Beeldbepalend 177

Lelystad 3

Woensdag 26 oktober 2022

Lelystad is de hoofdstad van onze Twaalfde Provincie. Het is de jongste en ook de kleinste provincie en bestaat uit slechts zes gemeentes. De oudste daarvan is Urk en de jongste Zeewolde. Het bestaat uit twee delen: de Noord-Oostpolder, inclusief de voormalige eilanden Urk en Schokland en het zuidelijke gedeelte de Flevopolder. Urk behoorde tot 1950 bij Noord-Holland en werd daarna bij Overijssel gevoegd. Ook Dronten en de gemeente Noordoostpolder hoorden bij die provincie toen op 1 januari de provincie Flevoland werd ingesteld. De gemeenten Dronten, Lelystad, Almere en Zeewolde behoorden totdat zij zelfstandig werden tot het Openbaar Lichaam Zuidelijke IJsselmeerpolders (ZIJP). Dat was in 1955 opgericht. In 1942 was het Openbaar Lichaam Noordoostelijke Polder opgericht. Daar kwam de gemeente Noordoostpolder uit voort. Dat orgaan werd in 1962 opgeheven.

Het Provinciehuis van Flevoland is gevestigd aan de Visarenddreef in Lelystad en voor het gebouw staat een aantal kunstwerken. Het eerste werk dat er meteen uitspringt is Evolution van Marcel van Campen. Van hem heb ik al eens werk in Almere laten zien. Zijn bespiegelingen over natuur, mens en dier zet hij om in sculpturen. Zijn beelden worden niet gehouwen maar komen met veel technische vaardigheden tot stand waarbij hij met diverse materialen werkt zoals hout, metaal of brons.

Dit werk bestaat bijvoorbeeld uit drie delen en is gemaakt van roestvrijstaal. Mede doordat die delen scharnieren en vanwege het opengesneden centrum van ieder deel lijkt de omgeving deel uit te maken van het kunstwerk. De kunstenaar is drie maanden aan het polijsten geweest. Door zijn intensieve arbeid straalt het object en zeker na een regenbui, waarbij al het vuil vanzelf van de platen spoelt.

Het kunstwerk is door Van Campen in 1992 gemaakt in opdracht van de provincie vanwege uitbreiding van het provinciehuis. en in 2013 op de huidige locatie voor het Provinciehuis van Flevoland geplaatst. Daarvoor heeft het gestaan aan de Botter, aan de achterzijde van het complex.

Bij de hoofdingang van het Provinciehuis staat de Regenboogbank. Die bank is in het najaar van 2018 daar geplaatst tijdens de landelijke Regenboogweek. Daarmee wordt extra aandacht gevraagd voor lesbische, homoseksuele, biseksuele, transseksuele en interseksuele (LHBTI) mensen. Aan de vrolijke regenboogkleuren is tevens het logo van de Kiekendief toegevoegd. De bank is er gekomen op initiatief van de Partij van de Dieren in de Staten.

Toenmalig Commissaris van de Koningin in Flevoland Han Lammers onthulde in 1988 het beeld Vrouw. Dit kunstwerk van Italiaans marmer uit Carrara is in 1985 gemaakt door Kees Buckens.

Deze Nederlandse beeldhouwer is in 1957 geboren in Breda en kreeg zijn opleiding in Den Bosch en Maastricht. Hij vestigde zich in Rotterdam en is daar in 2002 aangesteld als docent aan de Vrije Academie. Ook Rotterdam heeft een beeldhouwwerk met de titel Vrouw van zijn hand en is door hem in 1990 vervaardigd.

Cypressen behoorde aanvankelijk tot een tentoonstelling van Jan de Baat die in 1996 in de hal van het Provinciehuis werd gehouden. De kunstenaar heeft daarbij verzocht of hij Cypressen tijdens die periode buiten het gebouw mocht plaatsen. Statenleden vonden het zo mooi dat het nog hetzelfde jaar is aangekocht.

Het heeft op diverse plekken langs de Visarenddreef gestaan. In 2012 heeft dit object van roestvrijstaal de huidige plek gekregen. De Baat is in 1921 in Standdaarbuiten geboren en in 2010 in Amsterdam overleden. Behalve beeldhouwer was hij ook edelsmid en gaf enige tijd les aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. In die stad is in het Stadsdeel Oud Zuid een herdenkingsmonument van zijn hand te vinden.

In het Zilverpark, dat zijn naam dankt aan het 25-jarig bestaan van Lelystad, staat het Steigerend Paard van Fons Bemelmans. Deze beeldhouwer is in 1938 geboren in Maastricht en werkt ook als edelsmid, kunstschilder en graficus, daarnaast maakt hij penningen. Zijn opleiding begon hij in 1955 als edelsmid aan de Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten in zijn geboortestad. Hij vervolgde zijn kunststudie aan de Kölner Werkschulen en vertrok daarna naar Milaan om te studeren bij Luciano Minguzzu aan de Accademia di belle Arti di Brera in Milaan.

Net buiten Maastricht in Eijsden heeft Bemelmans zijn plekje gevonden en woont en werkt hij. Zijn werk is het beste te omschrijven als geabstraheerd figuratief. De kunstenaar heeft daarbij een voorliefde voor het klassieke thema van mythen en sagen.

Het paard is in 1993 op zijn betonnen sokkel geplaatst. Het Zilverpark was toen nog allerminst klaar en de officiële onthulling van het bronzen kunstwerk gebeurde in 1994. Het object is een geschenk van NV Bouwfonds van Nederlandse Gemeenten ter gelegenheid van het zilveren jubileum van Lelystad en is door Bemelmans al in 1985 gemaakt voor Beeld en route in Diepenheim.

In het Woldpark is in 2001 door de toenmalige Russische ambassadeur Khodakov het bronzen beeld Wodopoy of ook wel Het Drenken onthuld. Dit beeld is een geschenk van de Russische Federatie aan het Koninkrijk der Nederlanden, de provincie Flevoland en de gemeente Lelystad, zo staat er op een steen in het Nederlands en Russisch te lezen. Het beeld is gemaakt door Vladimir Surovtsev die in 1951 in Moskou is geboren.

Op de hoek van Wold en Lindelaan staat het pand van het Waterschap Zuiderzeeland. En daar bij die kruising staat naast het gebouw De negen kokkels. De groep is gemaakt door het duo Hilda Kanselaar en Rijna Makkinga voor het waterschap en dateert uit 2000. Zij kozen voor de kokkel omdat dit dier als het uit het water wordt gehaald, als protest water spuit.

De kokkels liggen hier symbolisch gestrand op het nieuwe land dat uit water is gewonnen. Ze zijn zeker niet natuurgetrouw weergegeven en uitgevoerd in roestvrijstaal. Ze liggen of staan op een bed van stortsteen, materiaal dat wordt gebruikt voor de verzwaring van dijken. En meestal wordt er voor de oeverbeschoeiing gekozen voor riet.

Op een gevel van het waterschapshuis zijn vier dichtregels van de Almeerder Niels Blomberg geplaatst, de officieuze waterdichter van Zuiderzeeland. Van zijn hand zijn op meerdere plaatsen verbonden aan het waterschap dichtregels te vinden. Een mooie afsluiting van deze aflevering.

 

het verhaal

 

kleuren vertellen zijn verhaal

van jong naar oud en overal

op zoek naar goud dat ergens

in het bos van taal  verdwaald

 

heel stiekem kiekt de dief

mee en verbeeldt wat ieder

eigenlijk wel weet over geloof

dat steeds piekt en niet taalt

 

de bank straalt rust uit zolang

het geweten zich open stelt

voor ieders belang en respect

bewust de deur openhaalt

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Inleiding – wikipedia

2.       Visarenddreef – marcelvancampen.com – flevolanderfgoed.nl

3.       Visarenddreef – Omroep Flevoland

4.       Visarenddreef – wikipedia

5.       Visarenddreef – rkd.nl – flevolanderfgoed.nl

6.       Zilverpark – wikipedia – lelystad.kunstwacht.nl – flevolanderfgoed.nl

7.       Woldpark – lelystadkunstwacht.nl

8.       Lindelaan – zuiderzeeland.nl

9.       Lindelaan – waterdichter.blogspot.com