Deel 11
Amsterdam Artzuid 10
De tiende aflevering Artzuid gaat over het gebied tussen het Hilton Hotel aan de Apollolaan in Amsterdam en het infocentrum van deze openbare beeldententoonstelling. Dat centrum is gevestigd op de hoek van de Minervalaan en de Apollolaan. Een belangrijke plek niet alleen voor deze expositie, maar ook voor de hele stadswijk Zuid. Een groene oase waar rijkdom en bouwkunst elkaar treffen.
Met de veelzijdige Franse kunstenaar Aristide Maillol trap ik deze aflevering af. Maillol is in 1861 geboren in Banyuls-sur-Mer en daar in 1944 ook overleden tijdens een verkeersongeluk. Hij was beeldhouwer, schilder, etser, tekenaar, medailleur, houtsnijder, lithograaf en tapijtontwerper. Hij kwam uit een familie van wijnboeren, vissers en smokkelaars, vlakbij de Spaanse grens. Maillol sprak vooral Catalaans en het Frans met een zwaar accent.
Maillol begon als schilder en had vooral succes als ontwerper van wandtapijten en opende aan huis een tapijtweverij. Door gebrek aan geld werd hij gedwongen de weverij te sluiten, waarna hij in Parijs beeldhouwkunst ging studeren. In de beginjaren fungeerde zijn vrouw Clotilde vaak als model. Bij zijn latere werk maakte hij gebruik van Dina Aibinder (Vierny), afkomstig uit Moldavië, met wie hij een platonische verhouding onderhield. Zijn La Rivière is in die periode ontstaan.
Minder tijd besteed ik aan Eja Siepman van den Berg. Mede omdat ik over haar in Artzuid 2 ook al heb geschreven. Het beeld Zig Zag, dat hier in het plantsoen staat heb ik bovendien ook al in Leeuwarden mogen bewonderen. Hoewel het bronzen werk daar wel wat zwarter is dan wat hier staat. Dat kunstwerk laat ik dus later nogmaals zien.
De gemeente Bloemendaal stond Liggende Vrouwenfiguur af voor deze biënnale. Dit beeld is in 1964 gemaakt door Barones Charlotte van Pallandt, geboren in 1898 in Arnhem en overleden in 1997 in Noordwijk. Behalve beeldhouwster was zij ook kunstschilder en een verdienstelijk pianiste. Dit beeld is door Beverwijk aangekocht onder andere op advies van Nic Jonk en staat in Aerdenhout.
Met Minerva duik ik de mythologie in. Deze wijze godin uit Rome wordt ook wel op één lijn gezet met Pallas Athene. De Nederlandse beeldhouwer Jan Havermans maakte dit beeld in 1929 voor het August Allebéplein, dat op de kruising Apollolaan en Minervalaan moest komen met daaraan de Kunstakademie. In plaats daarvan werd het Hilton gebouwd en in de tuin werd Minerva geplaatst. In 1985 werd het gestolen. De kunstverzamelaar Jan Warmerdam kwam het na dertig jaar tegen in een Amsterdamse kunsthandel. Hij vertrouwde het niet en via Arthur Brand bleek het om het geroofde beeld Minerva te gaan. Het werd in 2017 geëxposeerd tijdens de tentoonstelling Roofgoed in het Westfries Museum in Hoorn en aan de Stichting Artzuid geschonken. Nu staat het weer bij de kruising van de twee lanen.
Flanagan laat de Nijinski-haas hier dansen op de punt van een aambeeld. De haas uit 2001 komt bijna duivels over. Ach wie weet misschien hebben Flanagan en Nijinski net zoals de jeugdige bluesmuzikant Robert Johnson hun ziel verkocht aan de duivel.
Met knopen op de ribbenkast en de broek op de enkels heeft Johan Tahon Petrine (for Colin) neergezet. Dit bronzen beeld is eigendom van Tahon zelf. Deze Belgische kunstenaar is geboren in 1965 in Menen en werkt afwisselend in Munkzwalm en Istanbul.
Tahon studeerde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Gent en had weinig succes tot hij in 1995 werd ‘ontdekt’ door de directeur van het Museum voor Hedendaagse Kunst in Gent. Vanaf dat moment ging het snel met hem. Vooral zijn boomlange gipsen mensfiguren maakten indruk. Voor buitententoonstelling liet hij die ook in brons gieten. Hij werkte ook met polyester en de laatste tijd maakt hij veel van keramiek. Dit onthoofde werk maakte hij in 2013.
Deze aflevering sluit ik af met een kunstwerk van de Spaanse kunstenaar Jaume Plensa, geboren in 1955 in Barcelona. Plensa is bekend geworden door zijn grote mensfiguren en serene vrouwenhoofden van albast. Het museum Beelden aan Zee heeft al eens een tentoonstelling aan deze kunstenaar gewijd en in Leeuwarden staat sinds 2018 Love. Zijn Sanna is bijna zo plat als een dubbeltje. Het is gemaakt in 2017 en is eerder ook in Scheveningen te zien geweest.
Plensa gebruikte voor Sanna aluminium op een granieten sokkel. Over zijn werk zegt hij: ‘Beeldhouwkunst gaat niet alleen over massa of volume. Het gaat over iets dat diep in ons huist en dat zonder de beeldhouwkunst niet aan de oppervlakte komt. We staan met een been in de werkelijkheid en met het andere in het ongewisse. Die contradictie is het raadsel van het leven.’
Minerva
Kom geef mij jouw hand
en wij veroveren de wereld
Met bundeling van kracht
en wijsheid betoveren wij
de snoodaard Vermorzelen
zijn plannen Ik werp mijn
wade af zodat mijn aard
altijd zichtbaar blijft want
nog dertig jaar wachten
daaraan heb ik het land
Opa IJsbeer
Verantwoording
1. Inleiding
2. Maillol – wikipedia
3. Siepman van den Berg
4. Van Pallandt – wikipedia
5. Havermans – wikipedia – noordhollandsdagblad
6. Flanagan – artzuid
7. Tahon – wikipedia
8. Plensa – seeallthis.com - artzuid
Reacties
Een reactie posten