Beeldbepalend 210

Kampen

Woensdag 14 juni 2023

Bij Kampen moet ik in eerste instantie aan twee dingen denken. Dit stadje nabij de monding van de IJssel is een van de oude Hanzesteden waardoor er sprake was van een grote welvaart. Vanuit Kampen maakten talloze koggeschepen de zogenaamde Ommelandvaart rond Denemarken naar de Oostzee. Het tweede markante punt is het geloof. Door de geïsoleerde ligging van het Kampereiland is er sprake van een behoudend karakter wat ook terug te zien is in de christelijke gemeentepolitiek van de gemeente en de omliggende gebieden.

In de tweede helft van december in 2022 ben ik in Kampen om mijn jongste dochter te helpen, maar kan het op de Botermarkt niet laten bij Catootje. Dit beeld is in 2004 geplaatst en gemaakt door Peter Leijenaar. Deze kunstenaar is in 1923 in Breukelen geboren, heeft lange tijd in het Gooi gewerkt en gaf les aan de Studioschool in Amsterdam.

Dunne figuren met lange ledematen zonder armen zijn bijna zijn beeldmerk geworden. Vaak zijn het ook onzijdige personen. Het bronzen beeld op deze markt heeft de titel van een bekend en vrolijk liedje meegekregen. Het is geplaatst naar aanleiding van de herinrichting van de Botermarkt.

Aan de Buiten Nieuwstraat 62 is een hofje gevestigd, de Bethlehemsvergadering. Misschien een vreemde naam, maar het woord vergadering betekent in Kampen een klein en particulier hofje. Het is in 1631 gesticht voor zes weduwen. Onder het zadeldak is onder andere de gevelsteen Aanbidding van de herders te zien, alsmede in bethlehem 1631.

Verderop in dezelfde staat op nummer 91 staat het forse woonpand ’t Engeltien, zoals net onder de goot valt te lezen. Iets lager is het gevelbeeld van een engelkopje bevestigd, gewoon liefelijk maar zonder echt grote waarde.

Omdat ik toch bezig ben nog eenmaal een blik omhoog bij de Buitennieuwstraat 103, net voorbij een kerk die aan deze smalle straat is gevestigd. In het begin van deze eeuw is mede met hulp van Stichting Stadsherstel Kampen dit pand gerenoveerd. Het gebouw stamt uit 1928 en hier was een pakhuis in gevestigd met bovenin een droogkamer voor de sigarenfabriek J.H. Breuker. Vanwege het twintigjarig bestaan van SSK is opdracht gegeven tot het aanbrengen van een gevelsteen, die naar die fabriek verwijst. Segaren Petreuntien is ontworpen door Hans ’t Mannetje uit Zutphen en in 2003 onthuld dor Aad Dolfjes van de Kampense sigarenfabriek De Olifant.

Deze korte kennismaking met Kampen sluit ik af op de IJsselkade, waar vlakbij de Buitenhaven het Schokkermonument staat. Dit monument is in brons uitgevoerd en staat hier op een met keien bestraat stukje. Het is in 1991 gemaakt door Norman Burkett op initiatief van de Schokkervereniging in opdracht van de gemeente Kampen.

Met dit beeld wordt stilgestaan bij het vertrek van de oorspronkelijke bewoners van het voormalige eiland Schokland in 1859. Een deel van de Schokkers heeft zich toen gevestigd in de wijk Brunnepe van Kampen. Hun komst is zeker van economisch belang geweest voor Kampen, want bijna de gehele visserijbedrijvigheid rond de have was in handen van deze mensen.

De maker is een Ierse beeldhouwer en schilder die in 1942 in Dublin is geboren. Burkett studeerde in Londen aan de Royal Academy of Arts en verkreeg een ‘scholarship award’ waarmee hij in Canada verbleef. Na terugkeer in Europa trok Burkett naar Nederland en woont en werkt in Enschede. Werk van hem is vooral in het oosten en noorden van ons land te zien.

 

het liedje

 

vanzelf komen de woorden

ik hoor zelfs nog zijn stem

en wie er na haar komen

ben ik nu zo adrem

 

ik zie geen spillebenen

en ook geen dominee

en al die na hem komen

doen op de markt niet mee

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – wikipedia – ijsselpad.nl

2.       2. Botermarkt – artzaanstad.nl

3.       3. Buitennieuwstraat 62 – wikpedia

4.       4. Buitennieuwstraat 91 – geen informatie

5.       5. Buitennieuwstraat 103 – Stadsherstel Kampen

6.       6. IJsselkade – Kampen – burkett.nl