Beeldbepalend 325

Amsterdam ArtZuid 2025 7

Woensdag 27 augustus 2025

Het Hilton hotel aan de Apollolaan is meer dan het hotel waar Yoko Ono en John Lennon in bed verbleven, het biedt bezoekers aan ArtZuid de gelegenheid gebruik te maken van de luisterrijke toiletten, maar zowel in de tuin als binnen kunnen zij ook genieten van kunst. Ach en het is niet zo ver lopen van het Museumplein verwijderd, waar diverse musea te vinden zijn. Wie niet daarheen wil lopen kan altijd nog gebruik maken van de eigen fietsverhuur van het hotel.

Boven het groen bij het hotel aan de Apollolaan steekt Daphne in de wind uit. Dit bronzen beeld is in 2015 door de Nederlandse kunstenares Iris Le Rütte gemaakt. Het vertelt het verhaal van Apollo en Daphne. De laatste vlucht weg voor de eerste. Onderweg voelt zij dat zij niet verder kan, haar voeten zakken weg in de grond en worden wortelen, haar armen veranderen in takken; een laurierboom. Vanaf dat moment wordt Apollo, de god van de muze, niet langer met eikenbladeren, maar met laurierbladeren gelauwerd. Haar laatste woorden verwaaien in de wind.

Nel van Lith was vier jaar geleden met een drietal beelden aanwezig tijdens ArtZuid. Ditmaal moet de expositie het doen met een kunstwerk van haar, die staat in de hal van het hotel. Het uit rosé aurore gehouwen kunstwerk is al in 1987 door haar gecreëerd.

De Beeldhouwer staat symbool voor haar leven. ‘Mallen maken in de douche en in de nacht als de kinderen op bed lagen’, geeft de kunstenares aan. Zij verliest haar echtgenoot al op jeugdige leeftijd en werkt tussen de opvang en opvoeding van haar kinderen door. Dat werk is wel veranderd in de loop der jaren. ‘Aanvankelijk maakte ik alle vormen rond. Op een gegeven moment dacht ik: het leven is hard en scherp, ik ga het niet meer afronden.’

Louise Schouwenberg is in 1954 in het Limburgse dorp Belfeld geboren. Zij studeerde aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, maar ook aan de Gerrit Rietveld Academie. Haar beeldhouwwerken zijn met name tussen 1985 en 2003 ontstaan. Tegenwoordig is zij vooral actief als schrijfster, onder andere over beeldende kunst en samenstelster van tentoonstellingen. Als docent is zij actief geweest aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.

Haar bronzen kunstwerk Verknoopt is in 1996 gemaakt in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf. Daar heeft het gestaan bij de Jeugdgevangenis Overberg bij Amerongen. Toen de gevangenis in 2010 werd gesloten werd het kunstwerk in bruikleen gegeven aan Kasteel Keukenhof in Lisse. Nu is het dus aan de Apollolaan te zien.

De figuratieve benen en voeten van Verknoopt zijn een verwijzing naar de jeugdige gevangenen, die met zichzelf in de knoop waren geraakt voordat zij in Overberg werden opgesloten. De om elkaar heen cirkelende benen eindigen in een zacht golvend ´lichaam´ dat die gevangen jongeren samenbindt.

Het werk van de Amerikaanse kunstenares Arlene Shechet (1951) is vaak een vat vol tegenstellingen. Zij vindt het leuk om mensen op het verkeerde been te zetten en maakt het de kijkers zo moeilijk mogelijk om haar werk te beschrijven.

Channel Liberty (with Fallen Arm) uit 2018 maakte deel uit van een installatie met verschillende beelden die een half jaar in het Madison Square Park in New York hebben gestaan. De gevallen arm is verdwenen terwijl de resterende arm nijgt naar het Vrijheidsbeeld, de toorts van dat beeld heeft plaatsgemaakt voor een groen slakkenhuis van keramiek.

Migrant is in 2015 gemaakt door Tony Cragg, die in 1949 is geboren in Liverpool en al jaren in Duitsland woont en werkt. Zijn werk is bijna in de hele wereld al te zien geweest, onder andere in Beelden aan Zee, in Scheveningen. Van hem heb ik eerder werk laten zien in een aflevering van Nijmegen.

De glanzende gloed van dit bronzen werk spat eraf. Het is een kronkeling van gedachten, die het hoofd bezig houdt. Voor mij is het ook de helm die de natie beschermt, terwijl hij als migrant is omarmd en vervolgens de wereld van de kunst al meanderend verder ontdekt en doorgeeft.

Paloma Varga Weisz is in 1966 in Mannheim in Duitsland geboren en woont en werkt in Düsseldorf. In die plaats heeft zij onder andere gestudeerd bij Tony Cragg, nadat zij eerder al een opleiding tot houtsnijder heeft gevolgd in Garmisch-Partenkirchen.

Het is daarom ook niet verwonderlijk dat veel van haar werk is uitgevoerd in hout. Rug People, uit 2011, is gegoten is brons en staat normaliter op het oude Harbour Station in Folkstone in Engeland. De hoofden, gewikkeld in dekens, doeken, roepen een gevoel van verlatenheid en kwetsbaarheid op, mogelijk een verwijzing naar de soldaten die vanuit dit station vertrokken naar de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog.

Varga Weisz kent ongetwijfeld de verhalen van vluchtelingen van haar vader die met een Joodse achtergrond uit het door nazi’s bezette Parijs moest vluchten. Voor de kunstenaar is dit daarom ook een hommage aan haar vader, via het benadrukken van thema’s als migratie, verlies en broosheid.

Een Vikingschip gemaakt in 2023 uit aluminium of toch gewoon Horizons. Dat is het volgende object dat ik behandel en afkomstig is van Jean Marie Appriou, die twee jaar eerder met een tweetal woestijnschepen grote sier maakte op ArtZuid.

Dit schip wordt de lucht in getild door een zuil van netten en ik vraag mij waarop gevist tijdens de vlucht wordt gevist. Daarnaast gelden de roeispanen mogelijk mede als roer om de richting te bepalen.

Ondanks de wind in de zeilen worden er geen afstanden overbrugd. Is dat wat de exponanten bezighoudt, is dat waarover zij praten of staan zij slechts op de wacht? Appriou heeft hun omhangen met slangen, maar ook daarmee durf ik zelf de reis naar de ruimte niet aan.

Marmelles de Tirésias is gemaakt door de in 1975 in Brugge geboren beeldend kunstenaar Nadia Naveau die bekend staat door haar uiteenlopende experimenten met vorm, kleurgebruik en materialen als brons, keramiek en polyester. Zij studeerde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en het Hoger Instituut voor Schone Kunsten in Antwerpen, waar zij woont en werkt.

Meestal maakt boetseert zij haar figuren uit klei voor ze in het materiaal worden gemaakt dat zij voor ogen heeft. In dit geval is dit brons, waarin Dit object is gegoten. Het beeld is een verwijzing naar de gelijknamige opera van Guillaume Apollininaire, waarbij Naveau thema’s als gender, transformatie en absurdisme verkent.

De Nederlandse beeldhoudster Esther Jiskoot woont en werkt in Amsterdam, waar de in 1963 in Breda geboren kunstenares ook aan de Gerrit Rietveld Academie (glas), Rijksakademie van Beeldende Kunsten (Master) en Vakschool Edelsmeden heeft gezeten nadat zij in Tilburg een opleiding bij Tehatax heeft gedaan.

In 1999 maakte zij van aluminium Clarad in opdracht van de gemeente Oud-Beijerland. Daar hoort dit object bij het sokkelproject op de Havendam. Op de Oostkade schittert en spiegelt normaliter dit beeld de omgeving. Voor deze biënnale maakt het voor enkele maanden een uitstapje naar de groenstrook aan de Apollolaan.

 

 

Houd mij vast

Neem mij zoals ik ben

Waai niet mee zoals al

die anderen

Houd mij

Behoed mij voor

Lief mij

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – hilton.com

2.       2. Rütte – stichting Art Zuid

3.       Lith – stichting Art Zuid

4.       3. Schouwenberg – wikipedia – stichting Art Zuid

5.       4. Shechet – arleneschechet.net

6.       5. Cragg – tony-cragg.com

7.       6. Weisz – stichting Art Zuid – wikipedia

8.       7. Appriou – stichting Art Zuid

9.       8. Naveau – wikipedia – stichting Art Zuid

10.     9. Jiskoot – estherjiskoot.com – oud-beijerland.kunstwacht.nl