Deel 37

Diemen

 De oudste vermelding van Diemen dateert uit 1033. Toch blijft er al jaren een vraag hangen bij veel bewoners: wanneer lijft Amsterdam het dorp in? Volgens de telregel van voormalig minister Plasterk is Diemen met iets meer dan 26.000 inwoners (2015) te klein om zelfstandig te blijven. En het zit toch al op enkele plaatsen volledig vastgeplakt aan onze hoofdstad die al zoveel dorpen en buurtschappen heeft ingelijfd. De oude Diemenaren willen er echter nog niet aan, want zij zijn er trots op dat hun plaats zo’n twee eeuwen ouder is dan Amsterdam. Het is bovendien ruim honderd jaar geleden ook al de vroegere buurtschap Outersdorp kwijtgeraakt aan de buren. Lang was Diemen een agrarisch dorp, dat halverwege vorige eeuw flink groeide en Amsterdammers een onderkomen bood in nieuwbouwwijken. Diemen heeft dus eigenlijk al genoeg gedaan voor de grote buur.

Mijn reis door Diemen begint bij de nieuwbouwwijk Diemen-Noord en op de Vlinderweg overweeg ik meteen om mijn eigen besluit om minimaal vijf objecten per gemeente te kiezen overboord te gooien. Want hoe moet ik Dans met de Libellen goed in beeld brengen.
De kunstenaar Simona Vergani maakte in 2005 een groep van tien bronzen paddenstoelen, acht libellen en vijf meisjesfiguren. Kwetsbaar, vandalisme gevoelig, als dorp en kunstenaar moet je wel lef tonen om zoiets neer te zetten in een nieuwe wijk.

Vergani, geboren in 1967, werkte vanuit Delft en startte haar opleiding in 1985 aan de Academica di Belle Arti di Brera in haar geboortestad Milaan, waarna ze in 1990 naar de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam ging. Zij vestigde zich vervolgens in Delft.

In haar werk kom je veel meisjesfiguren tegen, maar ook dieren en vooral insecten. Haar libellen zijn vaak levensecht en dat samen met de locatie aan de rand van de wijk en op een veldje naast water langs de Diemerpolderweg maakt het dubbel zo bijzonder.
En of ze nu landen op een paddenstoel, op een uitgestoken hand of op de rug, het maakt niet uit. Ze blijven trekken. En dat ervaart ook het meisje dat op haar tenen gaat staan om de libel goed te kunnen bekijken. En ik kijk mee, geniet van ieder moment dat ik hier op het veldje tussen de paddenstoelen wandel.

Werk van Hans Koetsier ben ik ook al in Almere tegengekomen. Daar was hij gevraagd een aantal kunstwerken aan toegangswegen te maken, waaronder de Komma’s. Bij de oplevering van de eerste woningen in Diemen-Noord, aan het begin van de jaren tachtig hebben Pensioen Fonds Bouwnijverheid en het Huizer bouwbedrijf Verwelius het beeld Vlinder aangeboden aan de gemeente. De vlinder van Koetsier torent aan de Rietzangerweg wijd uitwaaierend met de vleugels boven zijn omgeving uit op twee rode kolommen. Bijna zoals de oude Grieken hun kolommen vervaardigden. Met die brede vleugels laat het de kwetsbaarheid van het gebied zien, maar het is ook een verwijzing naar schoonheid.

Omdat ik niet in deze wijk, gelegen tussen de A1 en het Amsterdam Rijnkanaal, wil blijven hangen ga ik onder de snelweg door en kom terecht op de Ouddiemerlaan. Hier wil ik afslaan naar de DJ den Hartoglaan. Op de hoek staat het gemeentehuis met daarvoor vier stukken muur. Althans zo op het oog. Wie is de maker en wat is het doel? Tussen de pilaren ligt een putdeksel. Verlichting is in de grond ingebouwd en geven mij het idee dat dit ’s avonds wel eens een feeëriek plaatje kan opleveren. Op de hoeken van het vierkante veld liggen metalen bordjes met de verwijzing geen drinkwater. Een Diemense helpt mij op weg. Dit is een van de fonteinen die Diemen rijk is. In de zomermaanden stroomt er water langs de pilaren. Geen drinkwater dus. Navraag bij de gemeente leert dat de fontein een ontwerp is van de Amsterdamse landschapsarchitect Willemien Dijkshoorn. De uitvoering is van Maas & Waal City Styling. Het straatmeubel is opgeleverd op 3 april 2001 en heeft de gemeenschap ruim 320.000 euro gekost.

Naast het gemeentehuis staat een van de twee herdenkingsmonumenten die Diemen rijk is: De Klokkenstoel. Dit monument is in 1986 onthuld op de Ouddiemerlaan en in 2000 verplaatst naar de huidige locatie aan de DJ den Hartoglaan. Het monument bestaat uit twee delen, van gepolijst natuurbeton, waarvan de Klokkenstoel (zes meter hoog en anderhalve meter breed) is ontworpen door Dick Hatt. Dit springt ook het meest in het oog en als ik er naar staar hoor ik bijna de klok banjeren. Naast de toren staat een vier meter lange muur met daarop de tekst Voor hen die vielen voor onze vrijheid.  Willemien Dijkshoorn is voor dit deel verantwoordelijk.

Op het plein achter de Klokkenstoel staat vlakbij de trouwingang van het gemeentehuis Lotus. Dit kunstwerk uit 2002 is uitgevoerd in roestvrijstaal en beton en bewerkt met glasmozaïek. Het is een product van Carel Lanters. Deze in Didam geboren kunstenaar studeerde aan de Academie voor Kunst en Industrie en was leerling van de IJslander Sigurdur Gudmundsson. Zelf doseerde hij in zijn huidige woonplaats Arnhem aan de hogeschool ArtEZ. Lanters is gehuwd met de Koreaanse kunstenaar Lee Eum Young.
Lotus is met een doorsnee van ruim drie meter niet alleen een kunstwerk maar biedt vermoeide mensen een zitplaats, een plekje om even tot jezelf te komen, je te onttrekken aan de drukte, die aan de andere zijde van het gemeentehuis heerst. En in die rust sluit ik mijn eerste deel van Diemen af.


De natuur opgeofferd

De Amsterdammer
kruipt uit de cocon
maar keert toch altijd
terug naar zijn stad

De natuur opgeofferd

Uit het moeras klimmen
de libellen omhoog
teer zijn de vleugels
die zij weids uitslaan

De vlinder waakt



Verantwoording



1.       Inleiding – wikipedia

2.       Vlinderweg – daaromdiemen.nl – wikipedia

3.       Rietzangerweg – Kunst Web Diemen

4.       Ouddiemerlaan – gemeente Diemen

5.       DJ den Hartoglaan – 4en5mei.nl

6.       DJ den Hartoglaan – carellanters.nl

Reacties

Populaire posts van deze blog

Beeldbepalend 249

Beeldbepalend 239

Beeldbepalend 214