Beeldbepalend 190

Blaricum 3

Woensdag 25 januari 2023

Behalve de oude dorpskern heeft Blaricum twee nieuwbouwwijken waarvan de Bijvanck de oudste is. De bouw van deze wijk begon in 1973 en in Huizen heeft daar heel lang oud zeer over bestaan, omdat die buurgemeente als groeigemeente was aangewezen en eigenlijk hoopte de grond van die wijk te kunnen overnemen. Blaricum wilde daar niet aan meewerken en zo ontstond er ver van de rest een nieuwe kern, die niet aansloot bij de bebouwing van het dorp. Ook Huizen bebouwde haar deel en de grens van de twee gemeenten loopt door de wijk Bijvanck en soms zelfs door straten, waarbij de woningen in Blaricum gewilder en duurder zijn omdat aan wonen in dit dorp een hogere status wordt verleend.

De derde aflevering van Beeldbepalend in Blaricum begint bij Het Schaar in de Blaricumse Bijvanck. Hier staat Venus & Adonis van de kunstschilder en beeldhouwer Aart Schonk. Deze kunstenaar is in 1946 in Laren geboren en in 2015 in Eschwege (Duitsland) overleden. Op twintigjarige leeftijd kwam hij op de Rijksakademie van Beelden en Kunsten terecht en kreeg onder andere les van Cor Hund, Piet Esser en Paul Gregoire. In 1972 werd Schonk zelf docent  anatomie op deze academie.

Terwijl de kunstuitingen steeds abstracter werden koos Schonk voor een andere richting en hakte stenen, vooral marmeren, beelden van mythologische figuren. Samen met zijn echtgenote Eva Steiner bezat de kunstenaar in Pietrasanta een atelier waar zij in de zomermaanden werkten. Over hem en zijn werk is in 2007 het boek Aart Schonk, Mythen en Metamorfosen in marmer verschenen. Dit is geschreven door Matthijs Reppel.

Van Han Hulsbergen heb ik in de vorige Blaricumse afleveringen al werk laten zien. Het merendeel daarvan is door zijn familie aan de gemeente geschonken. Ook Future of the atomic world, gemaakt uit beton en ijzer, behoort daartoe. Aanvankelijk heeft dit werk op de rotonde van de Stichtseweg gestaan, maar daar is het diverse keren vernield. Na restauratie is het in 2017 in de Bijvancksingel geplaatst en door Diana van Marle, dochter van de kunstenaar, onthuld.

Barones Ans van Haersolte-Dijk is in 1911 in Arnhem geboren en overleed in 1991 in Wassenaar. Zij studeerde af in de Nederlandse taal en letterkunde en gaf enkele jaren les op een middelbare school. Pas op latere leeftijd begon zij beelden te maken en kreeg (particulier) les van Pim van Moorsel, die docent was aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.

Langs een paadje bij Levensboom staat van haar een werk zonder titel. Deze staande compositie met zes gaten is een geschenk van Horeca Meblo aan de gemeente Blaricum. Het is gemaakt van beton, het materiaal waarmee Van Haersolte het meest werkte. Daarnaast gebruikte zij klei en brons.

Ans van Haersolte woonde en werkte enige jaren in Blaricum. Diverse werken van haar hand zijn in dit dorp te zien. Haar inspiratie vond de kunstenares vooral in de natuur.

Ik verlaat de Bijvanck en kom terecht op de Willam Singerweg. Hier staat een kunstwerk van Kees Schrikker. Deze kunstenaar werd in 1898 in Amsterdam geboren en raakte op de HBS bevriend met Carel Willink. Vanwege ziekte verbleef hij enige tijd in Zwitserland en rolde toen tijdens een wandeling een grote sneeuwbal. ’Ik maakte gekheid met de sneeuw en zat wat op de sneeuwbal te slaan, daarbij kreeg ik het gevoel  of ik op een kaal hoofd sloeg een begon er op een ongecontroleerde manier overheen te wrijven. Spelenderwijs gaf ik er met mijn handen een beetje menselijke vorm aan, wat eerst niet meeviel want de kop was tweemaal groter dan een menselijk hoofd.’ Dit werd het begin van zijn artistieke carrière.

Schrikker werd door Hildo Krop doorverwezen naar de Kunstakademie waar hij les kreeg van Piet Bonner. Schrikker woonde en werkte enige tijd in de gemeente Laren, waar hij in 1993 is overleden. Zijn Portret van Laina is na de dood van de beeldhouwer door zijn zoon aan de gemeente Blaricum geschonken.

Het borstbeeld is in 1930 vervaardigd in het Franse Gif sur Yvette en gemaakt uit Frans kalksteen. Het beeld laat een Russin zien die in 1917 tijdens de revolutie uit haar vaderland is gevlucht naar Frankrijk.

Iets heel anders vind ik terug op de heide in de omgeving van de Tafelberg. Aan de Oud Naarderweg staat een schaapskooi en daar horen Schapen bij. Dit werk is afkomstig van de in 1948 in Leersum geboren schilder en beeldhouwer Cees van Swieten, die van keien schapenlichamen heeft gemaakt en voor kop en poten weer diverse andere materialen heeft gebruikt.

Ik keer terug naar het centrum van het dorp waar ik in het Burgemeester Klaarenbeekpark het Monument voor de gevallenen zie staan. Iets wat ook in letters Aan hen die vielen is uitgedrukt. Dit monument is een verwijzing naar de Tweede Wereldoorlog en is in 1948 gemaakt door John Rädecker en ontworpen door Herman Sijmons.

Sijmons is in 1881 in Amsterdam geboren en in 1961 in Vreeland overleden. Hij ontwierp onder andere enkele kerken. Rädecker (geboren in 1885 in Amsterdam geboren en daar in 1956 ook overleden) behoorde tot de Amsterdamse school  en is vooral bekend door het Monument op de Dam in Amsterdam.

Het park grenst aan de kerk van de Protestantse gemeente, die op de hoek van de Bussumerweg en de Torenlaan staat. Bij die kerk staat De Roeper, in 2008 gemaakt door Carla Kamphuis-Meijer. Met dit beeld sluit ik deze aflevering af. Het beeld is er gekomen na voorspraak van dominee Jan Rinzema. Zijn spreuk ‘zullen de goeden spreken´ is op de voet vermeld. Aanvankelijk heeft op deze plek De Erfgooiersboom gestaan, die ik in de vorige Blaricumse aflevering heb laten zien.

Op de voet van het bronzen kunstwerk wordt naar een spreuk in het bijbelboek Marcus verwezen. Kamphuis-Meijer, die onder andere werk heeft staan in Laren, heeft haar kunstopleiding bij de Rijksakademie in Amsterdam genoten. In Antwerpen is een serie van haar figuratieve beelden te zien.

 

Preken voor eigen parochie

 

Wie oogst zal zaaien op de Eng

maar wie komt er als er wordt

geroepen? Met de rug naar de

 

kerk staat hij en galmt zijn tekst

zodra de goegemeente luistert.

Het geloof dwarrelt neer op hen

 

die met zijn reis begaan zijn. Ik

fluister slechts en denk daar zo

het mijne van. Carnavalesk is

 

misschien niet de juiste zin in

zijn betoog maar lachen mag

zo heeft de baas het immers

 

ooit bedoeld. Of is dat soms

voor u een kansel te ver en

stapt u daarom nu maar op.

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Inleiding – wikipedia – Gooi en Eemlander

2.       Het Schaar – vlierhove.nl

3.       Bijvancksingel – Gooieneemlander.nl

4.       Levensboom – wikipedia

5.       William Singerweg – historischekringlaren.nl – oogopblaricum.blog

6.       Oud Naarderweg – wikipedia

7.       Klaarenbeekpark – wikipedia

8.       Torenlaan – vanderkrogt.net