Deel 29

Alphen aan den Rijn

 De gemeente Alphen aan den Rijn is gelegen in het Groene Hart in een veenweidegebied. Alphen is al in het begin van de eerste eeuw bewoond en is daarmee een van onze oudste nederzettingen. Het is gesitueerd aan de Oude Rijn, die Alphen doormidden snijdt en verdeelt in de Hoge Zijde en de Lage Zijde.

Bij een eerder bezoek aan Alphen was mij deze constructie al opgevallen. De Fietsappel is een onbewaakte fietsenstalling aan de Dwarsligger volgens een ontwerp van Wytze Patijn en Silvian van Tuyl. Het is in 2010 geplaatst door aannemersbedrijf Jos van den Bersselaar uit Udenhout in opdracht van de gemeente. De Fietsappel won in 2012 de Staalprijs. Op een vloeroppervlakte van 1500 m2, verdeeld over enkele verdiepingen, kunnen hier 970 fietsen worden gestald. Sommige fietsen worden zelden of nooit verplaatst en daarom werden in 2018 talloze fietsen verwijderd. Het gebouw heeft een kern (het klokhuis) van stalen kolommen met daaromheen een hellingbaan (de schil) waarop aan twee zijden de fietsen kunnen worden geplaatst. De Fietsappel heeft twee ingangen, een ter hoogte van de fietstunnel en een op het maaiveld. Via twee trappen kunnen de stallers snel naar boven of naar beneden zonder de hellingbaan te volgen.

Via de Stationsstraat ga ik richting Oude Rijn en steek die over bij de Swaenswijkplaats. Voor de Maranathekerk sla ik rechtsaf naar park Rijnstroom. Hier was vroeger het Buitenverblijf Rijnstroom gevestigd, dit was lange tijd in gebruik als opvanghuis voor jongeren. De gebouwen hebben nu een andere functie gekregen. Tussen 1930 en 1940 werd het park aangelegd in de stijl van Mien Ruys.

In het park staat een monumentale Zitbank afkomstig uit 1935 als cadeau van de burgerij van Alphen aan den Rijn bij het afscheid van Ds. A.W. Voors in 1935 als predikant-directeur van de Marthastichting. Het is opgebouwd uit rode bakstenen muurtjes en kunststenen afdekplaten, gecombineerd met gemetselde plantenbakken. Ertegenaan zijn houten zittingen en rugleuningen verwerkt. Boven de centrale bank is aan voor- en achterzijde een fries verwerkt met inscriptie.

De SamenLoop voor Hoop bank is door deelnemers van de vijfde editie van dit wandelevenement via crowd funding bijeengebracht. De betonnen bank ingelegd met mozaïeksteentjes kostte 2.750 euro. De bank is in 2016 gerealiseerd en dat staat ook in steentjes aan de zijkant vermeld. De opbrengst van het wandelfestijn is overigens bestemd voor het KWF.

Iets verderop aan de rand van het park, aan de Cornelis Geellaan voor het gebouw Parkexpressie, staat een abstract kunstwerk van cortenstaal. Dit werk is uit 1981 en gemaakt door Cyril Lixenberg, de vader van de fotografe Diana Lixenberg.

Ook in Almere bij het Oor ben ik weg van deze in Londen geboren kunstenaar tegengekomen, maar dat komt in een latere aflevering. Lixenberg, die in Amsterdam overleed, werkte veel met staal en ook met cortenstaal dat geknipt en gebogen is. Op zonnige dagen speelt de zon met het object en vormt zijn eigen schaduwkunst.

Bij de ingang van het Parktheater in Park Rijnstroom staat de Zittende vrouw. Dit beeld van de beeldhouwster Karin Beek is in brons uitgevoerd en is door de gemeente in 1988 aangekocht voor zesduizend euro. Door haar bijzondere houding lijkt het of de vrouw model zit, haar schoonheid toont aan ieder die er aandacht voor heeft. Beek is in 1948 in Amsterdam geboren en heeft aan de Gerrit Rietveld Academie en aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam gestudeerd. Haar werk is door diverse gemeenten aangekocht. Voor het NOC-NSF maakte zij het beeld voor de Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs.

Ik verlaat dit parkgebied en loop door de Raadhuisstraat naar de Van Boetzelaerstraat waar voor een winkelcentrum Ontmoeting is geplaatst. Dit bronzen beeld dat op 16 oktober 1987 onthuld is door de burgemeester geeft precies weer wat er te zien valt. Een ontmoeting tussen twee vrouwen, de een met een fiets en de ander met een tas. De maker is Bert Kiewiet, die in 1918 in Amsterdam is geboren en opgroeide in Leeuwarden.

Kiewiet is in 2008 overleden in Mantinge. Hij begon pas na zijn veertigste in de avonduren aan een teken- en beeldhouwopleiding, waarna hij kunstenaar werd. Kiewiet liet zich inspireren door zaken uit het alledaagse leven, zoals zo’n ontmoeting tussen twee vrouwen.

Vlakbij staat op het Toussaintplein sinds 2010 de Mozaïek bank. De frisse kleuren spreken mij wel aan. De achterzijde van de bank met grote bloemen is totaal anders dan de voorzijde, waar kinderen met een bal voor een vrolijke zonnige noot zorgen. Het idee voor deze bank kwam van Monique de Vries. Er is een tekenwedstrijd uitgeschreven voor het ontwerp, waarbij buurtbewoners de jury vormden.

De bank werd in drie maanden tijd door buurtbewoners in de garage van Edwin Verdonk geplakt nadat het bedrijf Social Sofa het eerste gedeelte voor zijn rekening had genomen. ‘Je kon de buurt bijna een vriendengroep noemen. Het was een heel gezellige tijd’, zegt Verdonk over het ontstaan. ‘Je weet van tevoren: hier gaat tijd in zitten. Maar dat het drie maanden zou duren had ik niet verwacht. Vooral omdat hij al voor de helft beplakt was toen hij in mijn garage kwam te staan.’

Rond

Het modellenvak
is voor haar uitgevonden
met volle ronde vormen
laat zij zich zien

een beetje frivool
en naakt
de waarheid
in alle wasdom

de Rijn stroomt
aan haar voorbij
nog even een houding
speciaal

voor jou en mij


Opa IJsbeer



Verantwoording

1.       Inleiding - wikipedia

2.       Dwarsligger – Fietsersbond, Kuiper Compagnons, alphens.nl

3.       Park Rijnstroom - website gemeente en rijksmonumenten.nl

4.       Park Rijnstroom - oudleiden.nl en nu.nl

5.       Cornelis Geellaan – wikipedia

6.       Park Rijnstroom – docplayer.nl invetarisatie beeldende kunst – Karin Beek Wikipedia

7.       Van Boetzelaerstraat – docplayer.nl Bert Kiewiet

8.       Toussaintplein – ad.nl