Beeldbepalend 260

Den Haag Centrum 8

Woensdag 28 mei 2024

Is het Lange Voorhout de mooiste laan van Nederland? In Den Haag vinden zij van wel omdat er in alle rust nog kan worden geflankeerd. Maar ook omdat in het voorjaar de voorjaarsbloemen bloeien en in de herfst de verlate zon de laan in een kunstige gloed zet. En verder? Er staan statige gebouwen met culturele waarde zoals het Escher Museum. Maar vroeger zag het er heel anders uit. Halverwege de veertiende eeuw  stonden woningen schots en scheef. Keizer Karel V veranderde dat door te besluiten dat alle voortuinen samengevoegd moesten worden tot een brede laan en moesten worden beplant met vier rijen lindebomen. De laan werd zo de Lindelaan en Lange Lindelaan genoemd. En inderdaad het versje Liesje leerde Lotje lopen, herinnert daar nog aan. De naam Lange Voorhout verwijst naar het feit dat het een uitloper was van het Haagse Bos.

In de vorige aflevering van Beeldbepalend over het centrum van Den Haag heb ik aangegeven dat ik terug zou keren op het Lange Voorhout. Op nummer 6 staat het Pageshuis, dat bij het Vincentius- of Predikheerenklooster behoorde en in het begin van de vijftiende eeuw is gebouwd. Aan de gevel zitten twee hoofden, waarmee aanvankelijk de breedte van het pand werd aangeven.


Het Pageshuis werd in de zeventiende eeuw met een vensterlengte verbreed en een eeuw later kwam daar de Chinese kamer boven de poort bij. Het is vernoemd naar de pages van de Prins van Oranje, die jonge mannen uit vooraanstaande families ontbood om het hof te dienen. Zij werden hier gehuisvest.


Vervolgens kom ik op de Prinsestraat. Op nummer 57 is ooit de Gemeente apotheek gevestigd geweest. Dat wordt ook via een natuurstenen gevelsteen aangegeven in het gebouw dat in neo-renaissancestijl is opgetrokken. Het gebouw is in 1885 ontworpen door de toenmalige architect-directeur van de Haagse gemeentewerken Berend Reinders.


Maar ook het gemeentewapen met ooievaar verwijst naar de gemeente. Het hoekpand (met de Molenstraat) is verder voorzien van diverse fraaie versieringen. In 1939 verhuisde de apotheek naar de Zuidwal omdat de functie steeds verder werd uitgebreid en dat niet allemaal in dit gebouw kon worden ondergebracht.


Aan het einde van de Torenstraat op de hoek Jan Hendrikstraat en Westeinde staat het winkelpand Zinderin met een fraaie hoeksteen waar ik even bij stilsta. Zinderin is een werkplaats en galerij voor mensen met een beperking. Het pand is ontworpen door architect Paul de Rieu in opdracht van de Nutsspaarbank. Het beeldhouwwerk is van de Belgische beeldhouwer Emil Bourgonjon, die enkele jaren leraar was aan de Haagse academie. Het ontwerp daarvan was van Johan Keller.


In de vorige Haagse aflevering heb ik al kort aandacht besteed aan het Spaanse Hof. Boven de poort aan het Westeinde is tussen twee leeuwen het wapen van de Spaanse koning Filips V te zien. De poort behoort bij een verbouwing die in 1754 begon. Architect Pieter de Swart had hierover de leiding.


Aan het Westeinde is tevens de katholieke Teresia van Avilakerk te vinden, die zich in het Spaanse Hof bevindt. Het is gebouwd door architect Tieleman Suys tussen 1839 en 1841 op de plaats waar eerder een kapel had gestaan.


Teresea de Cepeda y Athumada was een kloosterzuster in het klooster van de karmelietes in Avila. Zij genas in1542 zonder aanwijsbare reden van een ziekte waarbij zij zelfs drie jaar schijndood was. Theresia van Avila kreeg diverse visioenen onder andere van een engel die haar hart met een vurige pijl van liefde doorboorde.


Veel van het beeldhouwwerk in en aan de zogenaamde Hallenkerk is afkomstig van Karel Geerts. De drie beelden van St. Jan, St. Lucas en Christus Koning zijn echter gemaakt door Jos Henke vanwege het honderdjarig bestaan van de kerk en zijn in 1943 geplaatst. De werken zijn door hem twee jaar eerder gemaakt en gesigneerd.


Aan het einde van Westeinde, voor het gebouw 4 Kant, staat een modern kunstwerk dat mij intrigeert door kleur en vorm. Wordt het als speeltoestel gebruikt of als fietsenstalling. Het lijkt er niet op. Misschien is dit deel van Den Haag daar ook wel te netjes voor. Het stalen werk Twaalf bogen is in 1989 gemaakt door Renée van Loon.


De twaalf strips zijn niet gelijkmatig verdeeld over een betonplaat, maar toch is de kunstenaar erin geslaagd een zich herhalend motief te creëren. Met deze constructie sluit ik deze Haagse aflevering af.


 

zeg geen nee

 

te wapen te wapen

de ooievaar landt

voorbij de duinen

ergens aan de rand

van de zee

 

niet over zwetsen

niet over schertsen

thans geen luimen

beluister de tertsen

en doe mee

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – denhaag.com

2.       2. Lange Voorhout – wikipedia

3.       3. Prinsestraat – rijksmonumenten.nl

4.       4. Westeinde – 200jaarnutsspaarbank.fonds1818.nl

5.       5. Westeinde – asoha.nl

6.       6. Westeinde – wikipedia – heiligebuinus.nl – vanderkrogt.net

7.       7. Westeinde – bkdh.nl


Reacties

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Beeldbepalend 340

Afbeelding
Heiloo 5 Woensdag 10 december 2025 Het grootste buurtschap van Heiloo is Oosterzij. Een deel van dit gebied is bedrijventerrein met vooral kleine en grote bedrijven. Tevens is er een grote golfbaan aangelegd. Maar er is ook een stukje bewoning. De naam Oosterzij komt overigens in 1638 voor als Ooster wech en in de achttiende eeuw als Oosterwegh. Het is een verwijzing dat hier de oostelijke weg tussen Heiloo en Limmen lag. Een deel van het buurtschap ligt in het dorp Limmen, dat tot de gemeente Castricum behoort. Aan de Ypesteinerlaan staat het Kindcentrum De Ontdekkers, met als postadres De Hucht. Deze school inclusief kinderopvang heette aanvankelijk de Paulusschool. Op het schoolplein van Meander dat er tegenaan ligt kom ik een aantal bollen tegen. Speeltoestellen van eenvoud met een speels kunst karakter. Aan de andere kant van het centrum staat op een sokkel langs De Hucht Het Geitje . Dit bronzen werk is gemaakt door Bert Jonk, die in Heiloo heeft gewoond en van wie ik in ...
Meer lezen

Beeldbepalend 309

Afbeelding
Nuenen Woensdag 7 mei 2025 Meteen na de laatste ijstijd vestigen zich mensen op een smalle zandrug evenwijdig aan de rivier de Dommel. Dat blijkt uit voorwerpen bij archeologische vondsten. Het gaat om pijlpunten van zogenoemde rendierjagers en ze dateren van omstreeks 8000 voor Christus. Later ontdekken mensen dat het gebied ook uitermate geschikt is voor landbouw en groeit langzaam van een gemeenschap uit tot het dorp Nuenen dat wij vooral kennen doordat Vincent van Gogh daar heeft gewoond en geschilderd. Het eerste beeld dat ik laat zien in dit dorp is te vinden in de tuin van Berg 24. Het is een borstbeeld gemaakt door Peter Nagelkerke. Het betreft Margot Begemann (1841-1907). Zij heeft op dit adres gewoond met haar zussen en is enige tijd de geliefde geweest van Vincent van Gogh die naast haar woonde. Vincent wilde wel met haar trouwen, ondanks dat zij twaalf jaar ouder was. Daar is het nooit van gekomen, ook vanwege haar kwetsbare geestelijke gezondheid. Voor dit werk he...
Meer lezen

Beeldbepalend 312

Afbeelding
Kampen 5 Woensdag 28 mei 2025 Dat Kampen een gelovige gemeente is blijkt onder andere uit het feit dat hier in de gemeente diverse theologische faculteiten gevestigd zijn en zijn geweest. Maar ook het grote aantal kerken dat je hier vindt is opmerkelijk, deels oude gebouwen maar er zijn ook nieuwe panden zoals dat van de Bazuinkerk dat tot de Nederlandse Gereformeerde Kerken behoort. Het gebouw is ontworpen door Hans Verborg en is in 1998 in gebruik genomen. In het moderne gebouw zijn een aantal geschakelde ruimtes aanwezig zodat er gelijktijdig meerdere activiteiten kunnen plaatsvinden. Omdat de kerk tegenover begraafplaats Bovenbroek ligt wordt het tevens gebruikt veelvuldig gebruikt voor uitvaarten. De start van deze aflevering is kleinschalig met het kleurrijke logo van de openbare Daltonschool Engelenberg aan de Engelenbergstraat. De vrijheid van deze onderwijsvorm is verbeeld in de vogels die rondfladderen. In het groen van het Engelenbergplantsoen staat Penelope . Dit be...
Meer lezen