Beeldbepalend 229

Houten

Woensdag 25 oktober 2023

Er is altijd een eerste keer, voor alles wat wij doen. Zo wandel ik tijdens de poëzieweek in 2022 voor het eerst in Houten en kom tot de ontdekking dat in dit dorp er heel veel ruimte wordt gegeven aan fietsers. Mooi aangelegde fietspaden verbinden straten en wijken met elkaar, waardoor de fietser een veilig gevoel krijgt. Tussen de verschillende straten en wijkjes is er tevens veel aandacht besteed aan het openbaar groen, vooral gras waarop allerlei speelattributen voor jonge kinderen is geplaatst, maar ook trapveldjes zijn aangelegd. Van mij mag de gemeente wel wat meer kunstwerken aan de rand van die groene zones plaatsen. Maar ja, wie ben ik.

Ik start mijn wandeling bij het NS-station en word meteen al geconfronteerd met Project XXX gemaakt door Milou van Ham in opdracht van de gemeente Houten en ProRail. Zij maakte een tegelwand van kleine keramische tegels, die bijna als een mozaïek ingelegd zijn en diverse teksten herbergen die allemaal in het teken staan van verbinden.

Van Ham gebruikte ruim 20.000 vierkante tegeltjes in zestien verschillende kleuren. Samen vormen ze bijna een merklap, zoals bij borduurwerk. De rand wordt gevormd door trefwoorden die de gemeente en de omgeving in het alfabet samenvatten, waarbij de M het signatuur van de maaktster en de datum van maken aangeven: MVH2010.

De in 1964 in Berkel-Enschot geboren kunstenares woont en werkt in Rotterdam en was enige jaren verbonden als docent aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam en de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. De tegeltjes komen bij MaatWerk Tegels uit Utrecht vandaan en zijn door Van Ham en haar team op matten geplakt. Tegelzetter Wout’s uit Amsterdam heeft die matten aan de tunnelwand van het station aan De Slinger geplakt.

Op de hoek van De Slinger en De Molen zie ik twee grote, redelijk platte, stenen bij een bushalte. Maar wat en van wie is het? Niet op alle vragen komt altijd een treffend antwoord. Volgens een woordvoerder van de gemeente betreft het ‘vermoedelijk’ een tweetal betonblokken die vooral moeten voorkomen dat verkeer een doorsteekje kan maken. Als kunstproject is het op de afdeling kunst en cultuur zeker niet bekend. En sinds wanneer ze er liggen, ook die vraag blijft beantwoord.

In het gras van De Molen staat De Sofa. Dit kunstwerk staat er sinds 2006 en is gemaakt van beton en gepatineerd brons. Het object is gemaakt door Marijn te Kolsté en is de vierde van dertien kunstwerken die behoren bij de TRAP-route #37. TRAP staat voor Toeristisch Recreatief Archeologisch Project. Dit is een toeristische fietsroute door Houten, Schalkwijk en ’t Goy.

De Sofa verwijst naar sporen uit de Romeinse tijd die in dit gebied zijn aangetroffen, zoals resten van muurschilderingen en verwijzingen naar het luxe leven in de toenmalige Romeinse villa’s. Het levert thans een zitplaats op voor passanten en medewerkers van de kantoren in de Molenzoom. Te Kolsté, geboren in 1956 in Utrecht, heeft haar atelier op Landgoed Wickenburgh in ’t Goy.

In de Gildewijk aan het Glazeniersgilde staat de basisschool Mozaïek. Aan de gevels van deze school is dit onder andere via de naam van de school in letters terug te vinden, maar dat is niet het enige dat mij hier opvalt.

Zo zijn er langs de rand van het schoolplein enkele mozaïektegels te vinden, zoals ik die ook elders in diverse gemeenten wel heb gezien. Onder andere in mijn eigen stadsdeel heb ik dergelijke tegels wel in wijken terug kunnen vinden.

Leerlingen van Het Mozaïek in Den Haag hebben nog meegewerkt aan een tegeltableau dat is ontworpen door Fia Vermeeren. Zij was als leerkracht handvaardigheid verbonden aan de school. Aanvankelijk heeft het tableau aan de gevel van de school aan de Putterhaag gehangen. Het is meegenomen naar de huidige locatie en hangt bij de ingang van de onderbouw.

Bij Het Rond zie ik Mijn baas en ik staan. Dit bronzen beeldje uit 1984 is gemaakt door Marijke Ravenswaaij-Deege. Deze Nederlandse beeldhouwster is in 1944 in Gorinchem geboren en kreeg na haar studie aan de HBS enkele jaren les van de beeldhouwer Marcus Ravenswaaij met wie zij in 1971 trouwde.

Marijke Ravenswaaij vestigde zich in 1970 als zelfstandig kunstenares en werkt niet alleen met brons, maar ook met hout en natuursteen. Behalve sculpturen ontwerpt zij ook grafmonumenten en mozaïeken. Dat doet zij sinds 1980 in Hoogblokland waar zij ook woont.

In de volksmond wordt het kunstwerk ook wel ’t Manneke genoemd. Het figuratieve werk heeft bij de opening van het winkelcentrum een plekje op Het Rond gekregen en is bij een herinrichting van het plein later wel een keer verplaatst. Vooral op kinderen hebben de hond en het drinkende jongetje een geweldige aantrekkingskracht. Voor mij vormt deze beeldengroep een mooie afsluiting van mijn kennismaking met de openbare kunst in Houten.

 

verbinding

 

ik borduur jouw zorgen een voor een

druk er daarna mijn stempel op zodat

ook de rest van de wereld er kennis

van kan nemen. kleine gevolgen zijn

 

voortaan het gangbaar maken onder

het spoor van gedachten, die zinnen

verenigen tijdens het proces. weten

is daarbij slechts een versie waarbij

 

het hart sneller klopt als woorden in

het aangewakkerde ritme door onze

echo luid en duidelijk de stilte door-

breken en stuiteren op de waarheid.

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – eigen informatie

2.       2. De Slinger – spoorbeeld.nl

3.       3. De Slinger – gemeente Houten

4.       4.  De Molen – vanberkelbeelden – marijntekolte.nl

5.       5. Glazeniersgilde – kodh.nl

6.       6. Het Rond – wikipedia.nl