Deel 146

Amsterdam Beatrixpark

Woensdag 23 maart 2022

Het Beatrixpark in Amsterdam ligt tussen de Beethovenstraat en de RAI, ten noorden van de ringweg A10. Het stadspark behoort tot de Prinses Irenebuurt en is in mei 1938 geopend. Het oudste gedeelte van het park is ontworpen door stedenbouwkundige Ko Mulder in de romantische stijl. Het park is diverse keren van vorm en grootte veranderd. In 1994 is de Natte vallei aangelegd als compensatie voor de uitbreiding van de RAI. Het park bevat een kruidentuin, de Artsenijhof. Verder is er een pierenbad.

Vrienden van het Beatrixpark hebben in 2011 een gidsje uitgegeven met daarin de kunstwerken in het park. De gids zelf is niet meer verkrijgbaar, maar staat wel digitaal op internet. In het park staan diverse kunstwerken. Daar wil ik het Beatrixprieel dat stamt uit de tijd Floriade in 1972 niet toe rekenen. Het is een eenvoudig object dat behoort tot het ereplateau van het park. Hier kregen de ‘winnende planten’ van de Floriade een plaats.

Elena Engelsen is in 1952 geboren in Kapp, Noorwegen. Ze groeide op tussen honden, katten en paarden op het platteland en was als kind al gefascineerd door dieren. Beginjaren zeventig ontmoette zij de stedenbouwkundige Wisse en woonde bijna acht jaar in de Titaanstraat in Amsterdam, inmiddels is zij terug naar Noorwegen. Toen de gemeente het hondenbeleid wilde aanscherpen en de honden aan de lijn wilden hebben werd door hondenbezitters een protestactie ondernomen.

Engelsen werd gevraagd om een beeld te maken. Onder andere Willy Walden heeft zich ingezet om geld in te zetten voor De Spelende Hond. Dit beeld van musschelkalksteen werd in 1979 in het park geplaatst.

Bij de grote speelweide kwam ik dit object tegen, een mooi stuk straatmeubilair en vakwerk van stratenmakers. Een rustpunt in het park en ook voor een kinderen een mooi speelobject. Wel oppassen bij het vallen.

De Nederlandse beeldhouwer Felix van Kalmthout is in 1932 geboren in Tilburg en werd opgeleid aan de academie in zijn geboortestad, aan het Hoger Instituut voor Schone Kunsten, waar hij onder andere les had van Arthur Dupon en bij Cor Hund aan de Rijksakademie in Amsterdam. Van Kalmthout maakt reliëfs, wandplastieken en vrijstaande beelden. Zijn Vleugelvormen dateren uit 1987. Acht voorlopige ontwerpen van reigers werden afgekeurd omdat ze te figuratief of te vandalismegevoelig waren vanwege de dunne poten. Via de abstractie van een vlinderdasje en een halfvergane schoen ontstonden de vleugelvormen van gepolijst roestvrij staal. ‘Plaatsing van het beeld in het water heeft heel wat voeten in de aarde gehad’, meldt de ‘vriendenkring’ van het park. Met behulp van een hijsinstallatie, een boot en kikvorsmannen heeft de in de Rivierenbuurt wonende kunstenaar het kunstwerk op drie betonnen palen in het water gekregen.

Onder de titel Baublesparade is een verzameling ‘kerstballen’ op sokkels in het park bij de zogenaamde kastanjering geplaatst. Het behoort bij een verzameling bollen met mozaïeken, die tussen 2012 en 2014 te zien zijn geweest op het Museumplein in Amsterdam.

De mozaïeken hebben qua karakter wel iets weg van de social sofa’s die inmiddels overal in het land te zien zijn. Deze ballen zijn door bekende kunstenaars ontworpen, maar ook door mensen die niet uit de beeldende kunst afkomstig zijn.

Ze zijn gemaakt door medewerkers van de leer- en werkplaats van Pantar, die er zelf ook een aantal heeft ontworpen.

De Twee leeuwen bij de ingang van de Artsenijhof dragen de schilden van Amsterdam en Nederland. Een identiek paar staat bij de toegang tot het park bij de RAI. De beelden zijn hier in 1972 geplaatst tijdens de Floriade in 1972. De maker van de leeuwen van Oberkirchner zandsteen is onbekend. Bij de komst van het Centraal Station in de tweede helft van de negentiende eeuw werden ook enkele bruggen en een viaduct gebouwd, waarop leeuwen zijn gekomen. Bij het verbreden van de bruggen omstreeks 1960 zijn de leeuwen weggehaald. In totaal waren er ooit 22 leeuwen.

Van vijftien leeuwen is bekend waar zij zich bevinden. Een paar is in Vlissingen terechtgekomen. Andere zijn in een gemeentelijk depot gestopt, waar ze bij de komst van de Floriade zijn uitgehaald.

 

no dogs allowed

 

we leven in een land vol groen

en zien iets over ’t hoofd

gezondheid is een welvaartsding

het eeuwig leven is beloofd

 

vermalen tussen onze tanden

alles wat is weg geroofd

verstenen alle buitenranden

de zon is al iets meer gedoofd

 

de koningen zijn nog parmant

de beenderen zijn afgekloofd

ons huisdier is niet langer welkom

en om ons heen daar rot ’t ooft

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Inleiding – amsterdam.nl

2.       ereplateau – amsterdam.nl

3.       Engelsen – vriendenbeatrixpark.nl

4.       bank – geen informatie

5.       Van Kalmthout – wikipedia – vriendenbeatrixpark.nl

6.       Pantar – wikipedia

7.       leeuwen – vriendenbeatrixpark.nl