Beeldbepalend 256

Almere Stad

Woensdag 1 mei 2024

De vorige afleveringen van de Almeerse kern Stad van Beeldbepalend heb ik mij laten leiden door de ligging van wijken. Ditmaal heb ik voor het laten zien van kunstvoorwerpen mij niet gehouden aan een geografische indeling en heb gewoon een greep gedaan uit de vele kunstuitingen in de openbare ruimte die in deze kern van de stad te zien zijn. Sommige van die objecten zijn van tijdelijke aard.

In 2005 zijn twee Almeerse jongens verdronken in de Hoge Vaart. Zij waren daar aan het spelen, wat er precies is gebeurd is nooit duidelijk geworden. Als eerbetoon heeft de Almeerse graffitikunstenaar Kasper Jongejan op een pijler van de Appelbrug Sonny en Alison vereeuwigd. Twee jaar later was dit monumentje alweer beklad.

Jongejan is in 1982 in Amsterdam geboren en studeerde aan de Artemis Styling Academie. Hij houdt zich niet alleen met graffiti bezig, maar is onder andere ook actief als modeontwerper.

In 2017 maakte Paulina Martin de Kreij het Borstbeeld bisschop Romero. Dit bronzen beeldje is in het P.J. Oudpark achter het WTC in het centrum van de stad te vinden. Het is een verwijzing naar Oscar Amulfo Romero y Galdames, aartsbisschop in El Salvador. Hij werd in 1980 uit politieke motieven doodgeschoten tijdens eens eucharistiedienst.

De Almeerse kunstenares Martin de Kreij heeft zich jarenlang ingezet voor de integratie van Salvadoraanse gezinnen en werd door die gemeenschap gevraagd een borstbeeld voor de bisschop te maken. Onder andere met steun van de Almeerse Lionsclub en het Cultuurfonds Almere is het beeldje tot stand gekomen.

Aan de rand van het Bos der Onverzettelijken staat langs het Humberpad Rad van Verzet. Dit tandwiel is in 1993 gemaakt van staal en kunststof door de voormalig jongerenwerker Henk van Slooten die vooral bekendheid genoot als beheerder van Jeugdland.

Het werk heeft aanvankelijk ook op Jeugdland Stad gestaan en is in 1995 onthuld door de toenmalige minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Ad Melkert, die enkele jaren in Almere woonachtig is geweest.

Het rad heeft twaalf tanden, waarop de maanden van het jaar staan. In iedere maand is er een beschrijving te lezen over een vorm van verzet. Centraal steekt een zeshoek iets uit met daaronder de tekst Een beeld van verzet 1940-1945.

Het Bos der Overzettelijken is in feite een groot Nationaal Verzetsmonument. Het initiatief hiertoe is genomen door Harry Verheij, Jan Oskam, Piet Coumou, Siep Geugjes en Jacques Batenburg via de Stichting Samenwerkend Verzet 1940-1945. De eerste bomen werden in 1992 geplant en het monument werd een jaar later door Prins Bernhard opengesteld voor publiek.

Voor iedere verzetsman werd een boom geplant, 2.133 in totaal. Paden en wegen kregen namen met een link naar de oorlog en het verzet, zoals Razziapad en Engelandvaarderslaan. Op diverse plekken werden bankjes met teksten geplaatst bijvoorbeeld het studentenverzet en panelen met informatie.

Ik blijf nog even in het bos. Bij een ent van de Anne Frankboom is een monument geplaatst. De boom zelf had in de tuin van de familie Frank in Amsterdam gestaan, maar is door ziekte verdwenen. In 2021 is bij deze boom een monument onthuld ter nagedachtenis aan de bemanning van de Britse bommenwerper BK716, die in de nacht van 29 op 30 maart 1943 crashte boven het Markermeer.

Het gaat om een Short Stirling III met het rompcode HA-J. Het monument Rise is gemaakt door de Britse kunstenares Laura O’Neill die gebruik maakte van een van de vier Bristol Hercules VI-motoren van het vliegtuig, die uit het Markermeer zijn gevist.

Op de motor is een Britse soldaat zichtbaar in het uniform van de Royal Air Force. Onder de motor is een plaat geplaatst met de namen van de zeven omgekomen soldaten. Familieleden van de neergestorte bemanningsleden waren uit Engeland en Canada overgekomen voor de onthulling door Prinses Margriet.

Op een blinde muur in de Judy Garlandhof is Spiderman te zien, maar niet iedereen is even blij met deze gevelversiering, die bovendien aan verkleuring onderhevig is. Maker ervan is de in Almere woonachtige kunstenaar Leo den Breejen, die in 1953 in Rotterdam is geboren. Buurtbewoners vinden in 2018 dat een portret van de voormalige filmster Judy Garland beter past bij dit complex, maar er zijn ook andere suggesties zoals een andere afbeelding van Spiderman en zelfs Pokémon is genoemd. Maar vooralsnog is er nog niets veranderd.

De namen van straten, paden en pleinen in Tussen de Vaarten hebben allemaal een link met kunst. In 2004 is hier een bijzonder project ontstaan. Initiatiefnemer was Jan Stadig die in deze wijk woonde en een deel van de straten toch wel saai vond,

Stadig kwam met het idee om er meer kleur aan te geven en zo kregen talrijke lantaarnpalen in deze wijk een paneel met daarop een kenmerkend beeld voor een bepaald schilder. Die panelen werden aan twee kanten beschilderd.

Wekenlang zijn schoolkinderen en volwassenen bezig geweest om de panelen aan lantaarnpalen in te schilderen. Op het gebied van beeldhouwkunst heb ik al diverse keren werk van Hildo Krop laten zien en ook deze beeldhouwer is opgenomen in de serie.

Het gaat mij te ver om iedereen te noemen. Daarom beperk ik mij tot een deel. Wat te denken van Salvador Dali, Emil Nolde, Edvard Munch, Piet Mondriaan, Miro, Chagall, Henry Moore en Marcel Duchamp. Een mooiere afsluiting van deze aflevering kan ik niet bedenken.

 

licht

 

het is een flinke klus

om weer iets nieuws

te bedenken

 

een naam een beeld een zin

van betekenis

die ook voor anderen

gewicht heeft

 

erkenning en herkenning

gaan hand in hand

en roepen verwachtingen op

 

de buurt schildert

en zij laten hun licht schijnen

op de straat

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       1. Inleiding – eigen informatie

2.       2. Hoge Vaart – omroepflevoland.nl – flevolanderfgoed.nl

3.       3. P.J. Oudpark – flevolanderfgoed.nl

4.       4. Humberpad – flevolanderfgoed.nl

5.       5. Verzetsbos – bosderonverzettelijken.nl

6.       6. Weg 1940-1945 - aironline.nl

7.       7. Garlandhof – filmwijkkrant.nl - sites.google.com

8.       8. Tussen de Vaarten – flevolanderfgoed.nl