Beeldbepalend 217

Amsterdam ArtZuid 2023 5

Woensdag 2 augustus 2023

Het Amsterdamse Olympiaplein is in 1926 aangelegd in het kader van Plan Zuid van architect Berlage, maar tevens in de voorbereiding van de Olympische Spelen die twee jaar later in Amsterdam werden gehouden. Rond het plein is sprake van woningbouw, terwijl in het midden sportvelden zijn gesitueerd. Het plein dankt zijn naam aan de Spelen, terwijl de straatnamen ten westen en zuidwesten zijn gebaseerd op de Griekse geschiedenis en de mythologie. Voor de vijfde aflevering van ArtZuid in 2023 behandel ik de kunstwerken die langs de Apollolaan staan tussen de Willem Witsenstraat en het Olympiaplein.

De aflevering begint met Papa Adama, een kunstenaar, die in 1980 in Ouagadougou in Burkina Faso is geboren en samen met architect Bart Guldemond betrokken is bij de bouw van een kindereducatiecentrum en kunstenaarsresidentie in zijn geboorteplaats.

Adama begon zijn opleiding bij het Centre National d’Artisanat d’Art in Ouagadougou, waar hij zich het werken met brons eigen maakte, de jaren daarna bekwaamde hij zich op de schilderkunst en kwam eerst terecht op de Gerrit Rietveld Academie en vervolgens op de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam.

Voor ArtZuid is Adama gevraagd om een streetart-object te maken. Dat werd Transfer. ‘Mijn werk gaat over de menselijkheid’, zegt de kunstenaar zelf. ‘Ik creëer denkbeeldige werelden die overeenkomen met de wereld waarin ik leef. Ik observeer de beweging en emotie van het leven door het beeld en de kleur te nemen van de mensen en omgeving die ik zie en hoor. Om te gebruiken om mijn kunst en harmonie, vrede en liefde te maken.’

Napoleon 2nd is een bronzen kunstwerk gemaakt in 2002 door de Amerikaanse kunstenaar Julian Schnabel. Van hem heb ik eerder al Lady Macbeth laten zien. Schnabel maakte in 1991 al een beeld met de titel Napoleon en keerde daarmee terug naar de kunsttaal uit zijn beginjaren.

Het bronzen beeld Na Bika Tu Na Fo is van de in 1971 in Pelgrimkondre geboren kunstenaar Marcel Pinas. Hij studeerde aanvankelijk mijnbouw in Suriname maar stapte over naar een kunstopleiding aan het Nola Hatterman Instituut. Tijdens een vervolgstudie ontdekte Pinas de waarde van installatiekunst. Tegenwoordig werkt hij mee aan de heropbouw van het voormalige bauxietstadje Moengo en probeert van Marowijne een kunstdistrict te maken.

De titel van dit werk staat in het Afaka, tekens die uit het Afaka-schrift komen en in het begin van de twintigste eeuw is ontwikkeld. De naam Na Bika Tu Na Fo is het principe van de marroncultuur. Die samenleving gaat er vanuit dat wij één zijn. Niemand staat boven een ander, behandel een ander zoals jij zelf behandeld wilt worden. Twee jaar geleden heb ik tijdens ArtZuid ook werk van hem laten zien.

Onverwacht word ik voor de derde keer geconfronteerd met werk van Julian Schabel. Velen kennen hem vooral van zijn schilderijen. Vanaf de jaren ’80 maakte hij echter ook veel beelden en in dezelfde periode veranderde zijn schilderstijl.

Aan Galileo’s Table heeft Schnabel van 1985 tot 1989 gewerkt. De tafel wordt door hem gezien als een plek waaraan voorwerpen kunnen worden toegevoegd. Zo staat er onder andere een replica op van een houten beeld uit Oceanië, maar ook andere figuren en bijvoorbeeld een voet is er te zien.

De tafel rust op afgietsels van vazen, vier stuks die ieder een eigen vorm hebben. De tafel heeft duidelijk ruimte nodig, ruimte die in het groene plantsoen voorradig is. En toch had ik dit bronzen kunstwerk nog meer ruimte gegund.

De Nederlandse kunstenares Monika Dahlberg is in 1975 geboren in Kericho, Kenia. Haar ouders behoren tot de Kipsigis-bevolking en vestigden zich in 2016 in Doesburg. In 1997 ging Dahlberg naar de Minerva Academie in Groningen en ontwikkelde zij zich als fotografe, collagemaker en ontwerpster van beelden.

In haar beelden spelen de oren van Minnie en Mickey Mouse een belangrijke rol. Zij verwerkt die regelmatig  in haar beeldcollages. De oren komen ook terug in So_What, dat zij in 2023 maakte en hier in het plantsoen is te zien.

New World is de bijdrage van Ronald Westerhuis, die in een oude koelwatercentrale in Zwolle zijn atelier heeft. Daar werkt hij aan zijn kunstobjecten, die vaak een bolvorm kennen zoals dit uit cortenstaal geproduceerde stuk. Westerhuis werkt veelvuldig met een team en biedt ook een leerproject aan, aan kinderen uit gebroken gezinnen en gedetineerden. De gedachte ‘morgen is het een nieuwe dag en een nieuwe wereld’, ligt ten grondslag uit deze in 2022 vervaardigde bol.

Met Spirit, van de Nederlandse kunstenaar Piet van de Kar, sluit ik deze aflevering en tevens de eerste wandeling langs de werken van ArtZuid af.

Deze in 1962 geboren kunstenaar woont en werkt in Amsterdam. Het uitgangspunt van zijn werk is de materie, het geeft een beeld karakter, een innerlijk, een ziel. En dat zoekt hij in het materiaal waaruit en waarmee hij een werk opbouwt. Maar hij geeft de toeschouwer ook de ruimte om een eigen kijk, ziel in zijn werk te vinden.

De titel van het werk hier in ArtZuid is Spirit, subtieler kan bijna niet. Van de Kar vergelijkt zijn kunst met de zintuigen en doet dat met een gulle knipoog naar hen die de tijd nemen om te kijken, te voelen. Het object uit 2023 bestaat uit twee delen, die langs van elkaar geplaatst zijn. Het bankje dat op enkele meters afstand staat van het hoofdbestand behoort er echt bij.

 

uit liefde

 

ik kijk over de schutting van de dagen

en voel mij onzeker, wentel mij naar

het gedrag. armen strekken zich in de

 

zoektocht naar warmte waar iedereen

naar lijkt te snakken maar waar slechts

weinigen tot het einde van weten te

 

genieten. kom maar en ik zal troosten.

samen vinden wij dan de weg die naar

de toekomst leidt en ver wegvoert van

 

het verleden dat moet blijven rusten.

nogmaals draai ik en neem de horde in

alle rust en begrijp jou steeds beter. Ga

 

en zie de engte voor mij opdoemen waar

de sluipdoor- kruipdoormethode wordt

gehanteerd om te kunnen vergeven.

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – Wikipedia

2.       2. Adama – papa-adama.com

3.       3. Schnabel – ArtZuid

4.       4. Pinas – ArtZuid

5.       5. Schnabel – guggenheim.org – ArtZuid

6.       6. Dahlberg – wikipedia

7.       7. Westerhuis – ArtZuid

8.       8. Kar – pietvandekar.nl - ArtZuid