Deel 161

Amsterdam Rijksmuseumtuin 2

Woensdag 6 juli 2022

Aan het Museumplein is het Rijksmuseum staan zoals al eens eerdergemeld  diverse musea en van hen is het Rijksmuseum het oudste museum. Het heeft een tuin waar mensen midden in de stad in alle rust kunnen genieten van natuur en kunst. De tuin is in tweeën gesplitst door de Museumstraat, die via een passage onder het museumgebouw doorloopt. De tuinen vormen samen het gratis te bezoeken beeldenpark van het museum. In de tuinen, een ontwerp van Pierre Cuypers, vallen diverse tuinarchitectuurstijlen te ontdekken. Ze zijn tijdens de renovatie van 2003 tot 2013 heringericht. En voor de kunstliefhebbers wordt er in de zomer een expositie gehouden.

In de zomer van 2021 is de (achtste) tentoonstelling gewijd aan werk van Ellsworth Kelly. Deze kunstenaar is vooral bekend als schilder van vaak grote doeken. Die forse elementen zie ik ook terug in zijn werk in de tuin. Kelly is geboren in 1923 in Newburgh (New York) en overleden in 2015 in Spencertown. Het eerste werk dat ik zie is White Curve (for Menil), dat bestaat uit geverfd roestvrij staal. Dit werk is door hem in zijn overlijdensjaar vervaardigd en behoort tot de serie curves.

Het volgende stuk van Kelly is eveneens uit roestvrij staal en door hem in 1996 gemaakt. Bij zijn beelden gaat Kelly regelmatig uit van kleine dingen die hij in zijn studio heeft liggen. Wat tevens opvalt dat het platte vlakken zijn. Hier draait het om twee vlakken tegen elkaar of is het toch één en is het staal geknikt? Door die knik is de aanblik van voor en achterzijde anders. Maar ook de lichtval heeft invloed op wat er staat.

Een bronzen object is het derde stuk van deze Amerikaanse kunstenaar dat ik laat zien. Het is een rechtopstaande redelijk platte plaat. De rand heeft een lichte ronding waardoor het net geen grafsteen is, bovendien ontbreken de bijbehorende vermelding voor wie dit grafmonument is. Ook andere versieringen zijn er niet te vinden op dit eveneens titelloze stuk uit 1987. Het enige detail dat er toe doet is die lichte ronding aan die ene zijkant en de rest is geschiedenis.

Bij Curve XII, gemaakt in 1974, heeft Ellsworth Kelly gebruik gemaakt van cortenstaal. Ik zie dit beeld staan in het hofje van de Jan Luykenstraat en ook ditmaal stel ik mij de vraag: wat doe ik hier en wat moet ik hier mee? Dit werk behoort bij de serie Standing Totem Curve. De term totem begrijp ik en is een verwijzing naar de vereringsgebruiken van de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika. Maar zelf heeft de kunstenaar aangegeven dat hij geen enkele symbolische betekenis heeft gegeven aan zijn werk! Dus?

Ik laat mij nog niet kennen en wandel iets verder naar Double Curves. Dit is een van zijn laatste werken. Twee gebogen pilaren torenen negen meter hoog de lucht in. Als je ze tegen elkaar zou zetten zouden ze dan op elkaar passen? En is het dan nog hetzelfde object? Kennelijk is er een markt voor want Ellsworth Kelly heeft voor dit formaat kunstwerken diverse opdrachten gekregen. Vooral geschikt voor pleinen.

De rest van de werken van Kelly in de tuinen van het Rijksmuseum geloof ik wel en daarom sluit ik deze moderne aflevering af met een klassiek beeld gemaakt door Ferdinand Leenhoff. Dit was een in 1841 in Zaltbommel geboren kunstschilder en beeldhouwer die in 1914 overleed in Nice In 1847 vertrok het gezin Leenhoff naar Parijs waar de zuster van Ferdinand trouwde met de kunstschilder Edouard Manet. Leenhoff maakte een buste van Manet en dat staat op diens graf. Hier in de tuin staat Mercurius, de god van de handel, dat door Leenhoff in 1898 is gemaakt en in brons is gegoten.

 

zo vlak

 

met woorden

begeef ik mij

(heel soms) op

een hellend vlak

 

vergeef mij

(eventueel)

als zij in kleuren

komen en u stoorden

 

in gedachten onthoud ik

de verzinsels maar

(opmerkelijk)

vervliegen zij naar

verre oorden waar

ik hun weer oppak

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Inleiding – wikipedia

2.       White curve – parool.nl -wikipedia

3.       Zonder titel - Rijksmuseum

4.       Zonder titel – Rijksmuseum

5.       Curve XII – Parool – Rijksmuseum

6.       Double Curves – Rijksmuseum

7.       Leenhof – cultuurarchief.nl - Rijksmuseum