Deel 75

Huizen 3

Woensdag 4 november 2020

Diverse aspecten over dit dorp heb ik al aangehaald in de vorige twee afleveringen. Huizers hebben ook een reputatie op het gebied van kaas. Toen de visserij was afgelopen stapten velen over in de kaashandel. Venten tot in Duitsland de kaas uit, lopend, met de hondenkar. En die handelsgeest zie je nog steeds. Kleine kaasboertjes op de markt en wat grotere jongens zoals het Huizer Kaas Gilde, van de familie Visser. Die kaashandel bestaat inmiddels honderd jaar. Ooit kwamen de twee grootste kaasexporteurs van Nederland uit Huizen. Schaap Kaas (de Tutten) is verdwenen, opgegaan in een ander bedrijf. Westland Kaas (de Scheten) is nog steeds actief. Maaslander en Old Amsterdam zijn onder andere kazen uit hun lijn.

Vanaf de ophaalbrug bij de vroegere zeilschool wandel ik een stukje langs de Aanloophaven. Langs het fietspad en het water staan diverse moderne beelden. Ik noem alleen de eerste drie en ben daarna teruggegaan. De eerste is officieel titelloos. Het is een rode betonnen sculptuur van Vinh Phuong, uit 1996. Op de bijbehorende plaquette staat: ‘Hij toonde mij iets kleins, ter grootte van een hazelnoot, in de palm van zijn hand en het was rond als een bal. Ik keek ernaar met het oog van mijn verstand en vroeg mij af: wat kan dit zijn? En het antwoord luidde ongeveer zo: dit is een hele schepping’. De buurt noemt dit de Godinnen koepel, maar ook de benaming Rode Tempel ben ik al tegengekomen voor deze pagode. In het gidsje, Beelden in Huizen (verschenen in april 2016) wordt het Godinnentempel genoemd. Phuong is een veelzijdige kunstenaar, die in 1959 in Vietnam is geboren. Hij laat zich vaak door de omgeving inspireren.

Iets verder langs het fietspad staat een abstract werk van Erik van Spronsen, uit 1994, in cortenstaal. Ook dit heeft geen titel meegekregen en staat nu in de ginds vermeld als Vlucht. Als de diverse onderdelen van dit werk ineen worden geschoven, dan vormt het een kubus, de voornaamste inspiratiebron van deze kunstenaar. Werk (Parllellapipedum) van hem heb ik al eerder in Zeist gezien. De mathematicus Van Spronsen is in 1948 geboren in Den Haag en studeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Hij is lid van de kunstenaarsvereniging De Vishal in Haarlem en werkt het liefst met staal.

Het derde beeld in het groen langs het water is Standbeeld, van Piet van de Kar, uit 2009. De kunstenaar nodigt de kijker uit zijn verbeelding te gebruiken en hier een ruiterstandbeeld in te zien, waarbij hij alleen het onderbeen van het paard laat zien. De rest is aan de kijker. Van de Kar, die in 1962 in Gouda is geboren, studeerde aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht en werkt vanuit Amsterdam.

Terug bij de zeilschool ga ik de ophaalbrug over en via het poortje kom ik bij de Zomerkade. Hier staat De Elementen, uit 1990 van Frans en Marja de Boer Lichtveld, respectievelijk geboren in Amsterdam (1942) en Velsen (1941). In de top van de hoge cirkel van blauw staal zijn golven en een vis verwerkt, een verwijzing naar de wind en het nabijgelegen Gooimeer. Het echtpaar werkt vaak samen en heeft het atelier in Amstelveen. Frans is inmiddels overleden en Maja heeft zitting genomen in de kunstadviescommissie van Huizen.

De kade sluit aan op Delta en Zuiderzee, waaraan het hoofdkantoor van kaashandel Westland is gevestigd, opgericht door een drietal broers die de visserij omruilden voor het venten van kaas. Inmiddels is hier al weer de vierde generatie aan het werk. Voor het pand staat De Kaaskruier, gemaakt door de Larense Marianne Houtkamp, die ook het Moluks Monument (zie deel 1 van Huizen) maakte.

De kaas wordt op een plateau aangeboden. Helaas is ook dit beeld niet ongeschonden gebleven. De kaasprikkers werden met enige regelmaat door vandalen afgebroken, een paar keer zijn ze hersteld, maar dat bleek onbegonnen werk. Er zijn meerdere replica’s van dit werk aangeboden aan mensen met speciale verdiensten voor het bedrijf.

Bij de eerstvolgende rotonde sla ik rechtsaf en kom op de Bestevaer, langs het uiteinde van de Oude Haven en een afslag verder bij de IJsselmeerstraat, staat sinds 2007, De Boei. Een grote groene boei uit de Noordzee opgevist. HZ 11 verwijst uiteraard naar het rijke vissersverleden met de Huizer botters, die hier vlakbij in de haven bij de afslag hun vis aan wal brachten. De HZ zijn de letters, waarmee de Huizer schepen werden aangeduid. Het cijfer staat voor de elfde rotonde in de gemeente.

PS

Een paar dagen nadat ik deze ronde heb gemaakt, moet ik weer in de buurt zijn van het Zeilcollege en op Eierlanden ligt het kunstwerk Extacy. Aanvankelijk hebben deze twee bollen, gemaakt door Marjolijn Mandersloot, aan de Aanloophaven gelegen. Daarvoor stonden ze op de beeldenroute ‘in buurmans tuin’ in Geldrop. Maar ten tijden dat ons land geplaagd werd door een serie kunstroven, waarbij het de dieven om het brons ging, werd ook dit gestolen en daarna vernield teruggevonden. Nadat de bronzen bollen en de duikelende figuren waren hersteld zijn ze in een plantsoen op de huidige locatie neergelegd. Mandersloot is een in Veldhoven geboren kunstenaar, die haar opleiding genoot in Eindhoven waar ze ook woont en werkt.

 

Old Huizen

 

Een stukje kaas

een likje mosterd

na de maaltijd

of er toch maar voor

 

Ik steek van wal

zoals de visser

eerst naar de zee

en daarna kruien ging

 

De hondenkar ingeruild

grote auto’s af en aan

op een plankje draaien

smelten van de kazen

 

Het vuur gedoofd

een blokkie om

ach er is alweer

’n prikker weggenomen

 

Verantwoording

1.       Inleiding – eigen informatie

2.       Aanloophaven – Beelden in Huizen

3.       Aanloophaven – wikipedia – Beelden in Huizen

4.       Aanloophaven – pietvandekar.nl

5.       Zomerkade – deboerlichtveld.nl – Gerrit Pas

6.       Zuiderzee – De Gooi en Eemlander – familie Westland

7.       Bestevaer – huizen.nl

8.       Eierlanden – vanderkrogt.net – Beelden in Huizen