Deel 91

Laren NH Deel 2

Woensdag 24 februari 2021

Het Gooise Laren behoort tot de Brinkdorpen. Karakteristiek voor dit soort dorpen is een centraal geheten open plek die de Brink wordt genoemd. De meeste Brinkdorpen zijn in de Middeleeuwen ontstaan, maar dat geldt zeker niet voor deze kleine gemeente. Hier woonden al mensen ver voor het begin van onze jaartelling. Rond die brink werden woningen, maar ook boerderijen gebouwd en uiteraard kreeg de kerk hier een plek. Mensen kwamen hier vergaderen en er werden feesten gehouden. Op veel brinken zie je in het midden een diepe kuil vol water, die als drinkplaats werd gebruikt voor het vee. Een andere benaming voor Brinkdorpen is Esdorpen.

Bij de Sint Jan Basiliek op de Brink staat Johannes de Doper door Daphne du Barry. Dit beeld op een natuurstenen sokkel is in brons gegoten en staat er sinds 1999. Du Barry is in 1950 geboren in Arnhem en spreekt maar liefst zeven talen en had een korte zangcarrière.

Zij studeerde onder andere bij Akos Szabo in Parijs en bij Marcello Tommasi in Florence. Zij hanteert een figuratieve stijl. Het beeld is door Mgr Jan Hendriks ingezegend in aanwezigheid van de maakster. In de kerk zelf hangt ook nog een Christusbeeld van Daphne du Barry dat op dezelfde dag is ingezegend.

Voor het Brinkhuis aan de Brink staat Moeder met kinderen, een beeld uit 1988 dat in 2019 door de maakster Jocke Overwater aan de gemeente Laren is geschonken. Het beeld is gemaakt van brons en staat op een sokkel van Belgisch hardsteen. Het beeld stond aanvankelijk in haar tuin en Overwater had in haar testament staan dat dit na haar dood aan de gemeente werd nagelaten. Toen de Larense echter verhuisde naar een appartement had zij daar geen plaats meer voor, zodat het bij haar leven aan Laren werd nagelaten. Moeder met kinderen is het kleinste beeld dat zij heeft gemaakt. ‘Mijn overleden man wilde in 1988 graag een foto van mij en onze twee zoons. Dat vond ik zo saai. Dus werd het een bronzen beeldje’, vertelde Overwater bij de onthulling.  Behalve beeldhouwen schildert zij ook. ‘Ik beeldhouw omdat ik behoefte heb er omheen te kunnen.’

Adrianus Remiëns maakte in 1932 een monument voor Jan Hamdorff en gebruikte daarvoor baksteen, basalt, lava en hout. Net als Overwater was ‘Janus’ Remiëns, geboren in 1890 in Amsterdam en daar in 1972 ook overleden, ook kunstschilder. Hij kreeg zijn opleiding aan de Tekenschool voor Kunstambachten in de hoofdstad en liet zich vooral beïnvloeden door Joseph Mendes da Costa. Remiëns werkte enige tijd voor de Kunstaardewerkfabriek Regina in Gouda en werkte veelal in het Gooi.

Met dit monument werd de hotelhouder Jan Hamdorff geëerd. Maar Hamdorff was veel meer dan dat, want hij was ook makelaar, wethouder en kunsthandelaar. In zijn luxe Hotel Hamdorff aan de Brink organiseerde hij net voor de Eerste Wereldoorlog tentoonstellingen. In ‘Het Kroegje van Jan Hamdorff’ kwamen ook regelmatig kunstenaars en daar werd ook de Kunstenaarsvereniging Laren-Blaricum opgericht. Het kwam regelmatig voor dat Hamdorff door kunstenaars werd betaald met kunstwerken.

Atelier Janknegt op de Brink vertegenwoordigt de Nederlandse beeldhouwer Erik Buijs, die werd opgeleid aan de Sint Joost Academie in Breda en daarna vertrok naar de Hogeschool voor de Kunsten in Arnhem. Deze in 1970 in Rhenen geboren kunstenaar werkt met diverse materialen. Zijn gestileerde aardmannetjes zijn ondertussen redelijk herkenbaar. Op een sokkel voor de galerie staat op een sokkel Symbiont.

Bij de Coeswaerde op de Brink staat de Van Wulfenbank ontworpen door Eduard Jacobs en gehouwen door Willem Hebing. De bank dateert uit 1912 en is in 2007 gerestaureerd door Willem de Jonge. Het is een eerbetoon aan Johannes van Wulfen, een leraar die in 1838 in Laren is geboren en in 1912 is overleden. Zijn dorpsschool stond naast café Het Bonte Paard. Voor zijn leerlingen ontwikkelde Van Wulfen een eigen leesmethode.

Op de bank die is uitgevoerd in hard natuursteen en brons is zijn twee leerlingen van Van Wulfen uitgebeeld. Dit gaat om Lijsje Calis (uit Blaricum en dochter van de wever Gerrit Calis) en Gerrit Wiegers, die later sigarenmaker werd aan de Schapendrift.

Ook het Monument voor gevallenen, op 4 mei 1950 onthuld, staat op de Brink in Laren. Met dit monument worden militairen in dienst van het koninkrijk geëerd die tussen 1940 en 1945 zijn gesneuveld, alsmede de burgerslachtoffers in dezelfde periode. De bronzen mensfiguur ligt op een horizontale vleugel en is geplaatst op een zwartgranieten voetstuk. Het monument is een creatie van Nel Klaassen (1906-1989).

Deze aflevering van Laren sluit ik af met de Mauvepomp. De pomp is net als de Van Wulfenbank gemaakt door Eduard Jacobs, ditmaal in samenwerking met Johan Wilhelm Hanrath. Het is een eerbetoon aan de landschapsschilder Anton Mauve, hij woonde enkele jaren in Laren aan de Naarderstraat en verhuisde daarna naar Blaricum. De pomp, een gemeentelijk monument, is in 1907 geplaatst.

 

Zalvend

 

Genade getoond

aan mij

aan hen

en zij die in hem geloven

weten van het bestaan

 

Vromer kan niet

zo orthodox

uitkijkend over

de drenkplaats

voor het Gooise vee

 

Ik zalf u

zodat gij de meerwaarde

en de rijkdom

in de geest opslaat

en uw schoonheid

toont aan het volk

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Inleiding – entoen.nu

2.       Brink 31 – daphne-dubarry.com – arsacal.nl

3.       Brinkhuis – gooieneemlander.nl – jocke-overwater.nl

4.       Monument – wikipedia

5.       Brink (atelier) – erikbuijs.nl

6.       Coeswaerde – kunstwacht.nl

7.       Brink (monument) – 4en5mei.nl

8.      Brink (pomp) – Mauvepomp