Beeldbepalend 258

Eindhoven

Woensdag 15 mei 2024

Mijn bezoekjes aan Eindhoven maak ik vaak in combinatie met een poëziemiddag. De laatste paar keer is dat in ’t Rozenknopje, een van de oudste cafés van de stad. Het café bestaat al in 1868 en is gevestigd op de hoek van de Hoogstraat en de Gestelsestraat. Alles begon daar met verkoop van bier uit een woning. In 1896 werd er een officieel café gestart: Café Kneepkens. De eigenaren verbouwden het pand omstreeks 1905 en bouwden op de eerste verdieping een theaterzaal. Het café was inmiddels in andere handen overgegaan en de toenmalige eigenaren veranderden de naam in ’t Rozenknopje naar een zangkoor dat daar regelmatig kwam.

Nog niet omver gekegeld door deze informatie dan bied ik het volgende aan: Flying pins. Aan de kop van de John F. Kennedylaan met Fellenoord staat deze beeldengroep sinds 2000. Het is gemaakt door het kunstenaarsechtpaar Claes Oldenburg (1929-2022) en Coosje van Bruggen (1946-2009).

Het kunstwerk is gemaakt van staal versterkt met een polyester-polyurethaan coating. De groep is bekostigd door het bedrijfsleven die hiervoor ruim een miljoen euro betaalde. Het duo vond dat de Kennedylaan er als een bowlingbaan uitzag. De wegzakkende bal en kegels zijn een verwijzing naar de verkeersdrukte. Voor de kleur geel is gekozen omdat ieder voorjaar gele narcissen dit gebied opfleuren.

Op een sokkel van lavalliet staat op Markt het bronzen standbeeld Jan van Hooff. Dit werk is in 1992 gemaakt door Auke Hettema. Deze in 1927 in Leeuwarden geboren kunstenaar is in 2004 overleden in Amsterdam. Als kind tekende hij al graag en werkte als hulpje in de ateliers van diverse beeldhouwers als Bertus Sondaar, Mari Andriessen en Han Wezelaar.

Met Jan van Hooff beeldde hij een staatsman af die in 1755 in Eindhoven is geboren en in 1816 in Utrecht is overleden. Na een rechtenstudie begon Van Hooff een advocatenpraktijk in zijn geboorteplaats. In 1786 werd hij daar burgemeester. In datzelfde jaar richtte hij een patriottische vereniging op. Hij sloot zich ook aan bij het Patriottische leger dan door de Pruissen werd verslagen. Hij werd diverse keren gevangen gezet, trok naar Frankrijk en werd door Robespierre opnieuw opgesloten. Na terugkeer in Nederland belandde hij wederom in de gevangenis vanwege zijn opvattingen. In 1806 werd Van Hoof minister van Justitie en Politie en bleef dat tot 1807.

Op de Markt staat nog een tweede beeld. In de aflevering over het station van Eindhoven heb ik al eens een beeld van Anton Philips laten zien. Hier staat een bronzen exemplaar van diens zoon Frits Philips, die het Philipsconcern uitbouwde. Ooit, op 15 januari 1911, verrichtte hij de aftrap van de allereerste voetbalwedstrijd van het Philips Elftal, wat later PSV Eindhoven werd.

Het beeld is gemaakt door de bekende Nederlandse beeldhouwer Kees Verkade en heeft in 2007 een plekje gekregen op dit plein. Meneer Frits, ook wel de Koning van Eindhoven genoemd, kreeg hiermee een zichtbaar plekje in de stad.

Op weg naar poëziemiddag loop ik door Kleine Berg en bij nummer 61a is Loods 61 gevestigd. Op de muur met het pand nummer 63 zie ik een aardige muurschildering waar ik even voor stil blijf staan. Wie dit raketmeisje heeft gemaakt heb ik nog niet kunnen achterhalen.

Antoinette Briët is in 1954 geboren in Amsterdam waar zij de Rijksakademie van Beeldende Kunsten heeft gevolgd en les kreeg van onder andere Paul Grégoire en Théresia van de Pant. Sinds 1976 werkt zij in Eindhoven. In opdracht van het Eindhovens Dagblad heeft zij in 1989 Ons Moeder gemaakt. Het hardstenen beeld is te vinden bij de Kleine Berg, nabij de Bergstraat.

In de sokkel staat niet alleen de titel van dit werk, maar in de drie andere vlakken is ook een tekst aangebracht, die beginnen met ‘al is een moederke nog zo errem’, ‘moeder worden is een wonder’ en ‘dieje mens is stom van geleerdigheid’.

De schilder, beeldhouwer en architect Ruud ‘Rudi’ van de Wint (1942-2006) is de maker van het naamloze kunstobject aan de Keizersgracht. Dit torenhoge werk is in 1996 hier geplaatst voor het Hooghuis in opdracht van de Rijksgebouwendienst. Voor dit kunstwerk heeft van de Wint gebruik gemaakt van diverse materialen. Zo heeft hij cortenstaal, glasvezel, koper en staal gebruikt.

Heel even denk ik aan een twintig meter hoge giraffe als ik naar dit werk kijk. Waarom heeft niemand er ooit een naam aan gegeven. En wat is dat pluimpje in de top? Een vlinder of toch een engel, zoals hier en daar wordt gesuggereerd. Eerder heb ik al eens werk van hem in Heerhugowaard getoond.

Niels van Swaemen (1981) en Kaspar van Leek (1983) vormen sinds 2007 het kunstenaarsduo Studio Giftig. Met dit duo eindig ik deze aflevering in de Hoogstraat. Met de grappige aanduiding Verboden fietsen te plaatsen geven zij aan dat er voor deze muur geen fietsen gestald mogen worden. Helaas voor hen zijn er wel graffitispuiters die hun tag achterlaten.

 

geen hoogmis

 

geen hoogmis

komt erbij kijken

maar

we gaan de hoogte in

en ergens daar ver weg

slaagt hij

met vlag en wimpel

en vlindert

langzaam engelachtig

omlaag

en ontpopt

zich als paaldanseres

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – rozenknopje.nl

2.       2. Kennedylaan – wikipedia

3.       3. Markt – beeldenparkdehavixhorst.nl – wikipedia

4.       4. Kleine Berg – loods61.nl

5.       5. Bergstraat – antoinettebriet.nl

6.       6. Keizersgracht – eindhoven.kunstwacht.nl

7.       7. Hoogstraat – studiogiftig.nl