Deel 2

Amsterdam Artzuid

‘Is dit iets voor jou’, met deze woorden kreeg ik enkele foto’s van kunstwerken toegezonden. De kunstwerken staan net buiten het NS-station Amsterdam-Zuid. En ze behoren bij een tentoonstelling van beelden, die verdeeld over enkele straten in Amsterdam en Amstelveen staan. Op de Minervalaan 1 is er een informatiecentrum ingericht. De tentoonstelling heeft de titel Artzuid 2019 maar wordt ook Amsterdam Sculpture Biennial genoemd. Half mei is de gratis te bezichtigen expositie geopend en de mensen kunnen hier tot 15 september terecht. Daarna gaan de stukken weer retour naar hun eigenaren. Er zijn uitzonderingen zoals de Denker, voor het Hilton Hotel.

Ik reis vanuit Almere met de trein naar Amsterdam en wandel vanaf het station het Zuidplein op.

Het eerste object staat op het Zuidplein en is van de Italiaanse beeldhouwer, schilder en graficus Roberto Barni, geboren in 1939 in Pistoia. Hij kreeg een studiebeurs van de stad Florence en hoorde bij de kunstenaarsgroep Scuola di Pistoia. Barni werd door Italië uitgenodigd om mee te doen in 1984 en 1988 aan de Biënnale van Venetië. Niet alleen in zijn geboorteland, maar ook in Nederland is er werk van hem te zien. Onder andere in Doesburg en Den Haag.

Gambe in Spalla uitvoering Rosso Scuro, uit 2015, staat voor been op de schouder en dan in het donker rood. Maar wie dit object bekijkt ziet vooral een menselijke piramide van vijf mannen, die op een hoofd of voet balanceren, in de lucht lijken te hangen en inderdaad een teen raakt een schouder. Wie het werk van Barni bekijkt ziet dat de mens centraal staat.

Roberto Barni behoorde in de zeventiger jaren tot de Anachronisten. Zij verzetten zich tegen de conceptionele kunst en twistten met een avant-garde die louter een academie was geworden. Het resultaat was een vorm van schilderen die een constante verwijzing is naar de Italiaanse klassieke traditie. Barni werkt soms samen met de Italiaanse architect Adolfo Natalini, die hij kende uit de school van Pistoia, en doet dat ook in Nederland. Bijvoorbeeld in de Muzenstraat in Den Haag en het Waagplein in Groningen. Tussen 1995 en 2000 werkte hij mee aan het beeldenpark Il Giardino di Daniel Spoem, van de Zwitserse beeldhouwer Spoem dat in Seggiano in Toscane te zien valt. Ook het tweede werk op het Zuidplein is van zijn hand afkomstig en komt uit hetzelfde jaar als het eerste werk.

Gambe in Spalla uitvoering Oro is de vergulde uitvoering van been op de schouder, met dit verschil dat de beeldhouwer veertien mannen gebruikt heeft voor zijn menselijke piramide. Terwijl ik de tijd neem om dit object van meerdere kanten te bekijken word ik bijna onder de voet gelopen door mensen op weg naar de trein of naar kantoor. Maar allemaal gehaast. En die beweging om mij heen zie ik terugkeren in dit werk. Het thema Gamba in Spalla is door Barni overigens veelvuldig gebruikt.

Op hetzelfde plein staat ook nog Colonna Bisbetica van Roberto Barni. Dit kunstwerk dateert uit 2008 en is net als de twee voorgaande stukken hier te zien met medewerking van Galerie Marlborough in Madrid. Net als de twee voorgaande stukken een stapeling van mannen (vier stuks), die steevast met de linkervoet op de linkerschouder van de vorige man staan. En iedere man is 180 graden gedraaid ten opzichte van zijn steun.

De man staat bij Barni meestal symbool voor de mens. ‘De menselijke figuur die wandelt is in de kunst vertegenwoordigd sinds de grotten van Altamira, de Egyptenaren en de Babyloniërs. Ook de Grieken hebben de jonge kouros uitgebeeld in beweging. Ik kijk niet naar de sociale, historische of antropologische verschillen. Ik denk alleen aan het menselijke’, zo verklaarde de kunstenaar in een interview.

Uit het jaar 2012 komt Opzittend konijn. Dit werk van polystyreen foam is gemaakt door Tom Claassen, in 1964 in Heerlen geboren. Hij heeft talloze uit de kluiten gewassen beelden gemaakt en dit is er een voorbeeld van. Dit konijn uit je hoed toveren zal niet meevallen, want het is maar liefst 2,20 meter hoog. ‘Je probeert het toegankelijk te maken’, zegt Claassen daar zelf over. ‘’ Als de mensen er niets van begrijpen heb je je doel gemist en is het ook niet leuk. Een beetje lief, dat mag best. De omgeving is dus heel erg belangrijk en ik kan het niet nalaten om het ook leuk te maken.’ Dit reuzekonijn komt uit de collectie van Jan des Bouvrie en staat waar de Minervalaan en Prinses Irenestraat elkaar aanraken.

Het laatste stuk van deze aflevering is van George Struikelblok, die vooral bekend staat als kunstschilder. Hij volgde van 1987 tot 1991 de Nola Hatterman Kunstacademie in zijn geboortestad Paramaribo, waar hij zelf van 1990 tot 2002 docent was. Struikelblok, geboren in 1973, maakt veel gebruik van eenvoudige mannenfiguren om het verdriet over zijn vader, die hij nooit heeft gekend, uit te drukken.

Zijn kunstwerk Kotomisi bestaat uit drie elementen, drie kolossale Surinaamse vrouwen in traditionele kledij. De Surinaamse samenleving bestaat uit een grote mix van culturen. Met Kotomisi eert Struikelblok de rol van de Afro-Surinaamse vrouwen tijdens ongeregeldheden in de koloniale samenleving.  De drie objecten variëren van 2,50 tot vier meter en zijn tussen de boven aan de Minervalaan nauwelijks te missen.

Hoofd schouders

knie en teen knie en teen

waar gaan toch die mannen

heen

ze lopen en ze lopen

klimmen over hoofden

en doen wat zij

beloofden

mensen in beweging

nooit eentje te veel

steun en toeverlaat

vormen een geheel

Opa IJsbeer

Verantwoording

1.       Inleiding – Artzuid 2019

2.       Zuidplein – Wikipedia – artzuid

3.       Zuidplein – Wikipedia – tornabuoniarte.it – artzuid

4.       Zuidplein – artzuid

5.       Prinses Irenestraat – wikipedia – artzuid

6.       Minervalaan – wikipedia – artzuid

7.       Inspiratie door kinderliedje. De auteur is niet bekend.