Deel 92

Alphen aan den Rijn 2

Woensdag 3 maart 2021

Voor de tweede aflevering van Beeldbepalend in Alphen aan den Rijn borduur ik voort op mijn wandeling door deze gemeente gelegen in het Groene Hart van ons land. Een gemeente met een ellenlange geschiedenis. Hier lag ooit de grens van het Romeinse rijk en werd een verdedigingsfort gebouwd aan de monding van het riviertje de Aar in de Oude Rijn. De eerste burgers waren vermoedelijk door de Romeinen verslagen Germanen, die bereid waren om met de overwinnaars samen te werken.

Het beeld Moeder en kind staat sinds december 2018 op de hoek van de Aarkade en de Anne Frankkade. Het is daar onthuld door wethouder Leo Maat en Jan Zeeman, in 1978 de schenker van het beeld aan Alphen. Dit beeld stond aanvankelijk op de brug naar de Van Mandersloostraat, maar toen het Thorbeckeplein op de schop ging moest ook het beeld weg. Op de huidige plaats stond eerder al Fluitspeler, dat in 2008, op de voeten na, werd gestolen.

Maker van Moeder en kind is Theo van der Nahmer, die het beeld met kleine stukjes was opbouwde en daarna zelf in brons goot. Van der Nahmer is in 1917 geboren in Stratum en in 1989 overleden in Den Haag. Mij valt aan dit beeld de onnatuurlijke stand van de voeten van de moeder op, ten opzichte van haar lichaam.

Op de hoek van de Hooftstraat en het Thorbeckeplein hangt een oude verwijzing naar het voormalige Nutsgebouw, ontworpen door Hendrik Jesse. Tussen 1809 en 1996 was hier een ‘Departement Alphen aan den Rijn van de Maatschappij tot NUT van ’t Algemeen’ gevestigd. Zoals op de plaquette uit 1996 te lezen valt. Onderdelen van dit departement vormden de nutsspaarbank, woningstichting, bibliotheek, kleuterscholen, ambachtsschool, naaischool en de culturele poten film en toneel.

Via de Lijsterlaan en de Willem de Zwijgerlaan steek ik de Oude Rijn over en loopt door tot de Prins Bernhardlaan. Op de hoek is het Uitvaartcentrum gevestigd in de voormalige Salvatorikerk, die in 1960 in gebruik is genomen en in 1999 is verkocht aan Uitvaartcentrum Kramer.

Tot eind augustus 2006 werd het gebouw op zondag nog gebruikt voor kerkdiensten. Op de plek van de kerk worden vermoedelijk woningen gebouwd. Of de gevelzijde aan de Willem de Zwijgerlaan 101 behouden blijft? Ik geniet van het ontwerp van Architectenbureau Geenen en Oskam en de kunstzinnige bewerkingen van de muur aan weerszijden van de kerkdeur.

Naast het uitvaartcentrum staat het MBO Rijnland. Aan de zijmuur hangt een blauw muurreliëf. Gegevens over maker en eventuele naam van dit werk zijn mij nog niet bekend. Het reliëf verwijst naar studeren. Een drietal kinderen is op eigen wijze in de boeken gedoken.

Ik steek iets verderop de drukke straat over en wandel het Bospark in. Hier staat Kiepkarretje op smalspoor. Dit park is aangelegd als werkverschaffingsproject. Het gebied werd afgegraven en met kiepkarretjes afgevoerd. Tijdens baggerwerkzaamheden is in 1997 het onderstel van zo’n kiepkar gevonden. ‘Als eerbetoon aan de vele werklozen die hier hebben gewerkt en als verwijzing naar het ontstaan van het Bospark heeft het kiepkarretje een ereplaats gekregen in het park.’ In 2015 en 2016 is het park gerenoveerd.

De afsluiting van de renovatie vormde in 2016 echter de plaatsing van een speelobject, een ontwerp van het Amsterdamse ontwerpbureau Carve. Dit klim- en zitelement heeft een spiegelende binnenkant en nodigt bijna uit om een ontdekkingsreis te beginnen. Erin te kruipen in plaats van erop te gaan zitten.

De kleuren springen mij al van een afstand tegemoet en wegblijven is geen optie. Kleuren die in elkaar overlopen en mij in verwarring brengen. Wat is binnen wat is buiten. De schittering moet op een zonnige dag fantastisch zijn.

Ben ik de enige die hier zo over denkt? De kinderen die er langs lopen hebben er, terwijl ik dit van alle hoeken bekijk, geen enkel oog voor.

Met een tochtje langs de kinderboerderij, over bruggetjes en langs enkele objecten sluit ik dit hoofdstuk af. Bij het eerste vraag ik mij af: is dit kunst of een kunstig zitje? Het laatste krijgt bij mij de voorkeur, maar zeker weet ik het niet. Elders in de gemeente kom ik bordjes tegen met betekenis, naam en maker, maar hier ontbreekt dit.

Ook het tweede object is kunstig neergezet en totaal anders dan het speelobject van Carve moet kinderen uitnodigen om te spelen, te bewegen. Maar zo vroeg in het jaar (februari 2019) gebeurt er niets.

 

Tijdsbeeld

 

Ver onderstel

diep uit de bodem

van de tijd

 

zwart was het niet

maar zwart werden zij

 

de krachten worden

los gelaten

loos werk

en afgevoerd

 

ik kiep de woorden

overboord

en volg het smalle

spoor getrokken

in het Bospark

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Inleiding - wikipedia

2.       Aarkade – Alles in Alphen.nl  en vanderkrogt.net

3.       Thorbeckeplein – casalphen.nl

4.       Salvatorikerk – Reliwiki.nl

5.       Prins Bernhardlaan – nog geen gegevens bekend

6.       Bospark – gemeente Alphen aan den Rijn

7.       Bospark – Carve.nl

8.       Bospark – geen informatie bekend

9.       Bospark – geen informatie bekend