Deel 38

Almere Stad Centrum

Woensdag 19 februari 2020

Een stad bestaande uit diverse dorpen zo mag je Almere best omschrijven. Voor deze derde serie Almeerse beelden heb ik mij beperkt tot het centrum van Stad, de hoofdkern. In dit centrum is het uitgaansleven gevestigd, staan de winkels. Ooit het ‘overdekte’ winkelhart van deze kern. In 2006 werd een nieuw winkelhart geopend, dat grenst aan de zuidkant van het Weerwater en naar het noorden naar de spoorlijn. Aan de andere kant van die spoorlijn ligt nog een indrukwekkend kantorengebied. Hoewel er wel steeds meer leeg komt te staan en een kolos al omgetoverd is tot hotel. Mijn wandeling gaat door het gebied ingeklemd tussen de woonwijken Stedenwijk, Staatsliedenwijk en Filmwijk.

Mijn fiets heb ik geparkeerd bij het Flevoziekenhuis en ik ben langs het hospitaal over de Wandellaan naar het Weerwater gelopen. Op de zuidwesthoek staat Voortvarend, een hand die een schip draagt, van Siemen Bolhuis. Vanwege het 25-jarig bestaan schonk de provincie aan Almere in 2009 een kunstwerk. Maar pas in 2011 werd een aantal kunstenaars uitgenodigd een werk te presenteren. De keuze viel uiteindelijk op de in Soest geboren Siemen Bolhuis, die aan de Academie voor Kunst en Industrie in Enschede studeerde. Bolhuis woont en werkt al sinds 1981 in Almere. Voor dit werk, dat in 2012 werd geplaatst, koos Bolhuis een methode van gieten in zand. Het geheel werd in twee delen gegoten bij Bocherts in Sappemeer. Vanuit iedere hoek krijg je weer een andere kijk op dit beeld, zoals de stad ook vanuit iedere hoek weer een ander gezicht heeft.

In deze omgeving staat ook de moderne schouwburg van Almere, gevestigd aan het plein Esplanada. Het is voor mij de toegangsweg tot het winkelhart, een ontwerp van Rem Koolhaas. Op het Forum vind ik Up-Stairs. Althans een deel ervan, want op drie plekken zijn door Ira Koers (Delft) ontworpen trappen geplaatst. Deze trap is om vanaf te kijken, naar bijvoorbeeld openbare theateracts of gewoon om even te zitten en te kijken naar mensen die naar jou kijken. En ze zijn aan verandering onderhevig.

Op een ander plein, Belfort, staat de groep Time == Art van Emeke Buitelaar, die al geruime tijd met mozaïeken werkt. Buitelaar kreeg in 2007 van de gemeente Almere het verzoek om voor dit plein een romantische ontmoetingsplaats te creëren rondom een stadsklok. Dit Buitelaar-kunstwerk bestaat uit een staande klok met daaromheen vier tweezits bankjes, die van vorm en formaat verschillen.

Voor het ontwerp heeft de voormalig docente kunstnijverheid, onder andere in Suriname, zich laten inspireren door de Maya-cultuur, die tijd en energie beschouwden als kunst. Voor de uitvoering van dit werk heeft de in Rijswijk geboren kunstenares in haar atelier op de Creative Campus onder andere gebruik gemaakt van de hulp van Almeerse scholieren. ‘Ook dat is een pijler van de Maya-cultuur: samen kun je meer dan alleen!’

Afdalend bereik ik de Grote Markt, dat hoewel de naam het doet vermoeden niet dienst doet als markt, maar het uitgaansplein van Almere is. Hier staat aan de zuidzijde een groot beeld zonder titel, gemaakt door Sigurdur Gudmundsson. In 1984 gaf de gemeente een opdracht aan kunstenaars om een moderne versie van een ruiterstandbeeld te creëren, die ook nog eens eer doet aan de stad. Gudmundsson, die geboren is in Reykjavik en tegenwoordig afwisselend in Amsterdam en China woont, liet zich inspireren door de fysieke inspanning en volharding waarmee de stad op de zee werd gewonnen. Hij gebruikte een sokkel met drie zuilen van rood Zweeds graniet en plaatste daarop (in brons) als teken van leven en vruchtbaarheid een vis en een vogel, die zijn vleugels beschermend over de stad uitslaat. Voor het publiek is deze ‘offertafel’ sinds 1989 in het wandelgebied een mooie plek om de fiets even te stallen in het wandelgebied.

Op de Koopmanstraat, een zijstraat van de Grote Markt, staat De Bedrijfskring. Door de Verenigde Bedrijfskring Almere werd dit in 1992 onthulde beeld aan de stad aangeboden ter gelegenheid van het 12,5-jarig bestaan van de kring. Dit werk van Siemen Bolhuis heeft expressieve gezichten waarbij de twee buitenste figuren hun aandacht op de centrale figuur hebben gericht.

In het gras aan de Spoordreef staat een naamloos kunstwerk van Michiel Schierbeek uit 1993. Dit werk is uitgevoerd in staal en glas en wordt met neonlicht verlicht. Dit beeld is gemaakt in opdracht van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders waarbij de maker vrij werd gelaten in zijn ontwerp. Schierbeek is overigens de zoon van schrijver/dichter Bert Schierbeek en is docent aan de Fontys Hogeschool in Tilburg.

Ik keer terug naar de markt en wandel richting spoor. Aan de andere zijde tussen hoge kantoorpanden, onderdeel van het Rijkskantorengebouw La Defense, aan de PJ Oudweg vind ik Where Thoughts Are.

Dit kunstwerk is ontstaan via een samenwerkingsverband van Ram Katzir en landschapsarchitect Lodewijk Baljon. De groep staat in een kleurrijke setting met zonreflectie in de door Ben van Berkel ontworpen gebouwen. Het bodem bedekkende grind past uitstekend in deze setting.

De in Tel Aviv geboren kunstenaar studeerde af aan de Rietveld Academie en werkt afwisselend in Amsterdam en Beijing en won al diverse belangrijke prijzen. Katzir werkt ook regelmatig samen met anderen, zoals Rutger Fuchs en het duo Hertog Nadler. Where thoughts are is een combinatie van een mens met een groot hoofd vol gedachten en herinneringen, het vond in 2013 op dit binnenplaatsje haar plek. En kijk eens naar de wolkjes en neem ze in je op als ballonnetjes bij striptekeningen.

Ik loop de trappen weer af terug naar het station Almere Centrum. In de hal staat een ronde zwarte zuil, uitgevoerd in brons en gemaakt door de Amsterdammer Peer Veneman. Deze in Eindhoven (1952) geboren kunstenaar studeerde aan de Academie voor Kunst en Vormgeving Sint Joost in Breda. Hij houdt zich vooral bezig met het maken van sculpturen. Zijn werk is zeer divers en hij doet nooit tweemaal hetzelfde. Ook niet in zijn sculpturen. Deze Zuil (1987) is rondom steeds weer met andere vormen bedekt, sommige vormen lijken wel op elkaar. De pilaar van Veneman heeft dezelfde maat gekregen als de dragende kolommen in de stationshal.

Via de Stationsstraat ga ik terug richting het ziekenhuis. In de Stationsstraat, op de hoek met het Beeldhouwerpad, staat het intrigerende Don’t wait for me in a borrowed home, uit 1988. Dit beeld is in 1990 door het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds in 1990 aan Almere geschonken. Het is het tweede afgietsel vaan het beeld, dat door de eveneens in Eindhoven geboren beeldhouwer Henk Visch is gemaakt. Hij vertegenwoordigde met dit beeld ons land in 1988 tijdens de 43^ste Biënnale van Venetië. Visch studeerde aan de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving in Den Bosch op de afdeling Grafiek en zijn werk zit vol raadselachtige, grillige en ongrijpbare beelden, die hij steevast gezichtsloos neerzet. Ook zijn titels zijn verrassend. ‘Het verbinden van de titels aan een werk is een spel waar ik veel plezier in heb, maar het werk bestaat onafhankelijk van de titel. De beeldhouwer moet alle vrijheid hebben om te zien wat hij wil zien.’ Aan de romp van dit beeld zitten geen armen, de benen zijn van verschillende lengten en het hoofd staat 180 graden gedraaid en de overgang van borst naar rug is nauwelijks waarneembaar. Door die hoofdelijke wijziging wordt de voorwaartse beweging ontkend.

Stel me niet op de proef

Stel me niet op de proef
ik zoek houvast
op omgewoelde bodem
verklonken aan de stad
die wegzinkt in mijn dromen

reflectie van wat komen
zal en mag
wat groeit op zachte klei
ik reik mijn kruin naar
steeds weer andere kleuren

en trots verkondig ik het woord
breed vervormd
door de gedachten van
de geest in vele facetten
van het alom bestaan



Verantwoording

1.       Inleiding – eigen waarneming

2.       Wandellaan – siemenbolhuis.nl – architectuurgidsalmere.nl

3.       Forum - flevolanderfgoed.nl

4.       Belfort – buitelendemaan.nl

5.       Grote Markt – flevolanderfgoed.nl

6.       Koopmanstraat – vanderkrogt.net

7.       Spoordreef – flevolanderfgoed.nl

8.       PJ Oudweg – baljon.nl – wikipedia

9.       Station Almere Centrum – flevolanderfgoed.nl

10.     Stationsstraat – henkvisch.nl – flevolanderfgoed.nl