Deel 168

Bussum

Woensdag 24 augustus 2022

Ooit een buurtschap en lange tijd een onbetekenend dorpje is Bussum uitgegroeid tot een dichtbevolkt dorp in het Gooi. Op het hoogtepunt in 1966 woonden er zelfs 42.000 mensen op acht vierkante kilometer grond. Omdat Bussum sterk vergrijsde nam het aantal inwoners in vijftig jaar tijd af met zo’n tienduizend. Volgens de normen van de regering te weinig om de eigen broek op te houden. In 2016 fuseerde het met de stadjes Naarden en Muiden (inclusief Muiderberg) tot Gooise Meren en is daarvan de hoofdgemeente.

Ik bezoek Bussum in maart 2020 tijdens een rondje fietsen. De Koepelkerk of Mariakerk staat bij een rotonde aan de Brinklaan en dateert uit 1921 naar een ontwerp van de architecten vader Jos en zoon Pierre Cuypers jr. De officiële naam is overigens Onze Lieve Vrouwe van Altijddurende Bijstand en de Byzantijnse icoon hiervan is in mozaïek boven de hoofdingang afgebeeld.

Op die rotonde staat Wrong Place, Right Time. Dit bronzen werk staat op een bolle sokkel. Het kunstwerk is gemaakt door Herman Lamers geboren in 1954 in Bussum. Hij is behalve beeldhouwer ook actief als installatiekunstenaar en fotograaf. Lamers studeerde aan de Academie Minerva in Groningen en woont en werkt in Rotterdam, terwijl hij ook nog doceert aan de Avas Hogeschool in Breda.

De titel refereert niet aan een song van Dr. John maar geeft aan dat dit werk eigenlijk op de verkeerde plaats staat en eerder in een plantsoen of park thuishoort dan op een rotonde. Het geheel draait in kloksnelheid tegen de rijrichting in.  Op het oorspronkelijke werk uit 2011 stonden op handen, arm en hoofd een aantal kraaien. Maar ja, die zijn weggevlogen of gewoon gejat zoals zo veel objecten al zijn vernield. In 2012 werd het hersteld, maar ook dat was van korte duur.

Op het plein voor het gemeentehuis aan de Brinklaan staat een kunstwerk van Gerard Höweler. Kunstwerk met water bestaat uit twee delen, iets wat deze aan de Rietveld Academie in Amsterdam opgeleide kunstenaar wel vaker doet. Höweler is geboren in 1940 in Bandjermasin op Borneo. Met dit werk heeft hij een ietwat gekromde steen gecombineerd met een steen in de vorm van een bloem, maar ook een wastafel. Vormen die ook nog eens bij elkaar passen. De beeldhouwer woont en werkt in Amsterdam.

Het gemeentehuis van Gooise Meren/Bussum staat aan de Brinklaan op de plek waar vroeger de haven van Bussum was gevestigd. Voor het gemeentehuis staat een Raadhuistoren, een klokkentoren met carillon. Deze toren is daar in 1973 geplaatst. Het carillon is in 1974 gegoten bij de Koninklijke Petit & Fritsen in Aarle-Rixtel en is een geschenk van onder andere de bevolking vanwege het gereedkomen van een deel van het nieuwe raadhuis.

Naast de klokkentoren is in 2013 een natuurstenen bankje geplaatst. Het RABO-bankje is geplaatst voor vier koningslindes die zijn geplant ter gelegenheid van de kroningen van Koningin Beatrix en Koning Willem-Alexander.

Op het Veerplein staat vanaf 2009 een wisselsokkel. De bedoeling is dat hier om de paar jaar een ander kunstwerk komt te staan. Daarbij kunnen mensen uit een drietal werken kiezen. 42 Procent van de deelnemers aan het onderzoek kozen voor De Verbinders van Joost Zwagerman. Dat beeld is in 2018 geplaatst.

Het beeld laat een aantal lang gerekte stalen mensfiguren zien; in een opengewerkte kubusvorm. Zwagerman moet niet worden verward met de voormalige auteur. Deze kunstenaar, geboren in 1970, werkt voornamelijk met staal en is in 1996 begonnen als zelfstandig staalvormgever. Hij werkte samen met diverse kunstenaars. In 2009 heeft hij een bedrijfshal aangeschaft in Nederhorst waar hij werkt.

Een ode aan Bussum is sinds 2015 te lezen op de gevel van de bibliotheek aan de Brinklaan. De tekst is van performer en tevens dichter Gaston Bannier. Van hem zijn op meer plekken in Bussum zijn meer gedichten van hem te vinden. Het werk is een cadeau voor het honderdjarig bestaan van de bibliotheek Naarden-Bussum en werd door Bannier zelf samen met een tweetal wethouders onthuld. De tekst is op de muur aangebracht door de kunstenaar Jeroen Paulussen uit Naarden.

De Wilhelminafontein is in 1898 onthuld ter ere van de kroning van Wilhelmina tot koningin. Voor het ontwerp werd een prijsvraag uitgeschreven, maar de gegevens van wie dit monument is, is verloren gegaan.

De ontwerper heeft diverse symbolen toegevoegd. Zo verwijzen de acanthusbladeren naar wijsheid en onsterfelijkheid. De sinaasappelen staan niet alleen voor de familienaam maar tevens voor de hoop op meerdere nakomelingen. Het water is het symbool van de oorsprong van leven en de bron van vruchtbaarheid. Daarnaast zijn er diverse wapenschilden aangebracht van het rijk, de streek en het dorp en voorouders van de koningin.

De fontein heeft al op meerdere plekken gestaan. Aanvankelijk is het object geplaatst op De Brink. In de jaren twintig, na de eerste restauratie, is het verplaatst naar het Wilhelminaplantsoen waar het zowel op de zuidzijde als de noordzijde heeft gestaan. In 1953 is het naar de gemeentewerf gebracht. Na een grondige restauratie in 1987 is het opnieuw op het Wilhelminaplantsoen terechtgekomen.

Jan Samsom is in 1954 in Woerdense Verlaat geboren studeerde Nederlandse taal en letterkunde in Utrecht, deed een opleiding tot timmerman en ging daarna naar de Academie voor Beeldende Kunsten in Arnhem. Hij werkt sinds 1984 in Utrecht. Op en aan de rotonde van de Huizerweg met Kerkstraat en Landstraat staat Empty Eyes. Op de rotonde staan drie zuilen en aan de buitenkant nog eens twee.

Ze zijn gemaakt van blauw granito en rvs-ogen in een frame. Het object uit 2003 is een verwijzing naar Studio Irene, die was gevestigd in de voormalige Nederlands Hervormde Kerk en deed van 1951 tot 1967 dienst als televisiestudio. Hier kwamen de eerste Nederlandse televisie-uitzendingen vandaan.

Mijn afsluiting van deze aflevering betreft Rotondebeeld van Colin de Rover, dat in het groen bij de Ceintuurbaan en de Lorentzweg te vinden is. Dit kunstwerk is gemaakt in 2000. Op een gegalvaniseerde paal is een schijf van cortenstaal aangebracht.

De Rover, geboren in 1953 in Perth Australië, kwam op dertienjarige leeftijd met zijn ouders naar Bergen (NH). Daar werd hij naar de LTS gestuurd en werd zijn gevoel voor werken met metaal ontdekt. Hij wilde echter tekenen en deed dat bij de kunstenaar Michel Gardena. Die geloofde in zijn mogelijkheden en begeleidde hem naar de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam voor een opleiding schilderen en grafiek. Na die opleiding besloot hij echter voor ruimtelijk werk te kiezen met als belangrijkste materiaal metaal. De Rover woont en werkt tegenwoordig in Orvelte.

 

intuïtie

 

ik kruip door het oog

van de naald en vertrouw

op mijn intuïtie

niets haalt mij uit mijn

evenwicht

 

de balans veroordeelt

mij nimmer

het verband bepaalt

de gevoelens van dat

ene moment

 

de iris verbleekt in het licht

van de maan

beschouwend legt hij

een arm om haar zijn

de knoop lost op

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Inleiding – wikipedia

2.       Brinklaan – historischekringbussum.nl

3.       Rotonde Brinklaan/Raadhuisstraat – tgooi.info – vanderkrogt.net

4.       Brinklaan – wikipedia

5.       Brinklaan – wikiwand.com – gooisemeren.groenlinks.nl

6.       Brinklaan – wikipedia

7.       Veerplein – moventem.nu – vanderkrogt.net – beeldenvanstaal.nl

8.       Brinklaan – bussumsnieuws.nl

9.       Wilhelminaplantsoen – historischekringbussum.nl

10.     Rotonde Huizerweg/Kerkstraat – wikipedia – vanderkrogt.net

11.     Ceintuurbaan – gooisemereninformatie.nl – colinderover.nl