Deel 13

Amsterdam Artzuid 12

 Ik voel mij bijna als een kind in een snoepwinkel. Zoveel om te kiezen. Waar moet ik beginnen? Als ik nu een van deze stukken een jaar in mijn tuin zou mogen zetten, voor welk beeld zou ik dan kiezen? Het moet ruimte hebben, dus een aantal valt automatisch af. Maar wat zou echt in onze tuin passen? Ik weet het niet. Natuurlijk heb ik mijn voorkeuren, maar dan nog…

‘Laat alle hoop varen, gij die hier binnentreed’, staat boven het atelier van Wim Delvoye. Deze Belgische kunstenaar is geboren in Wervik en opgeleid in Gent. Provoceren is onderdeel van zijn leven, van zijn werk. Delvoye gelooft niet in de minimalistische kunstuitingen die hem tijdens zijn opleiding zijn aangedragen.

Hij bestudeert het verleden en denkt na over de toekomst. Dat probeert hij ook in zijn werk te laten zien. Jesus Twisted is daar een voorbeeld van. Het christelijke symbool voor lijden en verlossing is dolgedraaid. ‘Mensen raken niet meer gechoqueerd van stront of seks, maar wel van schoonheid. Dat is waar ik op gok. Dus zeg ik nu: Duchamp, kus mijn kloten. Geef mij maar Fabergé’, zegt de kunstenaar in een interview. Zelf houd ik mij op de vlakte en draai.

Nancy Rubins is geboren in 1952 in Naples (Texas) en is een Amerikaanse beeldhouwster en installatiekunstenares. Zij groeide op in Tullahoma Tennessee en studeerde in Baltimore en California. In die staat heeft Rubins haar eigen atelier in Topanga. In 1993 deed zij mee aan de Biënnale van Venetië.

Rubins gebruikt diverse materialen voor haar kunstwerken en zoekt naar afgedankte materialen die zij een tweede leven geeft. In Amsterdam laat zij Agrifauna Delicata I op de bezoekers los. Het lijkt wel of er een explosie heeft plaatsgevonden. Herten, zwijnen en vogels vliegen in het rond. Bijeengehouden door stalen kabels.

Kleurrijk is het wel. En verder? Het is van Elsa Tomkowiak, een Française geboren in 1981, die dit jaar OUT | Phébu’s Moire creëerde. Het is een tunnel met een bocht erin. De tunnel is gemaakt van steigerbuizen. Daartussen in banen gekleurde, transparante pvc-panelen. Er doorheen lopen mag. Ik laat het links van mij liggen als ik verderga.

Mijn woning is duidelijk niet groot genoeg om Your dog van Yoshitomo Nara te huisvesten. Deze in 1959 geboren in Hirosaki geboren kunstenaar studeerde onder andere in Düsseldorf en wordt wel de vaandeldrager genoemd van de Japanse popart. Zijn werk is bitterzoet en is vaak een verwijzing naar ‘manga’ en ‘anime’, Japanse stripverhalen en animatiefilms. Een paar jaar geleden is er een lichte kentering in zijn werk gekomen. De aluminium hond is daar een voorbeeld van.

De hond laat ik achter en ik steek de Beethovenstraat over en kom op het terrein van Joep van Lieshout. De eerstvolgende drie kunstwerken komen uit zijn Rotterdamse atelier. Op een been kun je niet staan, maar Le foot is zo monsterlijk groot dat het wel twee benen lijkt te kunnen dragen. Zijn sokkel maakt deel uit van het werk, waaruit grote blokken lijken gehouwen, waardoor het een behuizing lijkt voor mini-mensjes. Maar het meest intrigerende is toch waarom Van Lieshout zijn voet uit 2015 op de tenen laat staan.

The Philosopher is uit 2017 en heeft zijn ei gelegd. Met zijn ruige oppervlakte denk ik bij dit kunstwerk uit 2017 niet automatisch aan een filosoof. Maar misschien is dat ook wel van Atelier van Lieshout de kijkers en mij voorhoudt. De realiteit is soms veraf als we de spiegel van onze ziel echt bekijken. Soms gedragen wij ons als robotten en overal hangen wij camera’s op, die naar ons kijken. En wat zien die? Een ongepolijste wereld van hokjes en blokken.

Net als bij de vorige twee beelden zie ik bij The Sower (2018) dat Atelier van Lieshout een tijdje met futurisme heeft gespeeld, een Italiaanse stroming die uit het kubisme voorkomt en een vervolg kreeg in het cubo-futurisme. De zaaier is in de kunstwereld vaak gebruikt als monument voor de ouderwetse boer, die zijn akkers nog met de hand inzaait. Een zwaar leven, maar ooit ook gewaardeerd. Joep van Lieshout laat mij weer eens nadenken en lacht vermoedelijk om mijn uitleg. En dat mag.

Henk Visch, geboren in 1950 in Eindhoven, heeft een bijzonder repertoire opgebouwd met massieve bronzen beelden, van ruim drie meter hoog maar ook werken van nog geen dertig centimeter. Figuratieve beelden, maar ook abstract. Aanvankelijk werkt Visch alleen op papier, maar in 1980 gaat hij ook beeldhouwen. Zijn eerste solotentoonstelling (1981 Eindhoven) noemt hij Getimmerde tekeningen en objecten. Beeld en taal komen bij Visch, die ook schrijver en dichter is, samen. Jarenlang maakte hij voor de column Mirza (van Kader Abdolah) in de maandagkrant van de Volkskrant een tekening.

Het Kompas uit 2015 is een van de intrigerende werken van Visch. Languit liggend in het gras, of wat daar nog van over is in deze warme zomer van 2019. De plantsoenendienst heeft straks de handen weer vol om alles in te zaaien of er een nieuwe verse grasmat in te leggen. En ondertussen ligt hij daar maar. Met zijn lange lijf. Het hoofd gesteund, iets opzij gedraaid en de voeten opgetrokken. Zonder ogen, oren, neus en mond ademt dit beeld rust uit.

Piazza del Popolo is het plein van het volk in Rome, maar ook een kunstwerk van Henk Visch. De Brabantse beeldhouwer heeft dit kunstwerk wel voorzien van ogen, neus en mond. De armen dun en lang voeren mij terug naar mijn kindertijd toen ik leerde koppeltjeduikelen op de judomat.

Visch lijkt mij uit te nodigen, om mee te dartelen nadat ik languit in het gras gelegen. In mijn gedachten rol ik, zet mijn rechtervoet naar voren, zet mijn linkerhand neer en steek mijn rechterhand door en rol en rol, voor de laatste keer deze aflevering.

Welke rol

Zoals een vis op het droge
spartel ik met jullie op het plein
met een mooie rol voor ogen
daar waar het volk wil zijn

Maar wat doe ik met die ledematen
Ach laten wij over het kunstje praten


Opa IJsbeer



Verantwoording

1.       Inleiding

2.       Delvoye – artzuid

3.       Rubins – wikipedia – artzuid

4.       Tomkowiak – mandarte.nl

5.       Nara – artzuid

6.       Van Lieshout – artzuid

7.       Van Lieshout – ateliervanlieshout.com

8.       Van Lieshout – artzuid

9.       Visch – hollandsemeesters.info

10.     Visch - artzuid