Beeldbepalend 255

Amsterdam Kattenburg

Woensdag 24 april 2024

In de tweede helft van de zeventiende eeuw zijn er in het IJ enkele eilanden geplempt. De meest westelijke kreeg de naam Kattenburg vanwege een specifiek verdedigingswerk dat een ‘kat’ werd genoemd. Het bolwerk Kattenburg, ook wel Cattenburgh geheten, was al snel overbodig. Een aantal scheepswerven vestigden zich daarna op dit eiland en tot in de twintigste eeuw was sprake van scheepsbouw. Ook de marine meldde zich op het eiland en domineerde lang het gebied. Op het vernieuwde Kattenburg vestigden zich mensen en in 1973 verhuisde het Nederlands Scheepvaartmuseum naar het oude Zeemagazijn.

Op het marineterrein is een experiment gestart om te bezien of aanwezige parkeerplekken ingeruild kunnen worden voor meer groen. Dat experiment heet ParkXPark. Vanuit een van die plekken De Heg proberen muzikanten en performers in de maanden juli en augustus in 2023 op zondagochtend mensen te vermaken. Begin 2024 biedt de heg een podium aan kunstenaars.

En zo zie ik dus Kunst in de heg van Naomi Jansen, geboren in 1994 in Leiderdorp. Na een mediastudie aan de Universiteit van Amsterdam volgt zij een opleiding bij de Gerrit Rietveld Academie. Vanuit de hoofdstad, waar zij ook woont, werkt Jansen aan nieuwe projecten. ‘Een specifieke plek of omgeving dient daarbij als startpunt, waarna ik me mijn werk reageer op iets dat er al is’, zo schrijft de kunstenares over haar werk.

Chris Adriaan zette in het groen een leesstoel neer. Zijn SteenStapelStoel is gemaakt van oude Waalklinkers die voorheen op de parkeerplaats van het marinecomplex lagen. Volgens de maker van de stoel helpt het water absorberende parkje de hittestress in de stad te verlagen.

Op het terrein staat verder een monument ter herdenking van Oud-Kwekelingen die gevallen zijn in de Tweede Wereldoorlog. Het monument is een initiatief van de Vereniging van oud-kwekelingen van de Kweekschool voor de Zeevaart. Het In Memorium gevallen Oud-Kwekelingen is in 1949 onthuld op het terrein van de school.

Op het door beeldhouwer Pieter Starreveld gemaakte monument zijn de namen van 138 gevallen personen vermeld. In 1988 bleek dat de lijst niet helemaal juist was en tevens incompleet. In 1995 zijn daarom nog eens vier namen van oud-leerlingen gebeiteld. Nader onderzoek leverde nog eens achttien namen op en die zijn in 2019 op een extra plaat aangebracht. In totaal zijn er nu 160 namen te lezen. Na sluiting van de school in 2000 is het monument verplaatst naar de huidige locatie.

Toren van Babel is de invulling van een aantal buurtbewoners voor een van de parkeerplekken. Binnen een muurtje van straatstenen bouwden zij een spiraal van wilgentakken. Een vogelhuisje aan de rand en een ‘vogelparadijsje’ maken deze vreemde constructie compleet.

Niet iedere aflevering is even lang en een van de kortere versies is dit stuk over Kattenburg en in bijzonder het voormalige marinecomplex. Tijdens mijn rondgang over het terrein zie ik een mooie waterpomp staan met intrigerende duivelskop als waterspuwer. Op de top nog een lantaarn zodat gebruikers ook in het donker de pomp konden vinden. Of de pomp altijd op deze plek heeft gestaan? Op die vraag kan ik geen antwoord geven.

 

spuwen

krijgt een andere naam

in het licht

van jouw hoorntjes

zo droog

je kunt mij wat

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – wikipedia

2.       2. Heg – naomijansen.net

3.       3. Stoel – marineterrein.nl

4.       4. Monument -  vok.nl

5.       5. Babel – marineterrein.nl

6.       6. Waterpomp – geen informatie