Beeldbepalend 249

 Vlissingen 2

Woensdag 22 juni 2022

Ja, we weten ongetwijfeld allemaal dat Vlissingen door de Spanjaarden is bezet tijdens de Tachtigjarige Oorlog. En de Duitsers, dat weten we ook allemaal. Frankrijk? Inderdaad, het behoorde ook nog acht jaar tot dat Franse Keizerrijk (1807-1815), maar dat Vlissingen ook nog van 1585 tot 1616 Engels was? Dat is mij helemaal ontgaan. In die stad zijn diverse kunstroutes gemaakt voor wandelaars en fietsers. Die routes heb ik niet gevolgd toen ik de stad in 2017 samen met de oudste kleinzoon bezocht.

Omdat het een vochtige, regenachtige dag is blijven we niet te lang hangen bij Michiel de Ruyter (zie eerste aflevering over Vlissingen) en gaan naar het Bellamypark, waar de grote festivals en activiteiten worden gehouden. Maar hier staat ook kunst, zoals Dichter van het Park. Dit beeld van keramiek en cortenstaal is van de hand van de Haagse Berry Holslag, die een eigen stijl heeft ontwikkeld. Van Holslag heb ik al een paar keer werk laten zien.

Dit beeld is gemaakt voor de afsluiting van de renovatie van het Belamypark. Met haar werk laat Holslag een jonge poëet zien op een sokkel van vier meter hoog. Het is tevens een vingerwijzing naar de naamgever van dit plein, Jacobus Bellamy. Deze Nederlandse dichter is in 1757 in Vlissingen geboren en werkte onder het pseudoniem Zelandus.

Kijkend naar het monumentale pand Den gouden Nagel, waar vroeger het Stedelijk Museum zat, staat ‘Sammy’ zoals de bevolking dit beeld van Herman Bisschop noemt. Die naam dankt dit bronzen beeld uit 1983 omdat de man omhoog kijkt zoals Sammy uit het lied van Ramses Shaffy.

Mens, weer en wind is geplaatst dankzij de vroegere BKR-regeling. Het laat een man zien die naar de lucht kijkt, het weer in zich opneemt, iets wat veel mensen bijna dagelijks een keer doen. Dat past ook bij het werk van Bisschop. En stiekem kijk ik een keer mee over de schouder van deze man.

In het Bellamypark ligt de Don Pacheco-steen. Deze steen is al in 1572 daar neer gelegd. Het is misschien wel de eerste steen teen ‘zinloos geweld’. Waarbij meteen de vraag komt: is geweld zinnig? Don Pacheco was de opper-krijgsbouwmeester van Alva. Hij werd uit wraak aan de galg opgehangen. Die steen is neergelegd op de plek waar de galg heeft gestaan. In het boek ‘Oog om oog en tand om tand’, uit 1880, van Pieter Louwerse wordt ingegaan op de terechtstelling van Pacheco. Een jongen uit West-Souburg, Lievien, was de aanstichter van de ophanging. Toen niet veel later edelen arriveerden had hij verklaard: ‘Pacheco heeft mijn moeder helpen vermoorden en ik heb gezworen: Oog om oog.’ De edelman Treslong besloot dat Pacheco met krijgseer moest worden begraven, waarna Jan de Moor met een grote steen kwam. en zei: ‘Wij wenschen dat deze steen in de straat gelegd worde op de plaats waar de galg gestaan heeft, opdat de gedachtenis aan dezen afschuwelijken moord bij onze kinderen en kindskinderen bewaard blijve.’ Aan weerszijden van de steen ligt een tegel met tekst.

Ik ben nog steeds in het Bellamypark en nu beland bij een fontein. Dit is het Monument voor Betje Wolff en Aagje Deken. In 1880 is er een commissie opgericht met als doel geld in te zamelen onder de burgers voor een monument voor deze twee schrijfsters. In 1884 werd de fontein onthuld en overgedragen aan de gemeente. Het bestaat uit een vijver met in het midden een zuil, waaraan plaquettes voor de schrijfsters zijn bevestigd. Bovenop de zuil is een schaal met leeuwenkoppen. Het bronswerk van dit monument komt bij Brecht & Dyselinck Bronswerken vandaan. De portretten van de twee schrijfsters zijn gemodelleerd door G.F. den Hollander uit Middelburg. Aanvankelijk stond dit op het Betje Wolffplein. Vanaf 1909 in het Bellamypark en in 1947 tijdens een herinrichting van het park naar de kop verplaatst. De fontein is in 1979 gerestaureerd. De RVS Gieterij in Middelburg heeft de leeuwenkoppen, die waren verdwenen, toen bijgemaakt. In 2011 is de fontein nogmaals gerestaureerd.

Monument voor renovatie binnenstad aan de Spuistraat is in 1992 geplaatst. Het is een werk van Jan Haas, die in 1941 in Batavia is geboren en in 2018 in Vlissingen is overleden. Haas begon als tekenaar en graficus, ging later schilderen en beeldhouwen. Vanaf 1969 werkte hij in Vlissingen waar ook diverse van zijn kunstwerken te zien zijn. Haas maakte voor dit monument gebruik van diverse materialen en (bouw)stijlen. ‘Bouwen is voren trekken in de toekomst’, valt er op dit werk te lezen. De kroon op het werk is de bronzen sanseveria, een verwijzing naar de Belgische loodsenwoningen die ooit op deze plaats stonden voor de binnenstad werd gerenoveerd.

Voor wij, vanwege de regen, met de bus teruggaan naar het treinstation, wordt op de hoek van de Spuistraat en Coosje Buskenstraat nog een kunstwerk op de foto gezet: Drie meisjes in de wind. Jean Houben (1942-1981), uit Stein, maakte beelden, mozaïeken, penningen, plaquettes en reliëfs. Houben die aanvankelijk studeerde voor priester gebruikte onder andere hout, brons en steen. ‘Drie vrouwen’, zoals het ook wel wordt genoemd, heeft aanvankelijk op de hoek Badhuisstraat-Aagje Dekenstraat gestaan en was een schenking van Vroom & Dreesman bij de opening van het winkelpand. Terwijl ik de wind voel en de bronzen dames/meisjes bekijk concludeer ik dat Houben hiermee goed heeft gescoord.

 

 Vroom & Droombeeld

 

Aan veranderingen onderhevig

het straatbeeld Door internet

de koopdrift sterk gewijzigd

 

Meisjes zijn vrouwen geworden

Zij laten zich meeslepen door

hun opvolgers Houden benen

 

stil Rokken zwieren op wind

golven Lege tassen slaan

tegen verbronsde benen

 

Spuigaten voor hen geopend

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.      Vlissingen – Wikipedia

2.      Bellamypark – zeelandtravel.nl – boekendingen.nl – wikipedia

3.      Bellamypark – Steden.net – kunstinvlissingen.nl

4.      Bellamypark – krantenbankzeeland.nl/pzc

5.      Bellamypark – Wikipedia –

6.      Spuistraat – Wikipedia – Van de Krogt

Spuistraat – Wikipedia – Kunst in Vlissingen