Beeldbepalend 193

Almere De Kemphaan 2

Woensdag 15 februari 2023

Op het stadslandgoed De Kemphaan is sinds 1996 De Stadsboerderij gevestigd. Dit is een biodynamisch landbouwbedrijf met akkerbouw, groenteteelt, zoogkoeien en heeft daarnaast een publieke functie. Het erf van deze boerderij ligt op het landgoed, terwijl de graasgebieden en de akkers verspreid liggen in en rond Almere. Zo wordt er onder andere geboerd in het Pampushout, het Buitenhout, Almeerderhout, Overgooi en Oosterwold. In dat laatstgenoemde gebied is in 2018 het erf Vliervelden erbij gekomen. Er worden diverse producten geleverd zoals uien, rode bieten, erwten, diverse koolsoorten. Iedere zaterdag wordt er op het erf een Boerenmarkt gehouden, waar verse producten van de boerderij kunnen worden gekocht. Op Vliervelden is de boerenwinkel Odin ingericht, die is zes dagen in de week open.

Ik kom speciaal voor de zesde editie van Zilver op water dat eerst in Lelystad te zien is geweest en daarna naar Almere is verhuisd. De expositie van deze jaargang staat in het teken van duurzaamheid. Het eerste object dat ik zie is gemaakt door Foktje Doornbos. Haar Connected to Nature staat symbool voor de mens die zich verplaatst van een plek waar hij boven de natuur staat tot een plek waarin hij onderdeel is van de natuur.

Haar werk is gemaakt van bamboestokken en omwikkeld met gerecycled plastic. Het geheel staat op oude schuttingdelen in het water. Van een afstand lijkt het ietwat op het 4g-tekentje, in de smartphone, om te zien of de verbinding wel goed is. En ja, als wij niet goed voor het milieu zorgen gaan we met haar onderuit. In die visie geeft Doornbos een tweede leven aan weggegooid materiaal.

Stieneke Oeverbeek, afkomstig uit Urk en de Almeerse theatermaakster Suze van Miltenburg ontmoeten elkaar in het Flevolab en werken sinds 2022 samen als Studio Riet. Met Tussenland vragen zij aandacht voor de dreiging van de stijging van de zeespiegel. Dobberend op het water in bootje David drijft het riet, dat in Flevoland ooit gepland is als een soort ‘voorvrucht’ naar een nieuwe bestemming.

Voor de objecten van deze tentoonstelling Zilver op water is weer een route gemaakt, die bezoekers niet hoeven te volgen. ‘Mijn’ derde werk is de eerste van de route en gemaakt door Wil vom Kothen, het kunstwerk is gemaakt van papier omwonden met staaldraad. Het is watervast en laat licht door afkomstig van leidraad om een oplichtend effect te krijgen in het donker. Vom Kothen heeft een plant geconstrueerd met aan het eind van de scheuten lichtbollen die het geheel een ‘vuurvliegjes-dna’ bezorgt.

In het water tussen het horecagedeelte en Stichting Aap staat op het landgoed een frêle kunstwerk dat ook enige tijd weg is geweest, maar ik weer terugzie. Het past wonderwel uitstekend tussen de andere kunstobjecten. Al een paar keer heb ik mij afgevraagd wie de maker is en wat deze hiermee voor ogen had. Is het een kemphaan? Wie het weet mag het zeggen.

Femke van Heugten en Robert Roelink vormen samen VanRoelink en maakten voor deze expositie Constantum, een maquette voor het ‘duurzame toekomstbeeld waar alles circulair en elektrisch gemaakt is met zonnepanelen en/of windenergie om de lucht en aarde leefbaar te houden.’

Veranderingen zijn volgens Irma van Zijl voor de mens lastig. ‘De geschiedenis leert ons dat massale veranderingen, in bewustwording en gedrag, pas plaats vinden nadat er eerst een dramatisch dieptepunt is bereikt.’ Dieptepunt is haar bijdrage niet alleen in beeld, maar ook in woord. Van Zijl deed dat namelijk ook met een gedicht. Dieptepunt Droge voeten, schone handen. Veranderen met droge ogen. Niet kijken, voelen, denken maar doen. Duikend naar het onbekende. Elk perspectief geeft een kans. Verandering komt vanzelf naar boven, Wanneer wij kopje onder gaan.

Naar een groene toekomst is de bijdrage van Jacqueline Snoek. ‘Ik heb ervoor gekozen om het thema duurzaamheid te verbeelden aan de hand van circulariteit. Door te werken met sluitende kringlopen en het gebruik van eindige grondstoffen te vermijden, voorkomen we uitputting van natuurlijke hulpbronnen’, zegt Snoek. Met haar werk wil zij de aarde tonen, die als een vuurvogel uit haar eigen afvalberg herrijst en de weg omhoog vindt.

Werk van Erik Fakkeldij heb ik al vaker voorbij zien komen. De zilveren raket van hem is anders dan al die andere raketten die veel fossiele brandstof gebruiken. ‘Mijn raket van de toekomst heeft een schone energiebron en een groene uitstoot.´ Die laat Fakkeldij zien door groene uitstootstralen waaronder een bloemenzee gedijt.

De afsluiting van deze aflevering gun ik aan Mannie Krak, die al weer een tijdje aan de weg timmert met kunstwerken gemaakt van allerlei verzamelde materialen, omdat zij zich grote zorgen maakt over het klimaat. Daarom heeft zij met Duurzame toekomst gekozen voor een zandloper.

Krak heeft daarmee onder andere aan willen geven dat de tijd begint te dringen als het om dit onderwerp gaat. Er moet snel iets gebeuren om te voorkomen dat wij straks te laat zijn. Ook de actiegroep Extinction Rebellion maakt gebruik van de zandloper in haar logo.

In de zandloper van Krak zit geen zand maar plastic als verwijzing naar de grote afvalberg en met name de plastic soep. Het smalle deel is verstopt door briefgeld, een verwijzing naar kapitalisme, ‘want als we geld op een goede manier besteden in plaats van het lobbyen van grote bedrijven dan kunnen we misschien het tij nog keren.’

 

Hun toekomst

 

Langzaam sijpelt de gedachte door.

De industriële revolutie heeft veel

goeds opgeleverd, maar vooral voor

 

hen die bij iedere nieuwe vinding

dollartekens in de ogen krijgen. Is

er straks nog plek voor de kinderen

 

van onze kleinkinderen of is alles

dan al opgedroogd? De komma-

neuker struikelt over het plaatsen

 

van het vraagteken! In de bijlage

wordt hier niets over vermeld. Het

gezicht grijnst. Tweedeling is zoiets

 

als de keuze van hergebruik, maar

waar sla ik al die overbodige zinnen

in hun toekomst op. Vergeef mij!

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1, Inleiding – stadsboerderijalmere.nl

2.       2, Doornbos – zilveropwater.nl

3.       3, Studio Riet – zilveropwater.nl

4.       4. Kothen – zilveropwater.nl

5.       5. horeca – geen informatie

6.       6. VanRoelink – zilveropwater.nl

7.       7. van Zijl – zilveropwater.nl

8.       8. Snoek – zilveropwater.nl

9.       9. Fakkeldij – zilveropwater.nl

10.     10. Krak – zilveropwater.nl