Beeldbepalend 186

Amsterdam Oud Zuid 8

Woensdag 28 december 2022

Nee ik vergis mij niet, dit is geen aflevering van Het Muziekdraadje maar het achtste hoofdstuk van Beeldbepalend over het Amsterdamse Oud Zuid. Toch heb ik het even over muziek of beter gezegd een volkse zanger. Terwijl andere musici en zangers geweerd worden van de zenders vanwege grensoverschrijdend gedrag wordt de muziek van hem nog steeds gedraaid. Voor mij onbegrijpelijk want André Hazes, over hem heb ik het, is zeker niet van onbesproken gedrag. En terwijl elders gesproken wordt over het weghalen van kunstwerken van helden die uiteindelijk toch wat minder heldhaftig blijken te zijn is er juist van hem in dit stadsdeel een beeld gekomen.

Maar eerst iets totaal anders. Tijdens deze aflevering maak ik weer eens kennis met werk van Jaap Kaas en wel op de hoek van de Minervalaan en de Gerrit van der Veenstraat. De panden op de vier hoeken zijn ontworpen door Gerrit Jan Rutgers, terwijl de versieringen van de hand zijn van Kaas. Ik laat ditmaal een hoekreliëf zien uit 1928.

Boven de ingang van de Jacob Obrechtstraat 41 kom ik de muurversiering 1900 tegen. Maar het waarom van deze gevelsteen wordt niet prijsgegeven van dit pand dat is ontworpen door de architect Johannes Hendricus Lesmeister.

Iedere keer als ik dit stadsdeel kom valt het mij op hoeveel gevelstenen er te zien zijn. Op de hoekgevel van de remonstrantse kerk Vrijburg, aan de Herman Gorterstraat hoek Diepenbrockstraat, is een voorbeeld te vinden van de saamhorigheid. Een andere hoeksteen wijst meer op het geloven, de verering.

De hoekstenen zijn vervaardigd door Louise Beijerman. Deze beeldhoudster was tevens boekbandontwerpster en leefde van 1883 tot 1970. Zij was dochter van een predikant en werd opgeleid door Bart van Hove aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam.

Niet alleen de hoekstenen zijn door Beijerman vervaardigd, ook de gevelstenen zijn van haar hand. Elders in het land is er eveneens decoratief gevelwerk te zien van deze kunstenares, die zelfs nog op tachtigjarige leeftijd actief was in haar Amsterdamse atelier.

Van een heel andere orde is Passer, dat kleurrijk staat te passen op de Lizzy Ansinghstraat. Dit kunstwerk dateert uit 1984 en is gemaakt door Tjoe Fang King. Deze kunstenaar is in 1955 geboren in Breda en heeft gewerkt als docent in Arnhem. Tjoe Fang King gebruikt diverse materialen en is samen met Guusje van den Heuvel betrokken bij Labor Coking Studio in Amstelveen.

Titelloos is het stuk op de hoek van de Avercampstraat en de Luthmastraat. Het betonnen werk is in 1996 gemaakt door Henk Duijn, geboren in 1950 in Haarlem en opgeleid aan de Academie voor Beeldende Vorming in Tilburg.

Hij is vooral bekend als kunstschilder maar in de openbare ruimte zijn ook diverse sculpturen, van verschillende materialen, van hem te vinden.

Aan de Albert Cuypstraat, op de hoek met de hoek van de Eerste Sweelinckstraat, is een jaar na het overlijden van André Hazes een monument ter ere van deze Amsterdamse zanger onthuld. Het bronzen werk op de Albert Cuyp is vermoedelijk gemaakt door drie Chinese beeldhouwers, die zich hebben laten leiden door videobeelden van Hazes.

Deze aflevering sluit ik af in de Hercules Segherstraat. Hier staat Melkfles. Het kunstwerk van Tom Postma dateert uit 1982  en is door hem officieel No use crying over spilt milk genoemd. Het kunstwerk van beton is een verwijzing naar de voormalige Melkfabriek Holland Milko, die aan de Eerste Jan Steenstraat was gevestigd en werd gesloopt ten faveure van sociale woningbouw. De melkfles bestond oorspronkelijk uit twee delen. Er was ook een liggende fles te zien waaruit de melk stroomde in een leeg bassin. Het geheel is uiteindelijk ook verplaatst naar het binnenterrein, waarop ik het terugvond.

 

op twee benen hinken

 

terwijl de pikhouweel zijn werk doet

in de harde rotsbodem van mijn taal

 

teken jij de zinnen in het universum.

eenmaal slechts gaat hij in de rondte

 

waardoor alleen de vage contouren

als overblijfsel van onze stijl te zien

 

zijn. de lesmethode poogt als merk

te overleven omdat het past bij de

 

overdracht. helderheid van geest

vereist aandacht en betekent ook

 

dat hinken op twee gedachten zeer

ongepast is. de uitzondering wordt

 

derhalve omarmd als zegegebaar

als de ongelijkheid zich ontvouwt.

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – eigen informatie

2.       2. Minervalaan – buitenbeeldinbeeld.nl

3.       3. Jacob Obrechtstraat – amsterdamopdekaart.nl

4.       4. Herman Gorterstraat – vrijburg.nl – relikwi – wikipedia

5.       5. Lizzy Amsinghstraat – buitenbeeldinbeeld.nl – laborcoking.nl

6.       6. Avercampstraat – henkduijn.com

7.       7. Albert Cuijpstraat – wikipedia

8.       8. Hercules Segherstraat – wikipedia – Het Parool