Deel 45

Den Haag P. Struycken-galerij 4

Woensdag 8 april 2020

Een deel van deze afleveringen schreef ik al eerder voor een forum. Vlak voor de publicatie van die aflevering daar sprak ik heel kort met de Almeerse kunstenaar Frans van der Ven en die kende de P. Struycken-galerij alleen onder die naam en niet onder de noemer Sokkelgalerij. Veranderingen gaan steeds sneller lijkt het. Ook in de kunst. Misschien komt dat ook wel omdat kunst steeds toegankelijker wordt voor mensen en niet alleen voor aristocraten, adel en geestelijken bereikbaar is. En ik moet ook de bevolkingsgroei meetellen, want ook die is van invloed. Dat alles betekent dat ook de kunst in de openbare ruimte verandert. En wie ben ik om een neergezet leeg blikje weg te halen voor een kunstobject. Kunst groeit, wordt beschadigd (soms doodzonde), krijgt een eigen gezicht. En die sokkel? Die gaat soms een eigen leven leiden.

Bij de Bellevue-toren heeft Sonja Oudendijk, geboren in 1958 in Velsen, de sokkel onderdeel gemaakt van haar creatie. De cilinder is als het ware om de sokkel geschoven en hangt ongeveer tien centimeter boven de grond waardoor het lijkt of het kunstwerk zweeft. Voor haar in 1993 vervaardigde werk heeft Oudendijk, rvs, messing en email gebruikt. Door deze materialen straalt de sculptuur een grandeur uit. Dat de ooievaar uit het stadswapen is gebruikt als symbool behoeft geen betoog. De puntige kroon staat voor het koningshuis en de ‘wybertjes’ zijn de verwijzing naar de hofnar, de persoon die het volk vermaakt, zoals dit beeld ook bedoeld is om publiek te vermaken.

En als dan de omgeving, het stadhuis, wordt gerenoveerd, wat doe je dan met de beelden? Sommige plaatsen laten beelden in depots verdwijnen. Hier aan de Kalvermarkt blijft de sculptuur uit 1994 zonder titel, gemaakt door Auke de Vries, staan. Half verscholen achter een karretje, achter gaaswerk en onder bouwsteigers zie ik het werk van De Vries. Het abstracte werk, van deze in 1937 in Bergum geboren kunstenaar, is vervaardigd uit diverse materialen. De dunne stangen staan borg voor beweging. Het aluminium omhulsel is de verfrommelde zak waaruit het element omhoog steekt. Ooit zal ik nog een keer moeten terugkomen om van dit object een waardiger beeld te krijgen.

Iets verderop in de straat heeft Phyllotaxis Den Haag, van Sjoerd Buisman, iets meer levensruimte. Deze in 1948 in Gorinchem geboren beeldhouwer gebruikt de natuur als inspiratiebron. In zijn beginperiode gebruikte hij ook natuurlijke producten als aardappelen, planten en bomen. Tijdens zijn wereldreizen bestudeerde hij ‘botanische vergroeiingen’ en maakte daarvan foto’s en tekeningen en gebruikte die voor zijn creaties. Maar ook manipuleerde Buisman de natuur  en zette bijvoorbeeld wilgen met de kruinen in de grond. Het sokkelbeeld van Buisman lijkt te bestaan uit een stengel met boomstammetjes, allemaal met schuine bovenzijde, waardoor een wankel evenwicht ontstaat. Iedere volgende scheut is weer naar boven gericht en vindt volgens het Phyllotaxisprincipe zijn ultieme balans.

In 2011 werd Famke van Wijk, in 1969 in Utrecht geboren, aan de galerij toegevoegd. Althans haar werk Heaven tolds a sense of wonder werd op 1 februari van dat jaar op zijn sokkel geplaatst. De titel duidt op een spiritueel werk en dat is niet zo vreemd, want de beeldhouwster, die studeerde aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam en de AKI in Enschede, behoort bij de Mormonen.

‘Ik werk vooral vanuit dromen, maar het geloof is mijn echte inspiratiebron’, zo stelde zij in een interview. Bij dit werk bundelt zij lichtstralen en laat daar een kroon overheen zakken, een kroon met mensen, die vol aanbidding wachten op de terugkeer van Jezus Christus op aarde.

Even voel ik mij in de ballenbak van Ikea, alleen zijn deze ballen van Leo Vroegindeweij niet fel gekleurd. Het titelloze werk dat voor de sokkelparade is gemaakt stamt uit 2004. Het eerste werk van deze in 1955 in Dirksland geboren kunstenaar ging de breedte in, was horizontaal. Grillig en abstract. Voor de galerij ging de kunstenaar de hoogte in. Veertig bollen die zich als moleculen stapelen. En dat allemaal in brons. Herhaling van vormen en maatvoering zijn leidend. Vroegindeweij begon met een lerarenopleiding handvaardigheid en volgde daarna een studie bij Ateliers’63 in Haarlem. Enige tijd was hij docent aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam een ook nog aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Sinds 2005 is hij verbonden aan de Academie voor beeldende vorming in Amsterdam.

Ik sluit de deze reeks af. Vlakbij de Wijnhaven staat voor mij het (voorlopig) laatste stuk: Zonder titel. De maker is Carel Visser en het is uit 1994. Het is de vrijgevochten wereld van de in 1928 in Papendrecht geboren en op 1 maart 2015 in Le Fousseret overleden beeldhouwer. De man van blokken, massieve kubussen en slap draad. De kunstenaar met touw, leer en botjes. De man die construeert. ‘In Zwitserland heb ik een keer sneeuw gezien op een sparrenboom’, laat hij noteren tijdens een interview voor NRC Handelsblad in 1994. ‘Zo’n boom is een geweldig gestructureerd ding. Ik dacht: ja, dat is er eentje voor mij. Die ga ik omzetten in een beeld. Het beeld is alleen de sneeuw, de boom heb ik weggelaten.’ Uit piepschuim stapelde Visser zijn besneeuwde spar op en heeft die vervolgens in brons gegoten.

 
Wonder

En in de hemel
is er plaats
voor dood
normale mensen

gevleugeld en devoot
de handen
vooraan voor
waar

de lift omhoog
de kroon van het werk
glijdt langs
het licht

 

Verantwoording

1.       Inleiding – eigen waarneming

2.       Oudendijk – stroom.nl

3.       de Vries – wikipedia – stroom.nl

4.       Buisman – stroom.nl – galeriemaker.nl

5.       van Wijk – famkevanwijk.nl

6.       Vroegindeweij – kunstgaleriedebleyenhoeve.l – stroom.nl

7.       Visser – stroom.nl - nrc.nl