Deel 103

Nijnsel

Woensdag 19 mei 2021

Het kerkdorp Nijnsel bezoek ik in maart 2019. Aan weerszijde van het riviertje de Dommel was hier al heel vroeg sprake van bewoning, de buurtschappen Nijnsel en Vressel, wat respectievelijk de nieuwe woonplaats en oude woonplaats betekent. Vanuit Eindhoven reis ik met de bus richting Oss en stap uit bij de halte Kruispunt. Op een rotonde staat een beeld van Jezus aan een wit kruis en dan weet ik ook wat ik hier in dit kerkdorp kan verwachten. Veelal religieuze kunstwerken. Maar al met al zie ik toch wel heel veel voor een dorpje van nog geen 2500 inwoners.

Via de Lieshoutseweg wandel ik het dorp in. Naast de kerk ligt het processiepark. Hier is in 2016 op de Antoniusdag een Kruisweg geopend. Bij de aanleg van het park, honderd jaar eerder, was dit al de bedoeling.

Drijvende kracht hierachter was Bert Verbakel. Smid Karel Kusters verzorgde het smeedwerk. Langs een pad door het park staan gemetselde kapelletjes opgesteld, die met Romeinse cijfers samen de kruisweg vormen. De kapelletjes wegen 2000 kilo per stuk.

Achter in het park staat achter een hek een nis met enkele beelden. Weliswaar wordt hier geen processie meer gehouden, maar wel wordt hier nog zo nu en dan een mis gehouden. Dat gebeurt sowieso jaarlijks op Antonisdag.

Ook aan de wegzijde staat nog een beeld. Ditmaal gaat het om een Jezus-figuur. Vermoedelijk wordt hiermee de opstanding verbeeld. De maker van dit werk is mij onbekend.

Op het kerkhof nogmaals een Calvarieberg. Zo’n Calvarieberg is een beeldengroep bestaande uit een kruis met Jezus-figuur en daarnaast nog twee beelden. Meestal zijn dat Maria en Johannes. Ditmaal geplaatst op een gemetselde muur. Het kruis van deze groep is van hout. Het is niet bekend wie het heeft gemaakt en uit welk jaar de groep komt.

Aan de Lieshoutseweg staat de Antonius van Paduakerk. Ter gelegenheid van zijn zilveren priesterjubileum werd aan pastoor Pranken in 1924 door de parochianen het Heilig Hartbeeld aangeboden. Op een bronzen plaquette staat: ‘H.Hart van Jezus zegent onze St. Antonius-parochie Nijnsel. 1911 apr 25 oct 1923’. Het beeld werd in 2002 als rijksmonument erkend en ingeschreven.

Het beeld is gemaakt door de broers Jan en Fons Custers, die respectievelijk in 1942 en 1930 zijn overleden. De broers maakten veel interieurs voor kerken en leidden het Atelier voor Christelijke Kunst in Stratum. Dat atelier werd in 1933 overgenomen door de werknemers Frans Franssen en Martieneke van Rooij, die hun eigen naam aan de beeldhouwerij gaven.

Boven de hoofdingang van de kerk uit 1911 is een stenen reliëf te zien. Legende van Sint Antonius met de ezel. De kerk is ontworpen door architect Kooken. Of hij ook de ontwerper is van dit werk is niet bekend. De legende verteld dat Antonius preekte bij de Albigenzen. De leider liet zich niet bekeren. Antonius wedde dat de ezel van de Albigens wel eerbied zou betonen voor de hostie. Het beest kreeg drie dagen geen eten, daarna werd de voerbak gevuld. Antonius hield daarop de ezel de heilige hostie voor. Het dier keerde zich naar de hostie en ging door de knieën. De leider der Albigenzen was overtuigd en bekeerde zich.

Aan de muur van de Sint Antonius van Paduaschool in de Jasmijnstraat hangt Bokspringende kinderen. Al sinds 1731 heeft Nijnsel een eigen schoolgebouw en de huidige school staat er sinds 1972 en is aan vervanging toe. Het is de bedoeling dat er in 2019 wordt begonnen met de bouw en dat er met ingang van het schooljaar 2020/2021 van de nieuwbouw gebruik kan worden gemaakt. Of de spelende kinderen ook mee gaan?

Ik keer terug naar de Lieshoutseweg en wandel terug naar zalencentrum Beckart dat als Dorpshuis fungeert en dat mogelijk moet verdwijnen, een plaatsje krijgt in de nieuwbouw van de school. Aan de rand van het parkeerterrein staat Sculptuur Nijnsel. Dit kunstwerk is in 2000 geplaatst. De opdracht aan kunstenaar Ruud Dijkers was de levendigheid van het plein te verhogen en het creëren van een beeldend concentratiepunt.

In 2014 is de grondvorm van het object door Dijkers aangepast. De grondvorm bestaat uit cortenstaal en terazzo granietsplit. De achthoekige paal is de verwijzing naar de achttonige toonladder. Dijkers is geboren in 1950 in Rotterdam. Hij studeerde in Den Bosch en Duisburg en ging met een beurs naar Mexico. De beeldhouwer is docent aan de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving in Den Bosch, waar hij zelf heeft gestudeerd en was gastdocent in Granada en Valencia.

Veranderingen

 

Het is de druppel

op de roestplaat

 

In een roes laat ik mij gaan

en poets het staal maar op

 

de toon is daarmee

voor enige tijd gezet

 

met een ladder zoek ik mijn

weg

 

verdrietig om wat

er weggaat

 

Verantwoording

1.       Inleiding - wikipedia

2.       Processiepark – heiligeodaparochie.nl – mooirooi.nl

3.       Processiepark – kapelaan Bryan van de Mortel

4.       Processiepark – kapelaan Bryan van de Mortel

5.       Kerkhof – vanderkrogt.net

6.       Lieshoutseweg – Wikipedia – vanderkrogt.net

7.       Lieshoutseweg – vanderkrogt.net

8.       Jasmijnstraat – meijerijstad.nieuws.nl

9.       Lieshoutseweg – wikipedia.nl – ruuddijkers.nl