Beeldbepalend 242

Waalwijk

Woensdag 24 januari 2024

Het centrum van de Nederlandse schoen- en lederindustrie was vroeger te vinden in De Langstraat een streek in de provincie Noord-Brabant. De Langhe Straet, zoals het aanvankelijk heette, was oorspronkelijk een dijk door het moerassig landschap tussen Oude Maasje en Brabantse zandgronden. Centraal in dit gebied ligt Waalwijk, dat in de dertiende eeuw voor het eerst in geschriften voorkwam als Walwic, en gelegen is aan de Bergsche Maas.

In april 2023 bezoek ik Waalwijk in combinatie met een poëzie-optreden in het voormalige raadhuis. Mijn wandeling voor Beeldbepalend start op het Vredesplein, waar sinds 2004 het Vredesmonument staat. Het monument is aangeboden door de Waalwijkse Lionsclub ter gelegenheid van haar veertigjarig jubileum en is gemaakt door de Nederlandse beeldhouwster Astrid Veldhuyzen.

Deze kunstenares is in 1952 geboren in Utrecht en is ook bekend onder haar meisjesnaam Astrid Koppen. Zij studeerde aan de Academie voor Schone Kunsten in België en volgde daarna ook nog een opleiding keramiek in Gouda. In 1983 opende zij haar atelier In Beeld in Heelsum en maakt daar figuratieve beelden in klei, brons en beton. In haar werk speelt de mens een belangrijke rol, zoals ook bij het Vredesmonument is te zien.

Ingeklemd tussen het Vredespein en de Marijkestraat staat het woonzorgcentrum Antoniushof. Ik loop pardoes de binnentuin in en ontdek daar een fontein. Waalwijk bezit ook nog een stadsfontein, maar die mag niet worden verward met dit moderne exemplaar.

Wie verantwoordelijk is voor de komst van dit waterobject heb ik niet kunnen vinden. Ook bij de Antoniushof kon men mij dat niet vertellen. Evenmin heb ik de maker ervan kunnen achterhalen. Antoniushof zelf is in 1996 gebouwd en bestaat onder andere uit een aantal zelfstandige appartementen en een deel dat door Zorggroep Elde Maasduinen wordt gehuurd.

Ik wandel naar de Sint Janskerk aan het St. Jansplein waar ook een begraafplaats is gevestigd. Op sommige begraafplaatsen staan indrukwekkende grafmonumenten. Weliswaar is er niet altijd bekend wie de makers daarvan zijn en soms is ook de naam van de overledene niet goed meer te onderscheiden. Wat dan overblijft is een staaltje lijdenskunst.

De huidige kerk is gebouwd ter vervanging van de vroegere waterstaatskerk en ontworpen door architect Hendrik Willem Valk (1886-1973). De toreningang is rijkelijk versierd en is de vroegere natuurstenen poort uit ongeveer 1630 van de oude waterstaatskerk en fungeerde als hoofdingang van die kerk.

Aan de andere kant van de kerk staan twee beelden bij de trap naar de hoofdingang van de kerk. Deze twee beelden zijn gemaakt door Hendrik van der Geld, geboren in 1838 in Elshout en overleden in 1914 in Den Bosch. Al op jonge leeftijd hield hij zich bezig met houtsnijkunst en kreeg de gelegenheid in de leer te gaan bij atelier Goossens in Den Bosch, daarna volgden de School voor de Beeldende Kunsten in Den Bosch en de Academie voor Beeldende Kunsten in Antwerpen.

Van den Geld opende in 1877 een eigen atelier aan de Oude Dieze 6 in Den Bosch en werkte vooral voor neogotische kerken in het Bisdom Den Bosch en het aangrenzende Rijnland. Het beeld Sint Petrus stond oorspronkelijk in de oostgevel van de St.Petrusschool en was een geschenk van Pieter Wijten. Mogelijk is het dat dit beeld door Adriaan van den Geld is (af)gemaakt.

Net als het beeld Sint Alphonsus, naar Alfonsus de’ Liguori, is het beeld van Sint Petrus in 1991 verwijderd en opgeslagen. Later zijn deze twee beelden bij de Sint Janskerk geplaatst. Het beeld van Sint Alphonsus had aanvankelijk een staf in de rechterhand. Die staf liep helemaal door tot aan zijn linkervoet.

 

betoon

 

leiden speelt geen rol

als lijden is verzet

tot de definitieve gang

 

een enkeling

wordt later nog gespot

in de geest van hen

die vereren

 

houdt daarom iedereen

in ere

en verdrijf de boze

geesten

zolang het leven leeft

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – wikipedia

2.       2. Vredesplein – wikipedia

3.       3. Vredespein – woonzorg.nl

4.       4. St.Jan begraafplaats – geen informatie

5.       5. Toreningang – relikwi.nl

6.       6. Kerkbeelden – wikipedia

7.       7. Sint Petrus – vanderkrogt.net

8.       8. Sint Alphonsus – vanderkrogt.net