Deel 15

Amsterdam Artzuid 14

 Een compleet of beter gezegd volledig overzicht van beelden in een stad, plaats of wijk wil ik niet per se geven. Maar om bewust iets over te slaan… In deze veertiende en mogelijk laatste aflevering van Artzuid 2019 in Amsterdam veeg ik nog wat restjes bijeen, in de wetenschap dat er nog veel meer is te zien in de Amsterdamse stadswijk Zuid. Deze tweejaarlijkse kunstexpositie duurt tot 15 september. Ook voor deze serie is het treinstation Zuid mijn uitgangspunt en vandaar kijk ik naar kunstwerken en eindig zoals reeds eerder bij het Museumplein.

Bij het Informatiecentrum van Artzuid, bij de kruising van de Minervalaan en de Apollolaan, is mij verteld dat een aantal werken niet officieel is opgenomen in de expositie omdat die er permanent staan of tot een eerdere editie behoorden. Een aantal van die werken heb ik al behandeld. Vandaag is het de beurt aan een stalen object, of beter gezegd twee, van de Nederlander André Volten. Dit glanzende werk aan de Minervalaan heeft geen titel meegekregen. Als lasser bij de scheepsbouwwerf NDSM heeft Volten kennisgemaakt met de pracht van het industriële halffabricaat van gepolijste buizen. Door ze in stukken te zagen en in schuine hoeken te lassen verlegt hij de aandacht van functie naar schoonheid. Met dit werk uit 1995 probeert Volten een link te maken tussen stedenbouw en omgang met de openbare ruimte.

Tijdens mijn eerste wandeling voor Artzuid zag in de tuin van het Hiltonhotel het beeld Enea staan. In deze aflevering kom ik hierop terug. Dit bronzen beeld is van de Italiaan Sandro Chia. Deze beeldhouwer en schilder werd in 1946 geboren in Florence. Na zijn studie reisde hij enige tijd door Europa, Turkije en India voor hij zich in 1970 in Rome vestigde. Voor een studiebeurs bracht Chia de winter van 1980-81 door in Mönchengladbach en verhuisde daarna naar New York waar hij meer dan twintig jaar woonde. Het werk van Chia wordt tot de transavantgarde stroming gerekend. Enea verwijst naar de mythe van de halfgod Aeneas, die zijn vader op de rug neemt en zijn zoon bij de hand als Troje in brand staat.

In de tuin van het Hilton heb ik eerder al De Denker gezien, misschien ooit een modern beeld maar tot de huidige moderne kunst kan ik dit niet rekenen. Er moet ook een derde kunstwerk staan, van Oliver Laric. Het kunstwerk St Veronica staat echter verborgen in de hal van het hotel. Laric is in 1981 in Innsbruck geboren en woont en werkt in Berlijn. Via nieuwe technieken bouwt hij zijn eigen werk op, waarbij hij de grens tussen heden en verleden opzoekt. Het gefilmde originele beeld heeft hij in 2016 met nieuwe materialen, als onder andere polyurethaan en glasfiber, in een bijna doorzichtig nieuw jasje gestoken.

Ik wandel richting Stadionplein en bij Indiëmonument sla ik af en ga naar het Emmaplein. Achter het monument van Emma wacht de Verschijning. Dit beeld van Pearl Perlmuter staat hier dankzij de SBK beeldenroute. Perlmuter is in 1915 in New York geboren en in 2008 in Amsterdam overleden. Zij stamde van Oost-Europese Joden en ontmoette in 1945 Wessel Couzijn, die naar Amerika was uitgeweken. Datzelfde jaar trouwden zij en een jaar later gingen zij naar Amsterdam. Perlmuter had onder andere les gehad van Ossip Zadkine en doceerde zelf een aantal jaren in Den Haag en in Enschede. De Verschijning maakte zij in 1963 en staat al sinds 1998 achter Emma.

In het parkje staat ook Afrika ontwaakt. Dit beeld is in 1961 gemaakt door de echtgenoot van Perlmuter. Wessel Couzijn (1912-1984) is in 1950 medeoprichter van de Groep Amsterdam en later ook van Ateliers’63 in Haarlem; zijn werk krijgt steeds modernere trekken. Centraal staat zijn verlangen naar vrijheid. In 1958 vindt hij een gieterij die met de cire perdue techniek zijn gecompliceerde mallen kan gieten.

Mijn wandeling zet ik voort via het Vondelpark om net als tijdens mijn eerste wandeling te eindigen op het Museumplein. Sinds begin juli staat hier Ode aan het varken. Het beeld hoort niet bij de Artzuid expositie en is begin augustus ook al weer verwijderd. Het was wel een blikvanger hier op het plein.

Dit blije, springende varken uit 2018 is het symbool van het Europees burgerinitiatief tegen het gebruik van kooien in de veehouderij en heeft eerder op diverse andere plekken gestaan. Het kunstwerk is gemaakt door Jantien Mook uit Ouderkerk aan de Amstel en is het derde deel uit haar serie Ode aan de Wildernis.

Ik denk dat Yubi Kirindongo niet echt blij zal zijn met de plaats voor het volgende object. Strak tegen de rand van een terras op het Museumplein staat Made in Curacao er een beetje verloren bij. De dorstige medemens heeft geen oog voor deze gerecyclede chopper, gemaakt in 2010 op de Antillen. In tegenstelling tot de stukken, die ik eerder in deze rubriek over Artzuid heb laten zien van Kirindongo, ditmaal niet alleen glimmend staal maar ook roest, zoals het gelaat van de Honda-rijder. Heel even wil ik het bij de hand nemen en midden op het plein plaatsen. Voor mij is het de uitsmijter van deze Amsterdamse reeks.

Vrij knorrig

Miljoenen zijn er
al geslacht voor
volk en vaderland

Een blij gezicht
te zien of toch
knorrend over
straat

De staart waar
aan getrokken
wordt en luid
gegil verklaard

Ik hok en zoek
wat blubber en
de boer met meer
verstand


Opa IJsbeer



Verantwoording

1.       Inleiding

2.       Volten – artzuid

3.       Chia – wikipedia – artzuid

4.       Laric – biennial.com/2016

5.       Perlmuter – wikipedia

6.       Couzijn – tue.nl

7.       Mook – varkensinnood.nl

8.       Kirindongo – artzuid