Deel 134

            Rotterdam

Woensdag 22 december 2021

Rotterdam aan de Maas. In het centrum van de stad ligt een concentratie van musea, zes stuks behorend bij het Museumpark. Het park bestaat eigenlijk uit vijf gebieden waaronder de rozentuin met vijver. Maar er is ook een verhoogd evenemententerrein met ondergrondse parkeergarage. De architect Rem Koolhaas heeft samen met landschapsarchitect Yves Brunier bijgedragen aan de herinrichting van het park dat in 2011 is heropend.

Mijn rondtocht in 2017 begint bij de Westersingel. Bij het Museumpark staat het beeld Sylvette. Dit kunstwerk dateert uit 1970 en is gemaakt door Pablo Picasso. Hij ontmoette haar in 1954 toen Picassa al 73 jaar was. Zij fungeerde daarna als model voor vele tekeningen, schilderijen en kleine beeldhouwwerken. Rotterdam wilde in 1963 een betonnen sculptuur aanschaffen maar vanwege aanhoudende protesten uit de bevolking kwam het beeld er pas in 1971. Het is gemaakt op basis van een metalen maquette waarbij gebruik is gemaakt van de betontechniek van de Noor Carl Nesjar. Via zijn methode is de maquette uitvergroot en daarna werd de tekening erin gezandstraald. Het staat symbool voor het vooruitstrevende karakter van de stad. Aanvankelijk werd het beeld geplaatst op de hoek van Weena en Kruisplein. In 2003 is het verplaatst naar de Westersingel en maakt het deel uit van de Beeldenroute Westersingel.

In het Museumpark staat het indrukwekkende GJ de Jongh monument. Als Havenbouwer en stadsontwikkelaar was Gerrit de Jongh tussen 1879 en 1910 heel belangrijk voor Rotterdam. Voordat hij directeur werd van Gemeentewerken Rotterdam was hij vestingbouwkundige en was onder andere betrokken bij de herbouw van Fort Uitermeer bij Weesp en realiseerde daarna meerdere militaire bouwwerken. Na zijn afscheid van Rotterdam ging De Jongh de politiek in en was lid van de Provinciale Staten en de Tweede Kamer.

Het monument ter nagedachtenis van hem dateert uit 1937 en is een samenstelling van meerdere objecten. Het beeld is van Leendert Bolle (1879-1942). Bolle werkte een tijdje in Rotterdam voor diverse beeldhouwers. In 1913 keerde hij terug in zijn geboortestad Rotterdam.

Verder werkte aan het monument de architect Ad van der Steur mee, verzorgde Henk Chabot de inscriptie van de tegelwand en is het mozaïek afkomstig van Jaap Gidding.

Achter museum Boijmans Van Beuningen staat Screwarch. Dit kunstwerk is van Claes Oldenburg en komt uit 1983. Deze kunstenaar is geboren in 1929 in Stockholm. Als kind verhuisde hij naar de Verenigde Staten. Eerst naar New York. Vanaf 1936 woonde hij in Chicago. Oldenburg studeerde eerst enkele jaren aan de Yale School of Art en later aan het Art Institute of Chicago. In 1956 vertrok hij naar New York en na een korte periode in Los Angeles keerde hij daar weer terug.

Sinds 1976 werkte deze graficus, schilder en beeldhouwer samen met de Nederlandse kunstenares Coosje van Bruggen, met wie hij ook trouwde. Samen maakten zij meer dan veertig werken voor de openbare ruimte. Van Bruggen overleed in 2009. Het werk van Oldenburg reisde de hele wereld over. Screwarch is ontstaan uit een ontwerp voor de plannen van een Nieuwe Willemsbrug. Het schroefboogproject werd in 1982 voltooid en is gemaakt van aluminium.

Het werk van Henk Visch, geboren in 1950 in Eindhoven, is mij niet onbekend. Visch deed een opleiding grafiek in Den Bosch en was later docent in Amsterdam en Maastricht en hoogleraar in Stuttgart en München. In 2013 was hij gastdocent in Beijing. Hij reisde naar New York en Frankrijk waar hij tussen 1982 en 1984 werkte. Mede door dit reizen is er ook werk van hem in het buitenland te zien. Het bronzen kunstwerk Au – mijn benen stamt uit 1995 en wordt ook wel eens ‘au mijn billen genoemd’. ‘Eigenlijk gaat al mijn werk over staan. Dat zou je best een soort thema kunnen noemen. Alle beelden staan eigenlijk op een voet of steunen ergens op. Het staan zoals jezelf ook staat en bestaat. Voeten waarmee je op de bodem staan, niet op de bodem, op de aarde. De aarde heeft geen bodem’, zegt Visch over zijn werk.

Ook op het dak van de kunsthal staat werk van Visch. Ik kijk echter naar Another Time II van Antony Gormley. Deze Engelse beeldhouwer is geboren in 1950 in Hampstead. Gormley studeerde, archeologie, antropologie en kunstgeschiedenis in Cambridge, waarna hij zich verdiepte in het Boeddhisme in India en Sri Lanka. Terug in Engeland studeerde hij verder, onder andere beeldhouwkunst in Londen. Voor veel van zijn werken die de mens laten zien nam hij zijn eigen lichaam als uitgangspunt.

Het beeld Another Time II maakt deel uit van een serie beelden gemaakt tussen 1999 en 2013 en zijn gebaseerd op een studie uit 1995. De beelden zijn allemaal massief. Gormley maakte nog zo’n serie: Another place.

Achter de Kunsthal bij de Westzeedijk staat Zwarte Kraai. Dit stalen kunstwerk uit 2005 is gemaakt door Florentijn Hofman, geboren in 1977 in Delfzijl. Hofman volgde de Christelijke Academie voor Beeldende Kunsten in Kampen waar hij in 2000 afstudeerde. Zijn mastersopleiding deed hij aan de Kunsthochschule in Berlijn. Hofman kwam terecht in Arnhem waar hij ook werkt. Hofman werkt met diverse materialen maar bijna al zijn werken zijn extreem groot. Zo is zijn Zwarte Kraai zes meter hoog. Aanvankelijk stond dit op het dak van het Haagse stadhuis als mascotte voor het Crossing Border Festival. De kunstenaar liet zich inspireren door de Zuid-Hollandse mythe over de zwarte kraai. ‘Een oudere vrouw, wonend op een Schevenings hofje, hoorde in een stormacht driemaal op het raam tikken. Ze haastte zich naar buiten en zag een kraai wegvliegen. In dezelfde stormnacht verging de logger waarop haar zoon voer.’ Het werk was leidend bij ‘Zwarte Kraai on tour’ een literair programma langs scholen en bibliotheken in Zoetermeer, Leiden, Leidschendam, Rijswijk en Delft en werd in 2006 in het Museumpark van Rotterdam geplaatst.

 

Het is een hele zit

 

Het is een hele zit

en bij het staan

gaan mijn benen

trillen

 

De aarde beeft

leeft op bij al

die bollen terwijl

ik nog sta te tollen

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Cityrotterdam.com

2.       Westersingel – Wikipedia

3.       Museumpark – Wikipedia

4.       Museumpark – Wikipedia sculptureinternationalrotterdam.nl

5.       Museumpark – Wikipedia – buitenbeeldinbeeld.nl

6.       Kunsthal – kunsthal.nl – wikipedia – antonygormley.com

7.       Westzeedijk – Wikipedia – natuurtijdschriften.nl