Deel 145

Rotterdam 2

Woensdag 16 maart 2022

De haven van Rotterdam is de grootste van Europa. Voor Beeldbepalend zet ik de wandeling uit de eerste aflevering van deze plaats voort bij de Leuvehaven. Deze haven ligt bij het centrum van de stad en heeft een open verbinding met de Nieuwe Maas via een doorvaart tussen het vaste land en de Boompjes. Aanvankelijk was de Leuvehaven een ondiepe kreek, Leuve. In 1594 gaven de Staten van Holland en West-Friesland toestemming de kreek te vergroten, recht te trekken en te verdiepen. Vanwege geldgebrek werd het werk in 1599 stilgelegd. In 1604 werd het werk hervat en vijf jaar later was het klaar. In het begin werd de haven de Nieuwe Haven genoemd, maar al snel kreeg het de huidige naam. Er werd rond deze haven veel handel gedreven. Tijdens de Tweede Oorlog werden de gebouwen rond de haven verwoest bij het bombardement van Rotterdam. Tegenwoordig maakt het deel uit van het Maritiem Museum.

Op de kade van de Leuvehaven bij Boompjes staat het 5,50 meter hoge Marathonbeeld van Henk Visch. Vlak voor de twintigste Rotterdam Marathon in 2001 werd gelopen werd dit kunstwerk onthuld. In de sokkel zijn de namen van de winnaars vermeld. Een associatie met de marathon zie ik niet zo heel snel in de vele kleurrijke vakjes. De twintig kleuren die Visch heeft gebruikt staan voor de vele nationaliteiten van deelnemers aan de marathon. Het is een geschenk van de Stichting Rotterdam Marathon en fleurt de grijze omgeving sowieso op.

Aan het Leuvehoofd staat het oorlogsmonument De Boeg. Het is een herinnering aan de 3.500 omgekomen opvarenden van Nederlandse koopvaardijschepen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De 46 meter hoge aluminiumconstructie in betonnen golven symboliseert een boeg. Het werk werd in 1957 door Prinses Margriet onthuld. Over het monument was veel discussie gaande, daarom werd besloten het uit te breiden.

In 1965 werd een acht meter hoge beeldengroep aan het monument toegevoegd; een roerganger, drie zeelui en een verdronkene. Aan de zijkant van het monument is de tekst ‘Zij hielden koers’ te lezen. Behalve de twee eerder genoemde materialen is er ook nog staal gebruikt.

Het monument is gemaakt door Fred Carasso, geboren in 1899 in Carigano en overleden in 1969 in Amsterdam. Van hem heb ik onlangs ook al werk laten zien in een aflevering over Amsterdam Zuid.

Carasso vertrok vrij snel na de machtsovername door Mussolini naar Parijs waar hij werkte als schrijnwerker. Omdat hij politiek actief was, werd hij in 1928 uitgezet, dat overkwam hem ook in 1933 in Brussel, waarna hij in Nederland onderdak vond. In 1933 werd in Brussel nog wel zijn eerste tentoonstelling geopend, onder het pseudoniem Fred Deltor.

Bij het evenementencentrum aan Boompjes 701 staat en ligt nog een opmerkelijk object. Maar wie o wie helpt mij aan gegevens.

Op Plein 1940 staat een van de bekendste Rotterdamse kunstwerken De Verwoeste Stad gemaakt door Ossip Zadkine. Dit zes meter hoge bronzen beeld is opgericht als herinnering aan het bombardement van 14 mei 1940 en de brand waardoor het stadscentrum van Rotterdam grotendeels is verwoest. Het beeld is gegoten bij de firma Susse frères in Parijs en in 1953 onthuld. Het beeld was een anonieme schenking van De Bijenkorf. Pas in 1978 werd dat vermeld. De sokkel is een ontwerp van de dienst gemeentewerken. Het gat in de romp staat voor de verwoesting van het stadshart. Het beeld en sokkel zijn van 2005 tot 2007 gerestaureerd.

De Russische kunstenaar Ossip Zadkine werd in juli 1880 geboren in Vitebsk, dat tot Wit-Rusland behoort. Hij werd in 1905 naar Engeland gestuurd waar hij studeerde aan de Arts and Crafts School in Londen. In 1905 vestigde Zadkine zich in Parijs. Tijdens de Eerste Wereldoorlog meldde hij zich als vrijwilliger bij het Franse leger en raakte in 1917 bij een gasaanval gewond. Na die oorlog raakte hij in de ban van het kubisme en ontwikkelde een eigen stijl, die werd beïnvloed door primitieve kunst. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vluchtte hij naar de Verenigde Staten vanwege zijn Joodse achtergrond. Na de oorlog keerde hij terug naar Parijs waar hij in 1967 overleed.

Het bureau van Joep van Lieshout is de maker van Cascade waarmee ik de tweede aflevering van Rotterdam afsluit. Van Lieshout studeerde aan de Willem de Kooning Academie van Rotterdam. Sinds 1995 werkt hij in Rotterdam met een eigen ateliers met daarin diverse kunstenaars. Cascade is in 2010 onthuld. Het acht meter hoge kunstwerk is ontwikkeld in opdracht van Sculpture International Rotterdam die hem in 2008 vroeg een kunstwerk te maken voor het hartje van de stad. Net zoals veel ander er is ook dit object gemaakt van polyester. Cascade vormt een toren van achttien olievaten en twintig menselijke figuren die klimmen en vallen.

 

de haven kantelt

 

de haven kantelt en loopt

langzaam leeg terwijl hun

handen zich in onschuld

wassen

 

hij wandelt door de stad

en ziet de gaten geslagen

van weleer en voelt de

krassen

 

het omhulsel vult zich

en de bewoners rechten

hun rug; ogen dalen in de

kassen

 

geen overbodig vulsel

gevraagd maar oprecht

woorden en daden laten

passen

 

Opa IJsbeer

 

Verantwoording

1.       Wikipedia

2.       Boompjes / Leuvehaven – bkor.nl

3.       Leuvehoofd - Wikipedia

4.       Boompjes 701 – geen informatie

5.       Plein 1940 – monumenten.nl – cultuurarchief

Blaak – sculptureninternationalrotterdam.nl – wikipedia - bkor