Deel #128

Eemnes

Woensdag 10 november 2021

Op de grens van Utrecht en Noord-Holland ligt Eemnes dat tegenwoordig via het raadhuis een zeer hechte band heeft met de Gooise dorpen Blaricum en Laren. In 1352 kreeg dit Utrechtse dorp van Graaf Willem V stadsrechten nadat er jarenlang was gestreden over de grens. Het dorp ligt in een voormalig veengebied en dankt de naam aan het riviertje de Eem en een landtong, de nes. De ontginning van het moerasgebied begon in de twaalfde eeuw en toen ontstonden de voormalige dorpjes Ter Eem en Huis Ter Eem.

Mijn rondgang door dit dorp, maart van dit jaar, begint op de Wakkerendijk. Hier staat Het Mennegat ontworpen door Reggie van Berkel. Zij was voorzitter van de Eemnesser kunstcommissie en schetste tijdens een vergadering een voorbeeld voor een monument ter nagedachtenis aan een overstroming in 1916. Vanwege tijdsdruk, het verlies van een provinciale subsidie dreigde, is dit ontwerp uiteindelijk uitgevoerd en in 2014 onthuld.

Van Berkel woont en werkt in Eemnes. Zij is in 1944 geboren in Tilburg en studeerde psychologie. Van Frans van Dorst kreeg zij les in beeldhouwen aan de Gooise academie van Beeldende Kunst in Laren. De naam Mennegat is de verwijzing naar doorgangen in dijken, waardoor landbouwers hun land konden bereiken. Deze doorgangen werden bij hoog water afgesloten met schotbalken, maar dat gaf niet altijd een garantie tegen een overstroming.

In het monument zijn diverse verwijzingen aangebracht zoals diverse belangrijke jaartallen (1287, 1532, 1702, 1916) maar ook de tekst De eeuwige strijd tegen het water, een dichtregel van Marsman en een tafereel van Alfred Ost.

Op het Plantsoen tref ik het speelse Koeien aan. Dit is een speelplek voor kinderen gerealiseerd in 2007 en gemaakt van polyester, staal en touw.

Het is tevens een verwijzing naar de veeteeltachtergrond van dit dorp en in opdracht van de gemeente gemaakt en ontworpen door BlowUps uit Heijen.

In hetzelfde Plantsoen staat ook het Eemnesser Bevrijdingsmonument gemaakt door Peter Zwart. Deze Nederlandse kunstschilder, beeldhouwer en decorontwerper is in 1911 geboren in Schoten (Haarlem) en overleden in 2000 in Laren (NH). Hij volgde de grafische opleiding aan het Instituut voor tekenleraren in Amsterdam en ging daarna naar de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam. Hierna nam Zwart lessen bij Artistide Maillol en reisde door Frankrijk, Italië, Griekenland en een deel van Noord-Afrika. In 1935 vestigde hij zich in het Gooi.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte Zwart in het verzet en moest onderduiken om te voorkomen dat hij in Duitsland aan het werk werd gezet. Na de oorlog kreeg hij opdrachten van de familie Singer en Jasper Buurke, eigenaar van enkele hotels. In Laren was Zwart tevens mede-oprichter van de Gooise modeltekenclub Hamdorff, de latere Gooische Academie voor Beeldende Kunsten.

Het verzetsmonument dateert uit 1987 en is onthuld door Prins Bernhard. Het bestaat uit een natuurstenen kolom en een vijftal spelende kinderen, uitgevoerd in brons. Aan de voet zijn 29 namen van Eemnessers en enkele omgekomen Engelse en Amerikaanse vliegers te lezen. Aanleiding tot het realiseren van dit monument was de tentoonstelling betreffende de herdenking van veertig jaar bevrijding. Daarom heeft het ook de naam Bevrijdingsmonument gekregen.

Langs de Laarderweg staat een bijzonder kunstwerk van Pépé (Piere Paul) Grégoire, geboren in 1950 in Teteringen. Hij woont tegenwoordig in Laren. Grégoire komt uit een echte kunstenaarsfamilie. Hij kreeg les van onder andere zijn vader en van Piet Esser aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam.

De Ontmoeting komt uit 2013 en is uitgevoerd in brons en gerealiseerd op twee blokken van gepolijst graniet. In de bestrating is een tegel verwerkt met de tekst: Ontmoeting. Het geestelijk contact kan zelfs het strakste kader ontstijgen. Het werk is door Grégoire met de letters PG gesigneerd.

Aan de overkant van de weg staat in het water het volgende kunstwerk, een schenking van de Rabobank in 1998 ter gelegenheid van het eeuwfeest van de bank. Duurzame ontwikkeling en groei is gemaakt door Kees Huigen. Deze kunstenaar is geboren in 1952 in Lichtenvoorde en volgde een opleiding aan de Academie voor Kunst en Industrie. Hij werkt in zijn woonplaats Den Ham vooral met natuursteen, brons en hout. Maar daarnaast is Huigen tevens geen onverdienstelijk zanger van het Nederlandstalig lied.

Aanvankelijk heeft dit kunstwerk van baksteen en brons, met als naam Samenwerking, aan de Braadkamp gestaan, maar vanwege de herontwikkeling van het gebied is het daar verdwenen en staat het nu op de hoek van de Laarderweg en de Noordersingel in het water. Van dit werk zijn ook nog enkele kleinere exemplaren gemaakt met als naam Duurzame Samenwerking.

 

laatste draai

 

terwijl de lente in het land is

en de narcissen bloeien

dansen wij op het ritme

van kabbelend water

 

iedere pas en elke zwaai

ontstaat door samenwerking

wij smelten samen met

de veranderde natuur

 

de groei is nauwelijks

in kaart te brengen

onnavolgbaar zoals

iedere ribbel om ons heen

 

alleen samen overwinnen

wij iedere hobbel

daarom een laatste draai

waarin alles samenvalt

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Inleiding – wikipedia

2.       Wakkerendijk -Gooi en Eemlander – eemnieuws.nl

3.       Plantsoen – blowups.nl

4.       Plantsoen – wikipedia

5.       Laarderweg – wikipedia – eemnes.kunstwacht.nl

6.       Noordersingel – wikipedia – vanberkelbeelden.wordpress.com