archieven.nl

6.       6. Pastoor Onderwaterstraat – HG Hoek van Holland – nationaalarchief.nl

7.       7. Pastoor Onderwaterstraat – nationaalarchief.nl - vanderkrogt.net

8.       8. Station – hoekselijn.mrdh.nl – architectenweb.nl