Deel 5

Amsterdam Artzuid 4

Voor deze vierde aflevering spit ik het laatste stukje van de Minervalaan uit, vlak bij het Informatiecentrum dat te vinden is aan de Minervalaan bij de Apollolaan. Ik heb dan aan woningen aan de Minervalaan al diverse fraaie ornamenten gezien. In deze serie van Artzuid ga ik daar volledig aan voorbij. Wel steek ik de Apollolaan over en wandel via een kleine omweg naar het Museumplein, waar net het WK basketbal 3x3 is afgelopen en waar ik niet bij alle werken kan komen omdat een deel van het plein is afgezet.

Met de intrigerende titel De man die vuur geeft opent deze reeks. Dit werk is gemaakt door Jan Fabre, een Belgische kunstenaar geboren in 1958 in Antwerpen. Fabre is vooral een theaterman en kwam in 2018 onder vuur te liggen vanwege beschuldigingen van grensoverschrijdend gedrag bij zijn theatercompagnie Troubleyn.

En er werd een officieel onderzoek naar hem gestart. Hij is zelf onderwerp van het kunstwerk dat hier in Amsterdam staat. Met zijn jas over het hoofd getrokken geeft hij een vuurtje. Hoe vaak heb ik zelf niet zo gestaan?

Voor zijn volgende werk is Fabre opnieuw te zien. Zittend in een van de zeven gouden badkuipen. Bij Zeven badkuipen en de man die schrijft in het water krijg ik toch een wat vreemd gevoel. Waarom zit de kunstenaar in bad en waarom met zijn kleding aan? Is dit zijn manier van afrekenen met het alledaagse? Medesamensteller Michiel Romeyn, bekend van Jiskefet, noemde dit werk in Trouw: ‘Pure kitsch toch? Past ook helemaal in deze buurt’.

In de vorige aflevering heb ik al een object van Arman laten zien. In 1995 maakte hij Monsieur Teste. Van dit werk is in Verona bij de gieterij Bonvicini een reeks van acht uitvoeringen gegoten. Voor dit werk is uitgegaan van een antiek beeld van Heracles, waaraan Arman kranen, doucheslangen, brons en staal heeft toegevoegd. Monsieur Teste is de hoofdfiguur uit het gelijknamige boek van Paul Valéry. Het betreft een verhalenbundel over het verstand dat losgeraakt is van het gevoel.

Ik bereik de Apollolaan en de twijfel slaat toe. Moet ik nu nog verder of ga ik naar huis? Wandel ik terug naar mijn beginpunt of door naar het Museumplein om vandaar naar huis te gaan?  Ik steek de weg over en vervolg mijn route maar eerst langs Marc Quinn, een in 1964 in Londen geboren kunstenaar die is opgeleid aan de universiteit van Cambridge. Quinn laat zich leiden door de schoonheid en de expressie van het lichaam. Behalve beelden maakt de Brit ook installaties en schildert hij. Hij maakt gebruik van diverse soorten materialen, zoals brons, glas en marmer, maar ook ijs, brood en zelfs bloed.

Aan de rand van het plantsoen staat Myth (Sphinx). Dit magistrale, witbeschilderde, bronzen beeld is een eerbetoon aan het supermodel Kate Moss en mag niet worden verward met een andere Myth, Venus, van zijn hand. Gekleed in een broekje en een topje heeft hij haar neergezet in een yogahouding. Ongemakkelijk, maar voor haar niet. Een getraind lichaam. Onbewogen kijkt de superster de kijker aan. ‘Het is een portret van een imago en de manier waarop aan de beeldvorming wordt gemorreld in de publieke opinie’, zegt Quinn in een interview over zijn Sphinx.

Bij een model denk je al snel aan mode en daar denk ik ook aan bij het volgende beeld. Dat vind ik op het Cornelis Schuytplein. Op dit plein staat The big leg, the big step, een bronzen beeld uit 2006 gemaakt door Judith Wiersema. Deze kunstenares is in 1968 geboren in Bergen en heeft het vak geleerd van Janco Berman op de Gooische kunstacademie. In Naarden heeft zij haar eigen atelier. Veel van haar beelden zijn een spiegel van haar emoties en drijfveren. Om dezelfde weerstand te voelen en ervaren in het leven gebruikt zij daarvoor steen, hout of klei en vervolgens een eigen uitstraling door ze in brons te gieten of in aluminium om te zetten.

Over dit beeld zegt Wiersema zelf: ‘The big leg is een uiting van een grote stap in het leven. Een nieuwe richting waardoor een voor jou grote beslissing genomen moet worden om deze heftige verandering te kunnen laten gebeuren. Het is een vrouwenbeen omdat ik altijd werk vanuit mijn eigen gevoel en voorbeelden uit mijn eigen leven. Het staat sterk en sexy om kracht uit te stralen en kracht bij te kunnen zetten in het proces. Zo is de maat van het werk ook een symbool voor iets groots.’ En groot is het, op hoge hakken en een hoogte van 7,50 meter.

Via De Lairessestraat kom ik op het Museumplein en kijk naar Yebela van de Congolees Aimé Mpane. Een grote, opengewerkte houten hand waarvan de wijsvinger wijst naar de weg waar ik vandaan kom. De titel is afkomstig van een rivier in Congo, die door een savannebos stroomt. Een zeer dunbevolkt gebied. Heel anders dan de stad waar ik dit beeld zie staan.

Bij de inleiding van deze aflevering gaf ik al aan dat ik niet overal bij kon op het Museumplein. Wel bij enkele monumenten die niet bij deze Biënnale horen. Deze reeks sluit ik af met een werk zonder titel. Het is van Morgan Betz. Deze Nederlandse kunstenaar heeft Amerikaanse roots en is in 1974 geboren in Amsterdam. Afwisselend werkt hij in onze hoofdstad, in Japan en in Berlijn. Dit kunstwerk van stalen pijpen is gemaakt in 2018 en past volledig bij zijn stijl, een knalroze kruis, uit het lood geslagen en met ribbels. In het water op het plein geplaatst kan het bijna niemand ontgaan. Mij in ieder geval niet, wel leg ik het dringende verzoek van een beveiliger om niet op het terrein te komen naast me neer, zodat ik ook Betz kan opnemen in deze reeks.

De vingerwijzing

Er valt een schaduw
over mijn stad
mijn land

al eeuwen stroomt
de rivier langs
eeuwenoude bomen
ik zie ze niet meer

Nu sta je daar te dromen
ver weg
tussen vreemde mensen
vreemde volken
in die gekke stad

zij zien jou niet
staan
stromen
bomen
en hun schaduw valt

Verantwoording

1.       Inleiding

2.       Minervalaan – Wikipedia

3.       Minervalaan – Artzuid – Trouw.nl

4.       Minervalaan – Arman-studio.com

5.       Minervalaan – boekmeter.nl

6.       Apollolaan – kunstbus.nl – sargasso.nl

7.       Cornelis Schuytplein – judithwiersema.nl – Artzuid

8.       Museumplein – wikipedia