Beeldbepalend 313

Rotterdam Depot Boymans van Beuningen

Woensdag 4 jun 2025

Het museum Boymans van Beuningen, vernoemd naar twee belangrijke kunstverzamelaars, wordt verbouwd en gerenoveerd en wat doe je dan met de dure collectie? Die vraag is duidelijk al enige tijd geleden beantwoord. Het kunstdepot van het museum biedt uitkomst. Een deel van de collectie is te zien in het prachtige gebouw dat naast het museum in het Museumpark staat en in 2021 aan het museum is toegevoegd. Het depot is ontworpen door architectenbureau MRVDV en geeft met zijn reflecterende glazen gevel een inkijkje op de Rotterdamse wereld rond dit pand.

In het museum worden diverse schilderijen, keramische stukken en kunstwerken uit edelmetaal vertoond, maar ook beelden, waar nu een keer Beeldbepalend op is gebaseerd, en die bij toerbeurt tevoorschijn worden gehaald en getoond. Ik start dit deel met Tree and bags, gemaakt in 2008 uit Polyuerethaan.

Dit is meteen het omvangrijkste stuk van dit hoofdstuk en is in 2011 aangekocht door het museum met behulp van een schenking van de Vriendenloterij. Dan weet u ook waar uw geld van deze loterij onder andere voor wordt gebruikt.

Tree and bags is gemaakt door Atelier Lieshout, dat in sinds 1995 in Rotterdam is gevestigd. Het heeft een lengte en breedte van ruim vijf meter en is iets meer dan vier meter hoog. Het kunststoffen gevaarte van Joep van Lieshout en zijn mensen bestaat uit diverse verspreid liggende zakken, maar ook zwieren die rond aan een boom.

Emmanuel Radnitzky, geboren in 1890 in Philadelphia en overleden in 1976 was een Amerikaanse fotograaf en filmregisseur, maar behoorde tevens tot de dadaïstische kunstbeweging, die tijdens de Eerste Wereldoorlog in Zwitserland is ontstaan als een afwijzing van de traditionele kunst. In New York richtte hij met Marcel Duchamp de Amerikaanse tak van deze beweging op, onder de naam Others.

Zijn ouders van oorsprong een Joodse familie veranderden hun achternaam in 1912 vanwege het opkomend antisemitisme in Ray en als kunstenaar staat hij derhalve bekend als Man Ray. Van hem tref ik Vénus restaurée aan.

Ray gebruikte voor zijn kunstwerk een afgietsel van een klassiek beeld en bewerkte de vrouwentorso, maakte daar een nieuw kunstwerk van door het in te snoeren waardoor het iets van bondage krijgt. Mogelijk omdat de kunstenaar vaak een haat-liefde verhouding had met het vrouwelijke geslacht.

De kunstschilderes en beeldhouwster Niki de Saint Phalle is in 1930 in Neuilly-sur-Seine geboren en in 2002 in San Diego overleden. Nadat zij door haar vader op elfjarige leeftijd was misbruikt werd zij in een klooster ondergebracht. Ze trouwde al jong met de Amerikaanse schrijver Harry Matthews, kreeg twee kinderen en verliet haar gezin, waarna zij terugkeerde naar Parijs en in 1952 begon met schilderen.

Vier jaar later maakte zij haar eerste reliëfs in gips. Geïnspireerd door het feminisme werd zij lid van het Nouveau réalisme. In de buurt van Nice is veel van haar werk te vinden. Onder de titel Nana maakte de Saint Phalle diverse beschilderde beelden. De eerste in 1965 was van papier-maché. Latere exemplaren waren van polyester. Zij staan voor sterke en vrije vrouwen, de naam is ontleend aan de roman Nana van Émile Zola. Black Nana is door haar in 1971 gemaakt en in hetzelfde jaar door het museum aangekocht.

La Méditerranée is het volgende beeld dat ik laat zien en is van de Franse beeldhouwer, schilder, medailleur en tapijtontwerper Aristide Maillol, die in 1861 in Banyuls-sur-Mer is geboren en daar in 1944 ook is overleden. Hij komt uit een familie van wijnboeren, vissers en smokkelaars. Maillol studeerde in Parijs en sloot zich aan bij Les Nabis.

Al snel verwerft hij faam met de ontwerpen van zijn wantapijten en in 1893 start hij een tapijtweverij in zijn geboortedorp, waarbij hij diverse vrouwen uit zijn dorp werk verschaft. Vanwege gebrek aan geld en een oogziekte moet hij de weverij opgeven. Twee jaar later start hij met een studie beeldhouwkunst.

Het gaat voornamelijk om naakten, vrouwelijke naakten, waarbij Maillol zijn beelden glad polijst. La Méditerranée is door hem in 1902 gemaakt, zoals bij meerdere beelden zijn ook hier meer exemplaren van gegoten. Zo is er ook een beeld in het Openluchtmuseum voor beeldhouwkunst Middelheim in Antwerpen te zien. Het Rotterdamse exemplaar is in 1961 aangekocht na een schenking. Ander werk van hem heb ik overigens bij een aflevering van ArtZuid laten zien.

Met behulp van de Stichting Van Achterbergh-Domhof is in 2016 Le monde entier est un cactus (Totem #1) aangeschaft. Voor dit werk heeft Koen Taselaar onder andere keramiek en hout gebruikt.

Taselaar is in 1986 in Rotterdam geboren die aanvankelijk vooral bekend stond vanwege zijn tekeningen, maar ook met keramiek aan de weg timmert. Onder de titel Le monde est un cactus zijn er door hem meerdere totempalen gemaakt, die steeds een oplopend nummer hebben gekregen.

De afsluiting van deze aflevering is gegund aan de in 1973 in Vlaardingen geboren Dwight Marica. Zijn Space object is in 1999 gemaakt met onder andere piepschuim, metaal, communicatiekabel en was. Het beeld met een lengte van 75 centimeter is in hetzelfde jaar gekocht door het museum, dat meerdere kunstwerken van hem in depot heeft.

 

centraal

 

jij staat in het centrum

en geeft steun aan velen

aan jouw voeten

rust de rest

en hij doet zijn best

om dat te vertalen

in verhalen die er niet

langer toe doen

 

ook tijdens het zwieren

zwiepen de takken

en zakken de gedachten

aan

ver weg

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – boymans.nl

2.       2. Tree – boymans.nl

3.       3. Venus – boymans.nl – kunstmeisjes.com

4.       4. Nana – wikipedia

5.       5. Méditerranée – wikipedia – boymans.nl

6.       6. Totem – koentaselaar.nl

7.       7. Space – boymans.nl